Używaj przypraw. Przyprawy chronią przed nowotworem Rozmaryn, kurkuma, imbir chiński - te niepozorne roślinki w twojej kuchni nie tylko nadają smak potrawom, ale też chronią twój organizm przed zachorowaniem na nowotwór. Według badań porfesora J. Scott Smitha z Kansas State University przyprawy zmniejszają ryzyko zachorowań na nowotwór. Ich stosowanie zaleca się zwłaszcza do grilowanych, smażonych i gotowanych mięs, które podczas obróbki cieplnej wytwarzają rakotwórcze związki organiczne. Amerykański profesor ustalił, że przeciwutleniacze niektórych przypraw dodawanych do gotowanych kotlecików wołowych zmniejszają stężenie tych związków aż o 40%. Rozmaryn, kurkuma, imbir chiński to 3 przyprawy, które podczas badań wykazały najsilniejszą aktywność zwalczania rakotwórczych związków. Warto więc postarać się o ich posiadanie w domu. Rozmaryn w doniczce możesz kupić niemal w każdym markecie, możesz też zasadzić nasionka tej rośliny własnoręcznie. Podśpiewując "O mój rozmarynie rozwijaj się" na pewno szybko wyrośnie ci na oknie dorodny rozmaryn - lekarstwo na nowotwór.

zachomikowany

9 KB
27 lip 23 23:00

Liście Laurowe.jpg

LIŚCIE LAUROWE
Liście laurowe rosną na niewielkich, wiecznie zielonych drzewach laurowych. Jako przyprawy używa się wysuszonych liści z drzewa laurowego. Liść laurowy zwany też jest Wawrzynem albo Liściem Bobkowym. Uprawiany jest w krajach Morza Śródziemnego i na wybrzeżach Morza Czarnego.
Właściwości:
Zawierją olejki eteryczne, garbniki i związki goryczowe.
Zastosowanie:
Poprawiają smak wielu zup (ziemniaczana, grochowa, fasolowa, kapuśniak, żur), flaków, potraw mięsnych, zwłaszcza z dziczyzny i wołowiny. Wzbogacają smakowo sosy, gulasze, galarety, gotowane ryby oraz potrawy z raków i krabów. Liście laurowe są niezastąpionym dodatkiem do marynat warzywnych (ogórki, buraki, kapusta), mięsnych, rybnych i grzybów. Używa się ich również do peklowania mięsa, aromatyzowania rosołów, do potraw duszonych, do pieczeni, do budyniu. Wchodzą z skład słynnego "bouquet garni" (kuchnia francuska). W medycynie używa się liście laurowe do sporządzania esencji i maści przy schorzeniach reumatycznych. Przyprawa posiada właściwości pobudzające apetyt i ułatwiające trawienie. Wykorzystywano ją w leczeniu reumatyzmu, wysypki, bólów uszu i głowy. Grecy zakładali wieńce laurowe na skronie swoich bohaterów, poetów, czy zwycięzców starożytnych olimpiad. Mają właściwości halucynogenne. Liść laurowy jest doskonałym środkiem zapobiegającym szkodnikom jeden lub dwa listki włożone do pojemnika z mąką, ryżem czy innymi produktami odstraszają wołki zbożowe. Liście laurowe w szafie, szufladach, będą skutecznie odstraszać karaluchy. Liście laurowe dodaje się na początku gotowania. Przed podaniem należy je usunąć z jedzenia, by danie nie nabrało gorzkiego smaku.

z chomika mandolinka1

11 KB
27 lip 23 23:00

Wanilia.jpg

WANILIA
Suszony owoc wanilii płaskolistnej, byliny dorastającej do wysokości 10-15 m, pochodzącej z lasów Meksyku i innych krajów Ameryki Środkowej. Wanilia jest obecnie uprawiana na plantacjach Madagaskaru, Jawy i krajów Ameryki Południowej.
Zastosowanie:
Stosuje się ją jako dodatek do ciast, babek, tortów, kompotów i bitej śmietany. Wanilia sproszkowana z cukrem występuje w handlu pod nazwą "cukier waniliowy", który jest używany w gospodarstwie domowym do deserów i ciast. Wanilia w handlu występuje w postaci sproszkowanej lub lasek. Nalewka waniliowa wzmacnia mięsień sercowy, jest także przeciwgorączkowa.

z chomika mandolinka1

15 KB
27 lip 23 23:00

Tymianek.jpg

TYMIANEK
Krzewina osiągająca wysokość 30 cm, pochodząca z zachodnich obszarów basenu Morza Śródziemnego.
Właściwości:
Ziele tymianku zawiera stosunkowo duże ilości olejku eterycznego, a w nim przeszło połowę stanowią związki fenolowe (tymol), garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, żywice, cukry i liczne sole mineralne oraz substancje gorzkie i trójterpeny.
Zastosowanie:
W kuchni wykorzystuje się świeże i suszone zielone części zarówno roślin uprawnych, jak i dzikich odmian tymianku. Jest to przyprawa charakterystyczna dla kuchni francuskiej i włoskiej. Tymianek dodaje się do wywarów mięsnych, ostrych sosów, ciężkich zup (grochowa, fasolowa), pieczonej kaczki, dziczyzny, królika, cielęciny, wołowiny oraz ryb. Przyprawia się nim wędliny, bigos, mielone mięsa, pasztety, sery, sałaty, potrawy z roślin strączkowych, warzyw oraz pizzę. Tymianek, szałwia i ocet stanowią jedną z kompozycji przyprawowych, której używa się do aromatyzowania mostków cielęcych. Starożytni Egipcjanie wykorzystywali tymianek w procesie mumifikacji zwłok. Najkorzystniejszy czas zbioru przypada przed kwitnieniem i we wrześniu. Wyciągi z tymianku wchodzą w skład środków wykrztuśnych. Olejek tymiankowy ma działanie bakterio i grzybobójcze, głównie dzięki zawartości tymolu. Tymol wyciąg z tymianku o silnym działaniu bakteriobójczym ma duże zastosowanie w stomatologii, a jego przedawkowanie w takiej czy innej postaci (olejek tymiankowy także), wywołuje nudności, ból głowy, osłabienie oddechu. Posiada duże znaczenie jako środek o właściwościach antybiotycznych w przemyśle parafarmaceutyków i środków kosmetycznych (pasty do zębów, wody do ust).

z chomika mandolinka1

6 KB
27 lip 23 23:00

Pietruszka.jpg

PIETRUSZKA
Roślina dwuletnia dorastająca do wysokości 80 cm. Przyprawę stanowią wysuszone liście pietruszki, pochodzącej z rejonu Morza Śródziemnego. Pietruszka była uprawiana w III wieku p.n.e. przez Rzymian, którzy używali ją do dekoracji i aromatyzowania. Obecnie uprawiana jest nie tylko w Europie, ale także w Ameryce i Australii.
Właściwości:
Najważniejszymi składnikami są witaminy A (beta-karoten) i C, folacyna, składniki mineralne żelazo, jod, miedź.
Zastosowanie:
Stosowana do zup, sosów, ryb, surówek, sałatek, ziemniaków, potraw z jarzyn, dań mięsnych, serów, jaj.

z chomika mandolinka1

14 KB
27 lip 23 23:00

Papryka.jpg

PAPRYKA
Przyprawę stanowią wysuszone owoce papryki rocznej, pochodzącej z Ameryki Środkowej i Południowej. Była tam uprawiana od tysięcy lat. Hiszpanie rozpowszechnili jej uprawę na całym świecie. Okazy papryki rocznej osiągają od 30 cm do 1 m wysokości. Różnica pomiędzy papryką słodką (łagodną) i ostrą polega na tym, iż papryka słodka przy mieleniu pozbawiona jest ścian dzielących, nasion i częściowo skórki. W częściach tych zawarta jest kapsaicyna, substancja która nadaje ostry smak.
Właściwości:
Papryka zawiera witaminę C, z grupy B, beta-karoten.
Zastosowanie:
Paprykę słodką stosuje się do potraw mięsnych, rybnych, zup, sałatek, warzyw, potraw z ryżu, dań potraw włoskich, węgierskich, meksykańskich. Papryka należy do przypraw, pobudzających wydzielanie soku żołądkowego i poprawę apetytu.

