Zbrodnia z premedytacją (1997)

'' Zbrodnia z premedytacją ''




(1997)




Sędzia śledczy H. dla załatwienia spraw majątkowych przybywa do wiejskiej posiadłości pana K. Ku jego zaskoczeniu, nikt nie czeka na niego na stacji ani w domu, w dodatku rodzina gospodarza zachowuje się dziwnie, strachliwie i sztywno, po prostu - podejrzanie. Pani domu wyznaje wreszcie, że jej mąż umarł dzisiejszej nocy na serce. Jest tak zdenerwowana, że od drżenia jej rąk zaczyna drżeć w posadach cały dom. Sędzia zdaje sobie sprawę, że jako gość Wdowy powinien zachować się stosownie - "ujrzeć zezwłok", uklęknąć pośród świec, wyrazić ból i żal. Jednak w głębi duszy obrusza się, że zmuszono go "do takich występów", osobiście nienawidzi "łez, wzdychania i kapki u nosa". W narzuconej mu sytuacji czuje się ośmieszony i upokorzony, jak "wulgarny szpicel policyjny wobec majestatu śmierci". A przecież ludzie powinni się liczyć z jego "charakterem urzędowym". Jest sędzią śledczym, a tu jest trup. A gdzie trup, tam zbrodnia. Sędzia H. bezbłędnie wchodzi w swoją rolę, zaczyna na nowo układać całą historię, z zawodowego punktu widzenia. Od tej chwili podejrzane wydaje się wszystko - że ktoś długo nie chciał wpuścić go do domu i z pewnością coś przed nim ukrywa. I to, że Wdowa na tydzień przed śmiercią męża przeniosła się do innej sypialni, a syn zamknął drzwi od kredensu, nigdy dotychczas nie zamykane. Narasta atmosfera strachu, oskarżeń i donosów. Na razie głównym "dowodem" w sprawie jest trup karalucha znaleziony pod łóżkiem - morderca musiał go zgładzić "z rozpędu". Nie ma wprawdzie oznak uduszenia ofiary, ale zapewne uduszenie ma charakter "typowo wewnętrzny", może pana K. udusiła "własna krew". A więc byłoby to ojcobójstwo? Sędzia H. stara się nie wyciągać pochopnych wniosków, lecz wie, że pętla wkrótce zaciśnie się wokół szyi mordercy. Musi jeszcze tylko popracować psychologicznie nad synem zmarłego i pozostałymi domownikami. W pewnej fazie śledztwa wydaje się wręcz wielce prawdopodobne, że "trup najwyraźniej był w zmowie z bandą morderców".


"Zbrodnia z premedytacją" jest teatralną zabawą z konwencją kryminału i równocześnie - z psychologicznym dziedzictwem dostojewszczyzny, tutaj doprowadzonym do absurdu. Bohater Gombrowicza, wprost przywołując Dostojewskiego, zastanawia się, "jak przyrządzić pasztet z zająca, nie mając zająca", czyli jak znaleźć sprawcę zbrodni, której nie popełniono. Zbrodnia nie przychodzi przecież sama, zbrodnię trzeba wypracować myślowo - twierdzi sądzia, który prowadzi śledztwo w sprawie wymyślonego przez siebie morderstwa, oczywiście, zakończone sukcesem. Skoro bowiem misja sędziego polega na wykrywaniu zbrodni, to muszą istnieć zbrodnie i zbrodniarze, najlepiej - działający z dającą się udowodnić premedytacją.



# Autor: Witold Gombrowicz
# Adaptacja: Zbigniew Brzoza
# Reżyseria: Zbigniew Brzoza


[ Obsada aktorska ] : Andrzej Wichrowski (Sędzia śledczy), Ewa Mirowska (Wdowa), Andrzej Mastalerz (Antoś), Agata Piotrowska-Mastalerz (Cecylia), Mariusz Jakus (Parobek), Piotr Krukowski (Lokaj), Cezary Rybiński (Ignaś)

Nie ma plików w tym folderze