Selections from Forgiveness Vespers at St. Tikhon's - verses.mp3

Wielki Post, zarówno w starszych rytach rzymskich (np. trydenckim) jak i wschodnich (tu szczególnie jest to rozbudowane) jest poprzedzony okresem Przedpościa (ostatnia niedziela przed przedpościem - o Zacheuszu, która jest wstępem do przedpościa, i dalej już chronologicznie przedpościa: Niedziela o Celniku i Faryzeuszu, Niedziela o Synu Martnotrawnym, Niedziela o Sądzie Ostatecznym zwana też Mięsopustną, Niedziela Przebaczenia Win (Wygnania Adama i Ewy z Raju) zwana też Seropustną; każda z tych niedziel oraz poprzedzających jest sobót ma swoje hymny, zaczyna się też śpiewać "Dawco Życia, otwórz mi drzwi pokuty", a przestaje "Zmartwychwstał Jezus z grobu". Hymny oraz prawidła żywieniowe i liturgiczne Przedpościa i Wielkiego Postu zawarte są w osobnej księdze liturgicznej zwanej Triod Postna.


Ostatnia sobota przed Wielkim Postem poświęcona jest pamięci świętych ascetów i ascetek (wiele ich imion jest wymienionych w kanonie dnia), którzy mają być dla nas wzorem w trakcie postu i dowodem, iż jest możliwym wytrwać w poście.

Z kolei ostatnia niedziela przedpościa i zarazem ostatni dzień przed Wielkim Postem, to zdaje się być najważniejszy dzień okresu Przedpościa, bardzo charakterystyczny w kulturze prawosławnej. Niedziela ta ma aż trzy nazwy: Seropustna (bo to ostatni dzień, kiedy można spożywać nabiał aż do świąt Wielkanocnych); wygnania Adama i Ewy z Raju oraz Przebaczenia Win. Dlaczego ta druga nazwa, to napiszę później.

Zaś nazwa „Przebaczenia Win”, ponieważ tego dnia w cerkwiach ma miejsce właśnie obrzęd przebaczenia win – każdy podchodzi do każdego, i albo poprzez uklęknięcie, albo 3 pocałunki w policzek, albo po prostu przez słowa „Prostitie mnie hriesznomu” („Przebacz mi grzesznemu”) prosi się o wybaczenie, by do Świętego Postu przystąpić będąc pojednanymi z ludźmi, zgodnie ze słowami Chrystusa „A kiedy stajecie do modlitwy, przebaczcie, jeśli macie co przeciw komu, aby także Ojciec wasz, który jest w niebie, przebaczył wam wykroczenia wasze” (Mk 11, 25).



"Zacznijmy radośnie czas postu, wysiłki duchowe uczyńmy jego podstawą,
oczyśćmy duszę, oczyśćmy ciało, pośćmy od wszelkiej żądzy jak pościmy od
pokarmów, rozkoszując się dobrocią Ducha, czyniąc to wszystko z miłością,
abyśmy wszyscy stali się godni ujrzeć najczcigodniejszą mękę Chrystusa Boga i
Świętą Paschę, duchowo radując się." - hymn prawosławny Wieczernii Niedzieli Przebaczenia Win (dzień przed rozpoczęciem Wielkiego Postu)

Постное время светло начнем, к подвигом духовным себе подложивше, очистим душу, очистим плоть, постимся якоже в снедех от всякия страсти, добродетельми наслаждающеся духа: в нихже совершающеся любовию, да сподобимся вси видети всечестную страсть Христа Бога и святую Пасху, духовно радующеся.