z chomika mandolinka1

6 KB
27 lip 23 23:00

Oregano.jpg

OREGANO
Zwane też jest lebiodką lub dzikim majerankiem. Jest to bylina, występująca w Europie i Azji Zachodniej. Jest rośliną wieloletnią, osiągającą wysokość do 80 cm.
Właściwości:
Główne składniki oregano to: olejki lotne (tymol i karwakol). Ponadto występują w nim gorycze, garbniki i kwas rozmarynowy.
Zastosowanie:
Jest powszechnie uważane za doskonałą przyprawę do wędlin, sałatek, sosów do ryb. Przyprawia się nim pieczone mięso, cielęcinę, wieprzowinę, jagnięcinę, zawiesiste zupy, pieczone ziemniaki. Świeże ryby faszeruje się nadzieniem z bułki z dodatkiem drobno poszatkowanych liści oregano. Całe ziele lebiodki, położone na żarzące się ognisko, nadaje delikatny aromat potrawom pieczonym na ruszcie (np. kiełbaskom, dziczyźnie). Oregano świetnie pasuje do pizzy, zapiekanek, spaghetti, czyli do potraw kuchni włoskiej. Stosuje się je również w kuchni hiszpańskiej i meksykańskiej. Oregano służy do przyprawiania warzyw (pomidory, groch, fasola, sałata), serów i owoców morza. Oregano doskonale pasuje do bazylii, majeranku, tymianku i pieprzu, w połączeniu z którym i doskonale harmonizuje jako mieszanka przyprawowa. Najkorzystniejszy czas zbioru oregano przypada od lipca do września. Jest stosowana jako lek przeciwskurczowy, dezynfekujący, moczopędny, antyseptyczny (np. w bólach zębów) i przeciwzapalny. Może być pomocna w leczeniu zapalenia oskrzeli i zaburzeń trawienia. Pomaga w leczeniu chorób dróg oddechowych, przy wzdęciach i zaburzeniach fermentacji. Potrawy mięsne przyprawia się oregano dopiero pod sam koniec gotowania.

z chomika mandolinka1

20 KB
27 lip 23 23:00

Majeranek.jpg

MAJERANEK
W uprawie jest rośliną roczną lub dwuletnią, osiągającą wysokość 40 cm. Roślina pochodzi z południowo-wschodniej części rejonu basenu Morza Śródziemnego i południowej Azji. Przyprawę tę przywieźli z Indii w rejon Morza Śródziemnego Arabowie. Głównymi producentami majeranku są: Egipt, Francja, Hiszpania, Węgry, Polska, Austria, Niemcy
Właściwości:
Głównym składnikiem ziela jest olejek lotny z terpineolem i terpenem. Poza tym występują w jego składzie gorycze, kwasy organiczne, miedź i duże ilości wapnia.
Zastosowanie:
Zioło najbardziej cenione jako dodatek do tłustych pieczeni, kiełbas, dań z ziemniaków i warzyw. Przyprawia się nim wszelkie farsze, baraninę, pieczone mięsa i flaki. Nadaje właściwy aromat pieczonej gęsi, żurom, grochówce i innym daniom z roślin strączkowych. Pomaga w trawieniu, zwiększa wydzielanie soków żołądkowych. Napar z majeranku pije się przy bólach głowy, przeziębieniach. Wchodzi w skład ziół prowansalskich i pieprzu ziołowego. Najkorzystniejszy termin zbioru majeranku to przełom czerwca i lipca, a następnie wrzesień. Olejek majerankowy stosowany jest w przemyśle kosmetyczny i perfumeryjnym.

z chomika mandolinka1

12 KB
27 lip 23 23:00

Kurkuma.jpg

KURKUMA
Pochodzi z południowej Azji, uprawiana głównie we Wschodnich Indiach, Chinach, Japonii, na Jawie i w Ameryce Środkowej. Jest to podzwrotnikowa wieloletnia roślina z rodziny imbirowatych, która ma silny zapach i ostry palący smak. Kurkuma nazywana jest też ostryżem. Obejmuje on ponad 70 gatunków ciepłolubnych bylin. Obecnie głównym producentem kurkumy są Indie, uprawia się ją także w Indonezji, Chinach, Bangladeszu, w Ameryce Południowej i na wyspach Morza Karaibskiego.
Zastosowanie:
Mieloną kurkumę używa się do barwienia ryżu, makaronu i warzyw konserwowanych w occie. Przyprawia się nią sosy, potrawy z drobiu, zupy kremowe i omlety. Dobrze komponuje się z daniami z fasoli i z soi. Szczypta kurkumy dodana do ciasta drożdżowego lub biszkoptowego nada mu atrakcyjny żółty kolor. Posiada także lecznicze właściwości: pomaga zwalczać kamienie żółciowe, działa bakteriobójczo i przeciwzapalnie, zwłaszcza w chorobach skóry, działa rozkurczowo, bakteriobójczo i wzmaga wydzielanie żółci. Stosuje się w leczeniu chorób reumatycznych, serca i wątroby, wzmacnia system nerwowy. Wchodzi w skład curry. Sporządza się z niej maseczki pielęgnacyjne.

