Ojcowie chrzestni Rosji (2005)

Trzyczęściowy serial filmowców BBC opowiada o gigantycznych pieniądzach. Przedstawia dzieje ogromnych, nieoczekiwanych i niemal niemożliwych w ustabilizowanych gospodarkach fortun, jakich dorobiła się błyskawicznie garstka tak zwanych oligarchów. Gorący czas ustrojowych przemian i chaos gospodarczy panujący w porzucającej komunizm Rosji sprzyjał podobnym karierom. Trzeba było oczywiście mieć znajomości, najlepiej wśród osób zasiadających w rządzie...
Borys Bieriezowski, bohater pierwszego odcinka, w latach dziewięćdziesiątych dorobił się miliardów dolarów. W 1996 roku zwieńczył sukcesy ministerialnym fotelem z poręczenia wypróbowanego sojusznika, prezydenta Jelcyna. Wedle szeptanych wówczas plotek to Bieriezowski rządził krajem.

Ogłoszenie wyroku w rosyjskim "procesie stulecia" wielokrotnie odraczano. Wreszcie otoczony przez dwudziestu pięciu uzbrojonych funkcjonariuszy więzień usłyszał odczytaną przez przewodniczącego składu orzekającego sentencję: 9 lat więzienia. To sprawiedliwy wyrok - skomentowała większość krajowych mediów. Nie na darmo prezydent Putin mówił, że prawa powinny być takie same dla wszystkich. W drugiej części dokumentaliści przedstawiają dzieje wzlotu i upadku Michaiła Chodorkowskiego.

Ścigany za wielomiliardowe defraudacje Borys Bieriezowski pospiesznie wyjechał z kraju. Oskarżony o te same przestępstwa Michaił Chodorkowski umknąć nie zdążył. Siedzi w więzieniu skazany na dziewięć lat pozbawienia wolności. Tymczasem trzeci z wielkich oligarchów dzisiejszej Rosji, Jurij Łużkow, nadal pozostaje w grze. W grze o wszystko. Ten ostentacyjny populista doszedł do władzy jeszcze w czasach Jelcyna. Został merem Moskwy, gdy niedoinwestowana, popadająca w ruinę stolica znajdowała się w niezmiernie trudnej sytuacji. Łużkow przebudował miasto, odmienił - nie zawsze na korzyść, przydał stolicy światowego blichtru. W wyborach w 2000 roku ścigał się o prezydenturę kraju z Putinem. Kampania była nadzwyczaj ostra. Mimo przegranej Łużkow zachował swe stanowisko i nadal marzy o rządzeniu całą Rosją. To nie może się podobać aktualnemu rezydentowi Kremla. Choć Łużkow, wraz ze swą małżonką, dysponuje ocenianą na miliard dolarów fortuną uzyskaną w niejasnych okolicznościach, obóz prezydencki nie może dobrać się merowi do skóry.
Z Bieriezowskim i Chodorkowskim nie było tyle kłopotu. Na "szemranych" biznesmenów o wybujałych ambicjach łatwo znaleźć odpowiedni paragraf. Ale Łużkow ma mocną pozycję polityczną. Znaczna część moskwian, nie tylko bogatych "nowych Ruskich", jeśli nawet nie kocha, to podziwia mera. Swój chłop, nawet Putin mu nie podskoczy... Kreml nie może pozostać głuchy na podobne opinie. Musi działać rozważnie, celnie punktować rywala, wykorzystywać potknięcia i niepowodzenia przeciwnika. Jedną z takich wpadek była przegrana Moskwy w zmaganiach o organizację igrzysk olimpijskich w 2012 roku. Wygrał Londyn. Niektórzy obserwatorzy wieścili rychły koniec oligarchy. Tymczasem, zupełnie nieoczekiwanie, najwyższa władza wyciągnęła do Łużkowa pomocną dłoń. Zawarła z nim układ: mer pozostanie na urzędzie do końca kadencji, ale przyłączy się do obozu prezydenta i wystartuje w miejskich wyborach jako stronnik Kremla. Będzie po swojemu rządził stolicą, realizował kontrowersyjne pomysły, ale nie ośmieli się wejść Putinowi w drogę.
Czy obie strony dotrzymają porozumienia? Łużkow chyba nie ma wyboru. Musi uznać wyższość partnera, mistrza podobnych rozgrywek, kryjącego w miękkiej rękawiczce stalową pięść. Już nigdy więcej nie zagrozi coraz bardziej wszechmocnemu prezydentowi.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder