Download: Między sierpniem a młotem (2010).avi
Film dokumentalny zainspirowany opublikowaną w 2005 r. książką "Między Sierpniem a młotem" Stanisława Esdena-Tempskiego, w której autor zawarł wiele wątków z własnej biografii. To literacka wizja wydarzeń sprzed lat, oparta na osobistych wspomnieniach, przemyśleniach i faktach historycznych. Bohaterem książki autor uczynił postać fikcyjną, bowiem jej pierwsze wydanie ukazało się jeszcze w podziemiu. Punktem wyjścia dla twórców dokumentu stała się sprawa brutalnego pobicia Esdena-Tempskiego przez zomowców, w efekcie czego doznał on znacznego uszczerbku na zdrowiu, stracił mowę i pamięć. Do dramatycznego w skutkach wydarzenia doszło w ostatnim dniu stanu wojennego, 21 lipca 1983 r. Wieczorem przy ul. Tkackiej w Gdańsku 31-letni wówczas literat natknął się na powracający z patrolu oddział ZOMO. Doszło do konfrontacji, zatrzymany Esden-Tempski trafił na pobliski posterunek milicji, gdzie został skatowany. Po przewiezieniu go do szpitala lekarze stwierdzili ciężkie obrażenia, zagrażające życiu pacjenta. Mimo krytycznego stanu i najgorszych obaw personelu medycznego, wrócił do zdrowia, co dla wielu jawi się prawdziwym cudem. W 1980 r. w początkach sierpniowego strajku Stanisław Esden-Tempski był pierwszym protokolantem obrad Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, walczył również o zniesienie cenzury, podobnie jak bohater jego powieści, postać fikcyjna Andrzej Łazarz. Łazarz pochodzi z gdańskiej Biskupiej Górki, gdzie wrzeszczanin Esden-Tempski zawsze sam chciał mieszkać. W quasi-pamiętniku - jak sam mówi o swojej książce "Między Sierpniem a młotem" - Stanisław Esden-Tempski sięga do przeszłości, by ocalić ją od zapomnienia. Od 1980 r. minęło 30 lat, większość dokumentów zniknęła, świadkowie wymarli, zacierają się wspomnienia tamtych czasów. Z zakamarków pamięci i odzyskanej świadomości autora wyłaniają się kolejne obrazy z jego życia: strajk sierpniowy i późniejsze wydarzenia, które mocno zaważyły na jego dalszych losach. Wynurzenia przed kamerą Stanisława Esdena-Tempskiego przeplatają archiwalne materiały filmowe z wydarzeń sierpniowych oraz nagrane współcześnie wypowiedzi Anny Walentynowicz, Andrzeja Gwiazdy, Bogdana Lisa, a także dra Kazimierza Kotowicza i Klaudii Wyszkowskiej z Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku. Ilustracją jest ponadto zainscenizowane aresztowanie Esdena - Tempskiego przez zomowców. Fragmenty quasi-pamiętnika "Między Sierpniem a młotem" Stanisława Esdena-Tempskiego czyta Piotr Michalski.