z chomika mandolinka1

17 KB
27 lip 23 23:00

Koper Ogrodowy.jpg

KOPER OGRODOWY
Jest rośliną roczną z rodziny baldaszkowatych. Koper pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, południowej Rosji i Indii.
Właściwości:
Koper ogrodowy należy do roślin najzasobniejszych w sole mineralne jak wapń, żelazo i fosfor, prowitaminę A, witaminy D, E, K, B1, B2, B6, B12, H, bardzo duże ilości witaminy C oraz inne związki i substancje czynne, a także olejek lotny.
Zastosowanie:
Świeże liście kopru dodaje się do sałatek, ziemniaków, zup, potraw z jaj i ryb. Pędy wraz z baldachami kwiatów lub owoców są niezastąpionym dodatkiem przy kwaszeniu ogórków. Sos koperkowy jest smacznym i aromatycznym dodatkiem do mięs, drobiu, ryb, raków i ślimaków. Nazwa tego warzywa pochodzi od starego słowa "dull", znaczącego "kołysać", bowiem sporządzona z kopru herbata miała właściwości usypiające i relaksacyjne. Koper jest stosowany jako lek przeciw kolce, trudnościom z trawieniem i spowodowaną tym bezsennością, wzdęciom, nieprzyjemnemu zapachowi z ust, brakowi pokarmu u matek karmiących piersią. W medycynie naturalnej koper stosuje się jako środek wiatropędny i regulujący pracę nerek oraz uśmierzający kaszel. Jest skuteczny zarówno w postaci sproszkowanych nasion, jak i naparu z liści. Kopru nie należy gotować, gdyż traci aromat

z chomika mandolinka1

8 KB
27 lip 23 23:00

Kolendra.jpg

KOLENDRA
Pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego. W wielu krajach, u nas również, jest uprawiana jako roślina uprawowa i lecznicza. Należy do roślin jednorocznych, która osiąga wysokość 20-40 cm. Ojczyzną są: Indie, Iran i Azja Mniejsza. Obecnie zasadniczą część zbiorów kolendry dostarczają Indie, Iran, kraje Bliskiego Wschodu, kraje byłego Związku Radzieckiego i Stany Zjednoczone.
Właściwości:
Głównym składnikiem surowca jest olejek lotny. Poza tym nasiona zawierają dużo oleju tłustego, związki białkowe, związki żywiczne, garbniki, pektyny, sterole roślinne, flawony oraz sole mineralne.
Zastosowanie:
Owoce kolendry stosuje się jako przyprawę kuchenną (najlepiej zmieloną) do do różnych mięs (baraniny, wieprzowiny, dziczyzny, do nadziewanej i pieczonej gęsi), do pasztetów, sosów i jaj, marynat jarzynowych, grzybów, wódek, likierów, wina, a także do marynowanych śledzi, past, ogórków, jarzyn. Stosowana jest w kuchni chińskiej i indyjskiej. Owoce kolendry przeciwdziałają wzdęciom, łagodzą nadmierną fermentację przeciwdziałając nadmiernemu wzrostowi flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, regulują trawienie. Wchodzi w skład pieprzu ziołowego, garam, masala, curry. Owoce najlepiej zbierać od sierpnia do września.

