Birma VJ.avi

Kraj: Norwegia, Szwecja, Dania, Wielka Brytania
Reżyseria: Anders Høgsbro Østergaard
Rok produkcji: 2008
Czas trwania: 84 minuty
Język: Polskie napisy

Birma jest jednym z kilku krajów na świecie, do którego zagraniczni dziennikarze nie mają wstępu. Rządzona od ponad 40 lat przez bezwzględną juntę wojskową, pozostaje praktycznie odcięta od świata. Jej władcy, po stłumieniu w 1988 r. masowych protestów (kosztowały one ponad trzy tysiące ofiar śmiertelnych) i uwięzieniu kilka lat później Aung San Suu Kyi, przywódczyni opozycji, laureatki Pokojowej Nagrody Nobla, poczuli się praktycznie bezkarni. Społeczeństwo, mające w pamięci represje z lat 90., pogrążyło się w apatii. Gasnące zainteresowanie świata utwierdziło obywateli w przekonaniu, że jakikolwiek opór nie ma sensu.

W 2007 r. Birmańczycy jednak znów wyszli na ulice. Iskrą zapalną (podobnie jak w Polsce lat 70.) stały się drastyczne podwyżki cen. Wtedy też 27-letni Joshua postanowił przełamać barierę informacyjną swojego kraju. Czując, że społeczeństwo szykuje się do kolejnych protestów, stworzył niezależną sieć korespondentów – Democratic Voice of Burma (DVB). Nagrane przez nich materiały wysyłał do zachodnich telewizji. Chciał mieć pewność, że kolejny zryw Birmańczyków odbije się szerokim echem w świecie. Młodzi ludzie, wyposażeni w miniaturowe kamery, byli świadkami brutalnego tłumienia demonstracji, zabójstw i aresztowań dokonywanych przez tajną policję. Wstrząsające nagrania przemycano za granicę i emitowano w BBC i CNN.

Dla światowej opinii publicznej była to jedyna możliwość poznania prawdy o birmańskiej tragedii. Kilku reporterów przypłaciło swoją odwagę życiem, pozostali muszą się ukrywać lub wybrali emigrację. Jednak ich praca nie poszła na marne – zarejestrowane przez nich obrazy posłużą Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości, przed którym pewnego dnia staną generałowie z birmańskiej junty.

W dobie zobojętnienia na epatowanie przemocą w mediach film Adersa Østergaarda pozostaje dziełem unikatowym. Dzięki montażowi materiałów DVB możemy zobaczyć, jak rodzi się protest obywatelski. Od spontanicznych zgromadzeń na ulicy, przez przyłączenie się mnichów buddyjskich (najbardziej, oprócz studentów, niebezpiecznej dla władz grupy społecznej), po masowe demonstracje, krwawo tłumione przez reżim. Film pokazuje nieznane na Zachodzie oblicze mnichów – świadomych swoich politycznych celów, przewodzących protestom społecznym, których odwaga ma głębokie źródła w buddyjskiej filozofii wyzwalania się od wszelkiego lęku.

Wybrane nagrody i festiwale /Selected festivals and awards:
2009 – Berlinale, Berlin International Film Festival – Nagroda Praw Człowieka /International Human Rights Award; Danish Film Academy Award – Najlepszy Długometrażowy Film Dokumentalny /Best Long Documentary; Sundance Film Festival – Nagroda za montaż w filmie dokumentalnym /World Cinema Documentary Editing Award; ZagrebDox – International Documentary Film Festival – Wyróżnienie /Special Mention;
2008 – IDFA, International Documentary Film Festival Amsterdam – Joris Ivens Award, Movies that Matter Human Rights Award;