19 Doktor Faustus.mp3

Gustaw Holoubek czyta"Doktora Faustusa" Thomasa Manna - nagranie według adaptacji Polskiego Radia
Po motyw człowieka, który paktuje z diabłem, pisarze sięgali wielokrotnie. Tomasz Mann posłużył się nim, by zilustrować upadek własnego narodu. "Doktor Faustus" to historia kariery niemieckiego kompozytora Adriana Leverkühna. Podobnie jak doktor Faust z XVI- -wiecznej legendy studiuje w młodości teologię i podobnie jak on powodowany ambicją poznania przekraczającego możliwości ludzkie zawiera pakt z diabłem. Ale dobra passa ma trwać tylko 24 lata i będzie przerywana okresami twórczej niemocy. Leverkühn musi też wyrzec się wszelkiej miłości. Na efekty nie trzeba długo czekać. Dzieła Leverkühna zdobywają światowy rozgłos. Jednak kompozytora dopadają silne migreny, które nie pozwalają mu pracować. Związek uczuciowy, jaki usiłuje nawiązać, kończy się tragicznie.

W 1930 roku, w 24 lata po zawarciu paktu, Leverkühn przedstawia grupie znajomych swe najnowsze dzieło -oratorium "Lament doktora Faustusa", muzyką wypowiada swój żal za grzechy.
Wyznaje, że ułożył się z diabłem i jaką zapłacił za to cenę, po czym pada bez zmysłów na ziemię. Przez ostatnie dziesięć lat życia jest pogrążony w chorobie psychicznej, pozostając pod opieką matki. Umiera w 1940 roku. Jego twórczość , będąca rozprawą z muzycznym dorobkiem współczesności, została zapomniana.

Pisząc "Doktora Faustusa", Mann studiował biografię Mozarta, Beethovena i Berlioza. Czerpał też wiele z życiorysu Nietzschego (rozważania o zdrowiu, chorobie i geniuszu). Mann nawiązuje w powieści także do twórczości współczesnych mu kompozytorów, m.in. Igora Strawińskiego i Arnolda Schönberga (to on jest prawdziwym twórcą dodekafonii, techniki, której autorstwo Mann przypisał w powieści Leverkühnowi -ku niezadowoleniu Schönberga).

Książka jednak tylko z pozoru jest poświęcona muzyce. To wielka alegoria upadku Niemiec pod rządami nazistów. Adrian Leverkühn, za młodu zafascynowany mistycznym romantyzmem, tak jak współcześni mu intelektualiści zawarł pakt z diabłem - symbolizującym w powieści Adolfa Hitlera - co spowodowało w nim nieludzką przemianę - taką, jakiej uległy Niemcy w latach 30.