z chomika mandolinka1

13 KB
27 lip 23 23:00

Kminek.jpg

KMINEK
W stanie zdziczałym spotyka się go na miedzach, łąkach i pastwiskach. Jest to roślina dwuletnia, dorastającą do około 80 cm wysokości. Jej nasiona w kształcie sierpa to jedna z najstarszych przypraw kuchennych, znana już w starożytnym Egipcie. Znali ją już słowiańscy przodkowie i Germanie. Kminek zwyczajny występuje w stanie naturalnym w całej Europie i Azji. Holandia, a także Niemcy, Polska i Maroko to najważniejsi producenci kminku.
Właściwości:
Zawiera duże ilości olejku lotnego, tłuszczu, flawonoidów, związków białkowych, cukrów, witamin, kwasów organicznych.
Zastosowanie:
Kminek zwyczajny używa się do pieczonych tłustych mięs, wieprzowiny, baraniny, kapusty kiszonej i gotowanej, surówek, do ćwikły z octem, do twarogu utartego z cukrem lub też z drobno posiekaną cebulką ze śmietaną, przy wypieku chleba, bułek, do pieczywa z masłem, do zup, zwłaszcza tych zawiesistych na zasmażce z czosnkiem i cebulą, do smażonych i pieczonych ziemniaków, kiełbasy, serów, zupy grzybowej i gulaszowej, do sałatek, do pizzy, dań cebulowych, słonych wypieków. Kminek zapobiega przede wszystkim wzdęciom, wiatrom, hamuje rozwój niektórych bakterii, ułatwia trawienie, znosi skurcze żołądkowo-jelitowe, działa moczo-wiatro-mlekopędnie. Stałe zażywanie naparu kminku, małymi porcjami w ciągu dnia, sporządzonego z jednej łyżeczki surowca, najlepiej zmiażdżonego i zalanego szklanką wrzątku, zalecane jest szczególnie przy wrzodach żołądka i dwunastnicy, a także przy chorobach wątroby, zaburzeniach trawiennych, wzdęciach i uczuciu pełności żołądka. Kminek (szczególnie w połączeniu z melisą) uchodzi też za doskonały środek na bóle menstruacyjne. Olejek kminkowy wchodzi w skład wielu wódek (kminkówka) i likierów. Zbioru kminku dokonuje się w lipcu.

z chomika mandolinka1

26 KB
27 lip 23 23:00

Jałowiec Pospolity.jpg

JAŁOWIEC POSPOLITY
Wiecznie zielony krzew, występujący na terenie Europy Środkowej. Owoce jałowca (zwanego też Cyprysem) są typowo polską (słowiańską) przyprawą, chociaż jako roślina występuje nie tylko w naszym kraju. Kuliste owoce, zwane szyszkojagodami, dojrzewają w drugim roku, o barwie popielato-niebieskiej, są przyprawą mającą korzenny, słodki smak i ciekawy aromat. Krzew iglasty, osiągający nawet 10 m wysokości, o krótkich szydłowatych liściach i czarnych owocach jagodach. Występuje zarówno w miejscach otwartych, jak i w lasach, nie rośnie tylko na gruntach podmokłych.
Właściwości:
Owoce dla których charakterystyczna jest gorzka juniperyna zawierają spore ilości olejku lotnego, cukry, garbniki, związki żywiczne, gorycze, glikozydy flawonowe, białko, wosk, pektyny oraz inne aktywne substancje i związki organiczne.
Zastosowanie:
Nibyjagody jałowca są znane powszechnie jako przyprawa potraw mięsnych, głównie dziczyzny i sosów, przy czym po utłuczeniu są wydajniejsze w smaku. Używa się ich szeroko przy kiszeniu kapusty, produkcji octu ziołowego, marynat, pasztetów, wyrobie konserw rybnych i mięsnych. Jałowca używa się do produkcji wódek jałowcowych. Jałowiec jest szczególnie doceniony w wędliniarstwie, bo dzięki niemu wszystkie wędliny "myśliwskie" uzyskują aromatyczny, korzenny smak i przyjemny balsamiczny zapach. Owoce jałowca działają również żółciopędnie i pobudzająco na żołądek i wątrobę, dlatego stosuje się go przy różnych zaburzeniach trawiennych. Są stosowane przy depresjach, kłopotach z oddychaniem, trądziku, owrzodzeniu skóry, bólach mięśni oraz w chorobach nerek jako środek moczopędny. Przy artretyzmie, reumatyzmie i wypryskach skórnych zalecana jest kąpiel z młodych gałązek jałowca. Zbyt duże dawki są niewskazane, gdyż mogą uszkodzić nerki i powodować nadmierne wydzielanie moczu. Niewskazane jest stosowanie wyciągów jałowca w ostrych chorobach zapalnych przewodu pokarmowego, w zaostrzonej chorobie wrzodowej, w ciężkich chorobach nerek oraz wątroby, a także w ciąży. Najkorzystniejszy terminem zbioru owoców jest okres od października do lutego.

