16. Szałamow - Opowiadania kołymskie.mp3

Warłam Szałamow - Opowiadania kołymskie
Czas: 12h 47m 7s

Czyta: Ksawery Jasieński

Warłam Tichonowicz Szałamow - poeta i pisarz rosyjski. Urodził się 18 czerwca 1907 roku w Wołogdzie. Studiował prawo na Uniwersytecie Moskiewskim. Represjonowany w latach stalinowskich, spędził 17 lat w więzieniach Moskwy, obozach na Uralu i Kołymie. Po zwolnieniu pracował jako felczer w rejonie Ojmiakonu w Jakucji. Zrehabilitowany w roku 1956, powrócił do Moskwy. W obozach pisał wiersze, które wysyłał do Borysa Pasternaka, dzięki czemu przetrwały. Ukazały się w latach 60. w kolejno wydanych zbiorach poezji: „Krzesiwo” (1961), „Szelest liści” (1964), „Droga i los” (1967). W roku 1978 opublikowano na Zachodzie jego najsłynniejszą książkę Opowiadania kołymskie, zbiór opowiadań, szkiców i wspomnień z łagrów. Szałamow zmarł w Moskwie w 1982 roku. Po jego śmierci w roku 1990 ukazał się zbiór opowiadań „Terapia szokowa”.
Opowiadania kołymskie to zbiór krótkich opowiadań, szkiców, wspomnień Warłama Szałamowa przedstawiający różne aspekty życia w sowieckich łagrach. Autor, który sam spędził kilkanaście lat jako ich więzień, posługuje się lapidarnym, oszczędnym stylem, beznamiętnie opowiada o życiu toczącym się w obozach. Pokazuje zmiany, do jakich dochodzi w psychice człowieka pod wpływem tak surowych, nieludzkich warunków -zwyrodnienie oprawców, degrengoladę moralną i degenerację psychiczną więźniów. Nie dokonuje oceny, przedstawia jedynie fakty. Oszczędna relacja Szałamowa jest jednym z najbardziej dramatycznych, szokujących zapisów o życiu w łagrach, o poniżeniach i cierpieniu człowieka, na jakie naraziły go XX-wieczne totalitaryzmy.
„Kołyma -to bliźniacza siostra hitlerowskich obozów śmierci. Ale i od nich się ona odróżnia. Oczywiście nie tym, że w Oświęcimiu i Treblince likwidowano ludzi w komorach gazowych, a na dalekiej sowieckiej Północy, na biegunie zimna, umieszczano więźniów w brezentowych namiotach. Różnica polega na tym, że w hitlerowskich obozach śmierci ofiary wiedziały, dlaczego są zabijane”.
Michał Heller, z przedmowy do pierwszego polskiego wydania,
Opowiadania kołymskie W. Szałamow, Gdańsk 1991