U Pana Boga w Ogródku

Prawie dziesięć lat temu na ekranach pojawiła się komedia Jacka Bromskiego „U pana Boga za piecem”. W czasach rozkwitu rodzimego kina sensacyjnego polska prowincja kojarzyła się tylko z balladową metafizyką Jana Jakuba Kolskiego. A u nagle dla Bromskiego mała miejscowość okazuje się barwną i atrakcyjną scenerią dla solidnego kina rozrywkowego. Bo wtedy, w 1998 roku nasze kino było miejskie, a polska rzeczywistość była w nim siedliskiem zła i degrengolady w sosie z grubej kasy , a życie takie szybkie, gwałtowne i niebezpieczne… Pamiętacie to kino, które chciało ukazać nasze codzienne piekło ? Te "Billboardy", "Amoki” i inne nieudane filmy aspirujące do wygłaszania prawdy o naszej, jakże przeżartej pustka, szybka konsumpcja i histeria codzienności. A Bromski nie dal się zwieść i pokazać ze istnieje w tym kraju cos innego niż tylko gazetowe bajania o wielkomiejskiej apokalipsie XXI wieku. Dzisiaj – gdy do kin wchodzi sequel jego – w najlepszym tego słowa znaczeniu prowincjonalnej komedii, czyli „U pana Boga w ogródku” widzowie obejrzeli już „Plebanię”, „Złotopolskich”, czy „Ranczo” i oswoili się nieco z przaśna i błogą swojskością na ekranie. I możliwe, że wśród stałych widzów wspomnianego „Rancza” znajda się tez tacy, którzy zobaczą w filmie Bromskiego sceny jakby żywcem przeniesione z serialu.

Ale nawet tych warunkach produkcja Bromskiego się broni. W Królewskim Moście, gdzie rozgrywa się akcja obu filmów zagościli nowi bohaterowie i nowe problemy. Najpierw przybywa nieporadny absolwent szkoły policyjnej Cielecki Marian, potem świadek koronny w procesie mafii z Milanówka, czyli „Jerzy Bocian, prawdziwe nazwisko Jozef Czapla, lepiej znany jako Żuraw” (cos mi się wydaje, ze mamy kolejnego kandydata do bazy kultowych tekstów z polskich filmów), a w końcu pewien Włoch (a właściwie Abisyńczyk) planuje postawić w mieście supermarket. Skoro jednak piecze nad miasteczkiem w dalszym ciągu sprawują proboszcz i komendant policji, to trudno nie wierzyć, że problemy - tym razem bardziej skomplikowane, bo ich korzenie sięgają aż Centralnego Biura Śledczego – nie znajda rozwiązania. W sequelu na pierwszy plan wysunie się nie duchowny, a policjant – bohater wyrazistszy, bardziej charakterny, zbyt zapalczywy, a przy tym niesłychanie ludzki, nawet gdy wsadza niewinnych, zahukanych geodetów do wiezienia. I tu należy oddać reżyserowi sprawiedliwość – nowy film nie razi nachalnym odcinaniem kuponów, bohaterowie z pierwszej części wrośli już na dobre w miasteczko i stanowią tu tylko tło, a fabuła koncentruje się raczej na nowych postaciach. Centralnym punktem nie jest już plebania, a bar.

Ogródek okazuje się przestronniejszy i ciekawszy od miejsca za piecem i trudno oprzeć się wrażeniu, ze reżyser pilnie śledził nie tylko współczesne ale i klasyczne dokonania Czechow, którzy są mistrzami w pokazywaniu prowincji. W mikrokosmosie Królewskiego Mostu mignie nam kilka epizodycznych, lecz barwnych postaci, jak choćby miejscowy wierszokleta, poznamy tez bliżej rodzinę komendanta oraz nieszablonowe metody szukania zięcia. Minęły już czasy gdy na Podlasie tłumnie nadciągali rosyjscy handlarze, a po drogach jeździły polonezy. Zmienili się tez bohaterowie- proboszcz przestał utyskiwać na brak otwartości miejscowych, a zaczął się bardziej krytycznie odnosić się do obcych.

A ci miejscowi stali się – i tu w filmie Bromskiego zaczyna pobrzmiewać fałszywa nuta – bardziej świadomi swojej odrębności. Dumni są już nie tylko ze swojskiego jedzenia, ale także z tego, ze gdy Jagiellonia nie chciała u nich trenować, spadła do III-ciej ligi (cóż, licentia poetica). Stali się tez jacyś milsi i pozbawienie poważniejszych wad. Nie zobaczymy tu wrednych córek wójta, jeśli już pojawi się karykaturalna postać Oliwki, to będzie to raczej niemądrą paniusia niż złośliwe babsko. Tak jakby reżyser stępił swoją ironię gdzieś przy okazji kręcenia „Kariery Nikosia Dyzmy”.

Z ironia, czy bez, „U pana Boga w ogródku” jest jednym z niewielu przypadków sequela, który jest lepszy od oryginału. A na dodatek zachowuje jego świeżość, co w tym wypadku – podobnie jak w pierwszym filmie - jest zasługą nieogranej i nieopatrzonej obsady (osobnym tematem jest świetna rola Agaty Kryski, która, choć jest córką Ewy Ziętek, na co dzień nie zajmuje się aktorstwem).

Niewątpliwie przysłużyło się filmowi wydłużenie czasu akcji – w „U pana Boga za piecem” bieg zdarzeń był skumulowany do kilku dni, a ich przebieg przyśpieszała perspektywa wyjazdu Rosjanki Marusi. A tym razem opowieść ciągnie się przez kilka miesięcy i kilka por roku, więcej w niej epickiego oddechu i płynności. Ale oczywiście bez przesady – to wciąż przyjemne kino rozrywkowe, a nie ciężkawy metafizyczny moralitet. Choć przyznać trzeba, że Bromski nie boi się tez wprowadzenia odważnych – jak na polska komedię – akcentów.

Nie, żeby od razu łamał jakieś schematy, czy robił przełomowe dzieło, ale powstał przyjemny, rzetelnie zrobiony film. A takich produkcji w rodzimym, wciąż przytłoczonym poczuciem misji i ambicjami kinie po prostu brakuje.

Nie ma plików w tym folderze