z chomika mandolinka1

10 KB
27 lip 23 23:00

Imbir.jpg

IMBIR
Jest to bylina dorastająca do 1 m wysokości, wśród których rozróżnia się ok. 80 gatunków pochodzących z tropikalnej Azji i Oceanii. Roślina ma kłącze podziemne (o wielkości od 15 do 50 cm), płaskie, silnie rozgałęzione, z którego wyrastają łodygi, z dużymi, lancetowatymi liśćmi. Na końcach krótszych pędów kwiatowych występują gęsto kwiaty, wydzielające szczególnie piękny zapach. Imbir suszony jest zwykle produkowany z kłączy zbieranych po 8-10 miesiącach od posadzenia. Ojczyzną imbiru są kraje azjatyckie. W XIII wieku Arabowie przenieśli imbir do Afryki Wschodniej, Portugalczycy na początku XVI wieku - do Afryki Zachodniej, a Hiszpanie na wyspy Morza Karaibskiego. Uprawiany głównie w Indiach, Malezji, Chinach i w Brazylii.
Właściwości:
Kłącze zawiera dużo olejków eterycznych, skrobię, estry, żywicę i substancje zwaną gingerolem, o ostrym, palącym charakterystycznym smaku.
Zastosowanie:
Ma zastosowanie do wyrobu niektórych wędlin i likierów. Słynne są pierniczki, ciasteczka i chleby imbirowe, znakomite są herbaty oraz popularne piwo imbirowe. Imbiru dodaje się również do wielu innych potraw, np. do sałatek owocowych, marmolad, rosołu z kury, sosów, pasztetu i flaków. Uszlachetnia też bardzo kwaśne mleko i chłodniki przyrządzane na podstawie zsiadłego mleka lub kefiru. Można go dodawać do czerwonej kapusty, wszelkich pikantnych potraw z mięsa wieprzowego oraz do sosów ziołowych i owocowych, w których skład wchodzi wino. Imbir ma także duże zastosowanie przy wyrobie gatunkowych napojów alkoholowych. Jest on ważnym składnikiem proszku curry i wielu innych mieszanek. Dodaje się go do herbatników, puddingów, pikli, a także wielu azjatyckich dań z warzyw. Służy do aromatyzowania kompotów, grzanego wina oraz piwa. Jest dodawany także do marynat z dyni i ogórków. Wchodzi w skład curry. Imbir stanowi źródło otrzymywania leków przeciwreumatycznych, reumatyzm, alergię, choroby serca. Używany jest również do obniżenia ciśnienia i obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Na co dzień uśmierza ból głowy, koi rozstrój żołądka, łagodzi bóle menstruacyjne. Badaczom udało się potwierdzić niektóre właściwości lecznicze imbiru np. na obrzęki zawarty w nim olejek eteryczny działa moczopędnie, reguluje pracę woreczka żółciowego, przeciwdziała nadmiarowi gazów w jelitach oraz zmniejsza wydzielanie kwasów żołądkowych. Wskazane jest płukanie na bolące gardło i drapanie w gardle, łagodzi kaszel. Działa odkażająco i odświeżająco pozostawiając miły zapach w ustach nudności i mdłości przeciwdziała mdłościom po narkozie i chemioterapii. Działanie przeciwwymiotne preparatów otrzymanych z kłącza imbiru potwierdzone zostało w licznych badaniach klinicznych. Przedawkowanie imbiru może zepsuć nieodwracalnie smak potrawy. Dlatego należy stosować go z dużym umiarem.

