Rafał Gan-Ganowicz - Kondotierzy.pdf

Józef Mackiewicz był jednym z nielicznych polskich świadków, obok pisarzy Ferdynanda Goetla i Emila Skiwskiego, którzy byli obecni przy ekshumacji grobów katyńskich, odkrytych przez Niemców w 1943 r. Prawda o tym, kto dokonał mordu katyńskiego, była dla nich oczywista. Mackiewicz ogłosił ją zaraz w wileńskiej gazecie „Goniec Codzienny”, prawda, że wydawanej przez Niemców, co uznano za kolaborację i wydano na niego wyrok śmierci. Odtąd pisarz był w różny i często zaskakujący sposób prześladowany za głoszenie prawdy o Katyniu. (...) Mackiewicz i jego twórczość nie mają szczęścia. Piętnowany jako antykomunista w PRL, bywał też nazywany „zoologicznym antykomunistą” po 1989 r. Zaufany wydawca, na którego liczył – jak się okazało po śmierci pisarza – nie był wcale tak lojalny, jak to zapowiadał. Paradoksalnie, jedynym okresem, kiedy pisarz cieszył się większą poczytnością i uznaniem, bez dzisiejszych zastrzeżeń i warunków, były lata 80. w PRL, gdy jego książki wydawano masowo w wydawnictwach podziemnych. W wolnej Polsce należy do pisarzy niemal podziemnych, ledwie uznawanych i tolerowanych, marginesowych. Tym dziwniejsze są losy jego książek o Katyniu, faktycznie pierwszych świadectw o tej zbrodni. Jakby piętno Katynia, tej „zbrodni bez sądu i kary” naznaczało nie tyle sprawców, ile także świadków, tych, co nie chcą, by zapomnieć, zatrzeć ślady, unicestwić zbrodnię. Jakby to piętno miało być trwalsze od spychanej w przeszłość zbrodni, dosięgnąć właśnie świadków przywołujących prawdę, by i ich pogrzebać razem ze sprawcami i ofiarami. Marek Klecel 2010r. "W roku 1945, gdy przedostałem się z kraju do Włoch, "Biuro Studiów" II Korpusu Polskiego(Zdzisław Stahl) zwróciło się do mnie z propozycją napisania książki o zbrodni katyńskiej. Ale nie pod moim nazwiskiem, lecz w postaci "białej księgi", urzędowego zbioru dokumentów i relacji. Zgodziłem się na to. Książkę napisałem. Była w niej również moja osobista relacja z pobytu w Katyniu w 1943r." Józef Mackiewicz 1980r.

Książka polemiczna w stosunku do stereotypowego postrzegania tego, czym była w istocie Inkwizycja. Fragment: "Walka Inkwizycji hiszpańskiej przeciw nieortodoksyjnym lub szalbierczym nurtom mistycyzmu, prowadzona nie tylko w imię czystości wiary, ale także w imię zdrowego rozsądku, była walką bardzo trudną i nie została nigdy uwieńczona pełnym sukcesem. Zapotrzebowanie na cudowność i niemal namacalne dowody istnienia świata nadprzyrodzonego było w ówczesnej Hiszpanii tak wielkie i powszechne, że Święte Oficjum płynęło w tym wypadku pod prąd wierzeń i oczekiwań przytłaczającej większości społeczeństwa. W miejsce jednych zdemaskowanych heretyków lub oszustów natychmiast pojawiali się inni i walka z nimi przypominała pojedynek z hydrą. Inkwizycja potrafiła rozgromić judaizantes, przyczynić się do wykorzenienia w Hiszpanii islamu i zlikwidować w zarodku rodzimy protestantyzm, ale nie umiała dać sobie rady z wynaturzeniami mistycyzmu, które pieniły się bujnie na glebie ludowej religijności, skłonnej do zabobonu, łatwowierności i, tak charakterystycznego dla Hiszpanów, anarchicznego indywidualizmu. O porażce poniesionej przez inkwizytorów na tym polu świadczy najlepiej fakt, że przypadki fałszywego mistycyzmu i podejrzanej sławy, jaką cieszyły się rozmaite rozhisteryzowane beatas, zdarzały się w Hiszpanii jeszcze w mocno zaawansowanym wieku XIX, a więc w wiele lat po zniesieniu samego Trybunału Wiary."