Download: Encyklopedia II wojny światowej - Stalingrad cz.2.avi
Na krzyk: Rosjanie – wybiegali z bunkrów i namiotów zdrowi i chorzy. Każdy starał się dostać możliwie jak najszybciej do wyjścia. Tych, którzy upadli, zdeptano. Nikt się o nich nie
troszczył. Po kilku godzinach zamarzali na śmierć. (…) Istniała tylko jedna dewiza: ratuj się, kto może".
A Hitler wciąż nie zezwalał Paulusowi na kapitulację. Zamiast obiecanych posiłków, Paulus w dniu 31 stycznia otrzymał awans do stopnia feldmarszałka. Zameldował mu o tym gen. Schmidt, dodając jednocześnie, że za drzwiami kwatery nowo mianowanego czekają już Rosjanie.
„W owym dniu 31 stycznia 1943 roku pisał Adam, adiutant 6 armii zrozumiałem, że problem winy za zagładę 6 armii dotyczy również Paulusa i jego sztabu, wszystkich generałów i wyższych dowódców, którzy skapitulowali dopiero wówczas, kiedy żołnierze radzieccy stanęli bezpośrednio u drzwi ich własnych schronów".
2 lutego rozległy się ostatnie, historyczne strzały nad Wołgą. Z meldunku Rady Wojennej Frontu Dońskiego: „W związku z pełną likwidacją okrążonych wojsk wroga działania bojowe w mieście Stalingradzie i w regonie Stalingradu całkowicie ustały"...
Tylko w czasie likwidowania okrążonego pod Stalingradem zgrupowania od 10 stycznia do 2 lutego rozbito 22 dywizje niemieckie. Wojska Frontu Dońskiego wzięły w tym czasie do niewoli ponad 91 tys. żołnierzy, w tym ponad 2500 oficerów i 24 generałów.
Zebrano i pogrzebano ok. 140 tysięcy żołnierzy niemieckich, którzy polegli w walkach. 1 lutego 1943 roku stenografowie zanotowali rozmowę Hitlera z szefem sztabu generalnego wojsk lądowych, generałem Zeitzlerem:
„Hitler: Poddali się tam formalnie i bez żadnych warunków. A przeciwnie: powinni zewrzeć szeregi, stworzyć punkt oporu i zastrzelić się ostatnią kulą...
Zeitzler; To jest coś, czego absolutnie nie można zrozumieć...
Hitler: (...) Co boli mnie osobiście najbardziej, to fakt, że mianowałem go jeszcze feldmarszałkiem. Chciałem mu dać ostatnią satysfakcję. Jest to ostatni feldmarszałek, jakiego mianowałem w tej wojnie. Nie można liczyć kurcząt, zanim się nie wylęgną... Mógł
uwolnić się od wszelkich utrapień i przejść do wieczności i narodowej nieśmiertelności, lecz on wolał pójść do Moskwy..."
Zwycięska bitwa pod Stalingradem stanowi najdonioślejsze wydarzenie wojskowo-polityczne II wojny światowej. W. Churchill w liście do Stalina 1 lutego 1943 r. nazwał zwycięstwo Armii Radzieckiej pod Stalingradem wydarzeniem zadziwiającym. A król Wielkiej Brytanii przysłał w darze dla Stalingradu miecz, na którym wygrawerowano napis w języku rosyjskim i angielskim: „Obywatelom Stalingradu, mocnym jak stal od króla Jerzego VI w dowód głębokiego podziwu narodu brytyjskiego".
Gen. Kurt von Tippelskirch: „Aczkolwiek wydarzeniom w Afryce Północnej przypisuje się znacznie większe znaczenie niż bitwie stalingradzkiej, jednak katastrofa pod Stalingradem wstrząsnęła o wiele silniej armią niemiecką i narodem, ponieważ uderzyła w nich dotkliwie i bezpośrednio. Wydarzyło się tam coś niepojętego, niezwykłego, czego nie przeżyła żadna generacja od 1806 r., zagłada okrążonej przez nieprzyjaciela armii".