Dokumentalne(1)

Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: Szwecja

11 marca 2011 roku Japonię nawiedziło trzęsienie ziemi o sile około 9 stopni Richtera. Ogromna fala tsunami o wysokości 10 metrów wdarła się w głąb lądu, wywołując ogromne szkody i powodując śmierć tysięcy ludzi. Było to największe trzęsienie ziemi na tych terenach od ponad 140 lat. Materiał do filmu został nakręcony kilka dni po przejściu tsunami w północno-wschodniej Japonii. Składają się na niego wstrząsające relacje ocalałych osób oraz krótkie filmy nagrane przez świadków telefonami komórkowymi.

Tytuł niekoniecznie zdradza temat dokumentu, a jest nim produkcja żywności. Zostaje przed nami odkryte to, nad czym się na codzień nie zastanawiamy -- skąd mleko wzięło się w pudełku, skąd przyjeżdżają do nas jabłka, a skąd jest wędlina czy też sól. Dokument trwa 90 minut i tak naprawdę nie jest w stanie objąć całego tematu, ale Geyrhalter pokazuje nam pojedyncze sceny, fragmenty większej całości, które pozwalają nam zajrzeć do miejsc, do których zwykle nie zaglądamy. I najważniejsze jest to, że tylko nam to pokazuje. Przez całe 90 minut jedyne co słyszymy to huk maszyn, głosy zwierząt, czasami ciche, niewyraźne rozmowy pracowników. Nie ma komentarza, nie ma nawet ścieżki dźwiękowej. Dokument kręcono w kilku krajach, ale jego forma jest ponadczasowa. Nie dostajemy wywiadów z pracownikami, nie podaje nam się zawrotnych liczb i statystyk. Stajemy z boku i patrzymy na taśmową produkcję... w zasadzie wszystkiego. Pomidorów w wielkich szklarniach, mięsa, jajek, ryb. Jest w tym chłód, surowość i niesamowita kompozycja poszczególnych kadrów, które czasami aż bolą . Bo czy tak naprawdę chcemy wiedzieć jak to wygląda za drzwiami kurzych ferm i rzeźni?

To, co od razu zwraca naszą uwagę to przerażająca liczba specjalistycznych maszyn, które czynią cały proces produkcji żywności łatwiejszym dla człowieka, szybszym i teoretycznie bardziej humanitarnym. Jednak ta "humanitarność" i sterylność nie są w stanie przysłonić przedmiotowego traktowania zwierząt i roślin. Bo nie dotyczy to tylko zwierząt, co może brzmieć trochę dziwnie. Sztucznie tworzone odmiany pomidorów, które na małej przestrzeni uprawia się tylko po to, żeby zebrać owoce, również robią na widzu wrażenie. Widok uprawy roślin porusza trochę mniej niż widoki kurzych ferm czy też hodowli świń i krów, ale również nie pozostawia widza obojętnym. Żeby siebie wykarmić człowiek zdecydował się podporządkować sobie wszystko, co tylko zdołał.

I tu dochodzimy do podwójnego znaczenia tytułu: chleb powszedni, czyli to, co na codzień spożywamy, żeby żyć, ale równocześnie określamy w ten sposób naszą codzienność, rutynę, szarą rzeczywistość pracy, która zapewnia nam byt. Wątek ludzki został wyraźnie zaznaczony poprzez pokazanie pracowników w czasie przerwy -- są to momenty wytchnienia od huku pracujących maszyn, momenty kiedy mogą zjeść spokojnie kanapkę, momenty, w których widzimy zmęczonych ludzi, którzy już zobojętnieli na swoją pracę. Geyrhalter nic nie ubarwia, nie ocenia, on tylko pokazuje i pozwala widzowi samodzielnie wysnuć wnioski.

Jest to bardzo poruszający dokument i zdecydowanie warto poświęcić mu te 90 minut. Będzie to dla niektórych seans dość bolesny, ale taka jest cena świadomości. Nie jest to jednak obraz brutalny i stronniczy -- jest spokojny. Wszystkie emocje są w widzu, ale może dzięki temu trochę inaczej spojrzymy na dostępność żywności w supermarketach.

Tytuł oryginalny: Life After Life
Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: USA

Ludzie od początku swego istnienia zakładają, że jest życie po śmierci. Wszystkie religie, łącznie z pierwotnymi, opierały się i nadal się opierają na tym założeniu. Człowiek od wieków miał różne wyobrażenia na temat życia po śmierci, ale prawie zawsze zakładał, że ono istnieje. Współcześnie jednak, w dobie racjonalizmu i rozwoju nauki, wielu ludzi uznaje, że istnieje tylko to, co można naukowo zbadać, co ma uzasadnienie biologiczne, dlatego też uważają śmierć za ostateczny koniec człowieka ...

