Było... nie minęło - 05.11.2011 (23m39s).wmv

Karpackie dramaty

Na pograniczu została kępa drzew i anonimowe dziś ruiny. Turysta minie je bez emocji i zainteresowania. Przewodniki też milczą jak zaklęte. Mało kto słyszał i niewielu już pamięta o polsko-słowackiej wojnie, która rozgorzała tu 1 września 1939 r. Dziś jesteśmy we wsi Czeremcha - w miejscu gdzie o świcie z początkiem września 1939 r. pojawili się Słowacy.

W połowie marca 1939 r. przestała istnieć niepodległa Czechosłowacja. Do Pragi wkroczyły oddziały niemieckie. Zajęte terytoria zostały włączone do Rzeszy jako Protektorat Czech i Moraw. W tym samym czasie sejm słowacki proklamował niepodległość. 23 marca Słowacja zawarła układ z Niemcami, w którym te stały sie gwarantem jej niepodległości. W zamian za to Słowacy udostepnili swoje terytorium dla budowy hitlerowskich baz wojskowych. Przygotowując sie do działań wojennych Słowacy utworzyli korpus złożony z trzech dywizji i jednej grupy szybkiej, liczące przeszło 51 tysięcy ludzi. Armi tej nadano kryptonim “Bernolak”.

Mapa słowackich działań bojowych pokazuje spory impet i zasięg uderzeń. Mogiły polskich żołnierzy, którzy zginęli w rejonie Czeremchy odnaleźć można było jeszcze dziesięć lat temu na cmentarzu w Jaśliskach. Teraz po nagrobkach żołnierzy nie ma śladu, a na terenie, gdzie spoczęli obrońcy polskich granic rozrasta się parafialny cmentarz...

Fronołów

Żeby opowiedzieć kolejną historię, w przestrzeni przenosimy sie z Karpat nad rzekę Bug, ale w czasie pozostajemy nadal w ramach września 1939 r. W Merzwicach nad Bugiem, w rejonie stacji Fronłów zdarzyła się historia zdaje się fantastyczna. Kapitan Stanisław Małecki w początkach września 39 r. otrzymał sygnał od dowódcy obrony przeciwlotniczej odcinka linii kolejowej Siedlce-Hajnówka o zbliżaniu się trzech bombowców – dwóch niemieckich i jednego Łosia. Niemieckie maszyny zostały ostrzelane zgodnie z rozkazem kapitana. Wówczas Łoś rozpoczął bombardowanie mostu. Dopiero wtedy kapitan rozkazał skoncentrować na nim ogień. Zestrzelony Łoś upadł gdzieś w okolicach Siedlec.

Zwracamy sie do widzów z apelem “ktokolwiek wie...”. Być może dzięki dokładniejszym wskazówkom uda nam sie odnaleźć ten samolot i sprawdzić czy to rzeczywiście polski Łoś czy jedynie niemiecka maszyna z wymalowaną polska szachownicą.