Tytuł oryginalny: The Light Bulb Conspiracy
Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: Francja, Hiszpania

Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego większość współczesnych produktów psuje się tuż po upłynięciu terminu gwarancji? Czy dopuszczacie taką myśl, że być może żyjemy w świecie "zaprojektowanej awaryjności"? Istnieje wiele dowodów na to, że celowym jest projektowanie produktów w taki sposób, aby po krótkim czasie użytkowania nadawały się do wymiany na nowszy model…

Telefony, pralki, lodówki, telewizory… To sprzęty, bez których nie da się dziś funkcjonować. Kilkanaście lat temu, gdy kupowało się telewizor, można było mieć pewność, że posłuży przynajmniej dekadę. Podobnie było z innymi urządzeniami. Dziś zwykle "zużywają się" one zaraz po upływie terminu gwarancji i wymuszają na nas zakup kolejnych, częstokroć droższych produktów.

Punktem wyjścia dla artykułu jest ponad 50-minutowy materiał wideo ujawniający zmowę producentów żarówek, która miała miejsce na początku XX wieku. Producenci odkryli wówczas, że wytwarzanie supertrwałych produktów zwyczajnie nie leży w ich interesie. W wyniku zmowy ograniczono trwałość żarówki z 3000 godzin żywotności do zaledwie 1000 godzin. Twórcy filmu docierają do dokumentów jasno stwierdzających istnienie żarówkowego kartelu.

Tytuł oryginalny: L'Histoire secrete de l'archipel
Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: Francja

Powieść "Archipelag GUŁag" nagrodzonego Noblem Aleksandra Sołżenicyna jest dziś uznawana za jedną z najważniejszych książek XX wieku. Po raz pierwszy ukazała się po rosyjsku pod koniec 1973 roku w Paryżu. Wydane w milionach egzemplarzy na całym świecie świadectwo ogromnej liczy ofiar komunizmu w ZSRR było tworzone przez autora w największej konspiracji. Pisarz opowiada o tym, jak maszynopis trafił na Zachód. W filmie wypowiadają się również osoby, które dla ujawnienia tego manuskryptu ryzykowały życie.

Tytuł oryginalny: Skeletons On The Sahara
Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: USA

W 1815 roku 12 Amerykanów trafiło do arabskiej niewoli po katastrofie ich statku u wybrzeży Afryki. Stali się niewolnikami na wrogim terenie. Ich walka o przetrwanie poruszy cały naród. Na progu śmierci muszą zaufać niepewnemu sprzymierzeńcowi, albo będą jak: Szkielety pustyni. Film przedstawia historię walki o wolność uwięzionych ludzi.

Tytuł oryginalny: Tchernobyl, une histoire naturelle
Produkcja: Francja
Reżyseria: Luc Riolon
Scenariusz: Luc Riolon, Antoine Bamas
Gatunek: Dokumentalny

26 kwietnia 1986 roku doszło do wybuchu w reaktorze numer 4 czarnobylskiej elektrowni jądrowej. Eksplozja wywołała pożar i kolejne wybuchy, w wyniku których stopił się rdzeń reaktora. Chmura radioaktywnego pyłu przemieściła się z wiatrem setki kilometrów dalej. Radioaktywny opad pokrył ziemię wokół samej elektrowni. Z tej apokaliptycznej strefy śmierci uciekli ludzie.

Tytuł oryginalny: The Third Gender Encounter
Gatunek: Dokumentalny
Produkcja: Francja

W 2013 roku Szwedka Lotta Rajalin stworzyła pionierskie przedszkole zgodne z ideologią gender. Zabawki najmłodszych nie mają żeńskich bądź męskich atrybutów, a opiekunowie zwracają się do swoich podopiecznych bezosobowo. Wnętrza pomieszczeń i czytane przez dzieci lektury są także specjalnie przygotowane. Wszystko po to, aby wychowywać je niezależnie od biologicznej płci, znieść dyskryminację i stereotypy. Przedszkolaki uczą się funkcjonować w społeczeństwie kładącym ogromny nacisk na równouprawnienie. Pozostawia się im możliwość wyboru dowolnej płci czy sposobu życia. Dokument prezentuje kulisy pracy placówki, a także kwestię walki Szwedów o równość we wszystkich społecznych aspektach.

●Tytuł oryginalny: Denied Entry
●Gatunek: Dokumentalny
●Produkcja: Wielka Brytania

● Dramatyczna sytuacja Palestyńczyków, którzy zostali pozbawienia prawa wjazdu do Izraela. Mur bezpieczeństwa zbudowany wzdłuż granicy palestyńsko-izraelskiej stał się przyczyną wielu ludzkich nieszczęść. Rozdzielone zostały rodziny, ludzie stracili pracę. Po wielkich bojach część Palestyńczyków otrzymuje jedynie miesięczną wizę turystyczną, aby pobyć przez krótki czas ze swoją rodziną. Dochodzi do absurdalnych sytuacji. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze nazwał konstrukcję wybudowaną na początku XXI wieku "murem apartheidu".