z chomika mandolinka1

6 KB
27 lip 23 23:00

Goździki.jpg

GOŹDZIKI
To jedna z najpopularniejszych przypraw znajdujących się w handlu. Są to w istocie suszone pąki kwiatowe goździ-kowca korzennego - niewielkiego, wiecznie zielonego drzewa, pochodzących z Indonezji. Ponadto goździki są dostarczane przez Madagaskar, Tanzanię, Sri Lankę, Malezję, Grenadę. Drzewa goździkowe nie przekraczają 12-20 m wysokości. Potrzeba aż dwudziestu lat by osiągnęły pełną dojrzałość. Owocują przez kolejne pięćdziesiąt lat. Najlepiej rosną w warunkach podrówni-kowego klimatu morskiego. Jeszcze zamknięte, różowe pąki kwiatowe zbierane są na krótko przed kwitnieniem, a następnie suszone na słońcu, aż do uzyskania brązowej barwy. Do Europy goździki trafiły około XI wieku.
Właściwości:
Spośród przypraw zawierają one największą ilość olejku lotnego, ponadto zawierają tłuszcze i żywice.
Zastosowanie:
Są stosowane do win, likierów, a także marynat rybnych i przetworów mięsnych. Amerykanie wbijają goździki w pieczoną szynkę. Niemcy używają ich jako dodatku do korzennego chleba.Goździki są doskonałą przyprawą do kompotów, nadzienia do ciast, sosów, marynat grzybowych, a także pieczeni. Wraz z cebulą i listkiem laurowym dodaje się je do czerwonej kapusty. Mielone goździki są składnikiem pierników i różnych innych ciast. W kuchni goździki można stosować, ale z umiarem, zarówno do potraw słodkich, jak i pikantnych: pasztetów, duszonej wołowiny, potrawki z zająca, czy do wspomnianych kompotów z jabłek i gruszek. Znajdują również zastosowanie w wędliniarstwie, wyrobie marynat rybnych, win i likierów. Na dalekiej Indonezji goździki stosuje się także do produkcji papierosów, mieszając je z tytoniem. Goździki są również dodawane jako składnik piwa i wina grzanego. Goździki mają również lecznicze właściwości olejek lotny z goździków uznawany jest jako środek antyseptyczny i przeciwbólowy, rozcieńczony i wtarty w dziąsła, czy nawet sam rozgryziony goździk, łagodzi bóle zębów. Goździki należą do najstarszych przypraw w dziejach ludzkości. W Chinach znano je już 300 lat p.n.e., wspomina je także w swym dzienniku Marco Polo. Występujący w goździkach eugenol skutecznie obniża poziom wolnych rodników w komórkach, przez co ma działanie antynowotworowe. Wchodzi w skład curry. Goździki mają właściwości "odświeżania oddechu" w poradnikach można znaleźć informację, że aby pozbyć się nieprzyjemnego zapachu występującego po zjedzeniu czosnku, należy rozgryźć kilka goździków. Tę właściwość goździków znali już starożytni Chińczycy na dworze cesarza panował zwyczaj, że zwracający się do niego dworzanie musieli trzymać w ustach kilka goździków, aby ich oddech zachowywał świeżość.

z chomika mandolinka1

16 KB
27 lip 23 23:00

Estragon.jpg

ESTRAGON
Jest to bylina za ojczyznę którego uznaje się tereny azjatyckiej części Rosji, przede wszystkim brzegi rzek syberyjskich. W stanie dzikim występuje ona również na znacznych obszarach Ameryki Północnej (między Alaską a Teksasem). Przyprawowe zalety rośliny doceniono we Francji, choć jest też popularna w Niemczech i wśród mieszkańców Kaukazu. Już w średniowieczu estragon stosowany był w kuchni arabskiej. Głównym producentem estragonu jest Francja. Ziele ma zapach aromatyczny i gorzkawy smak.
Właściwości:
Zawiera złożone olejki lotne, garbniki, związki goryczowe, pochodne kumaryny, związki flawonoidowe.
Zastosowanie:
Bylica estragon to przyprawa stosowana do licznych dań i dodatków, takich jak omlety zapiekane z pomidorami,sosy (Ravigote, Bernaise, szczawiowo - estragonowy, Gribiche, Lyoński, cytrynowy dodawany do jaj na twardo, tatarski do ryb, pieczeni wieprzowej na zimno, jaj w koszulkach, Remulade (do ryb, jaj na półtwardo, podrobów na zimno, duszona marchewka z estragonem (zioło należy dodać do jarzyny pod koniec duszenia), makrele duszone w sosie pomidorowym (suszony estragon dodaje się do sosu), jajecznica na zimno z majonezem, posypywana posiekanymi listkami zioła, kura pieczona nadziewana zielonym estragonem, surówki wieloskładnikowe, jabłka nadziewane szynką, befsztyki tatarskie, ozory cielęce z pomidorami, kalafiory z korniszonami, gotowane cukinie i pory. Słowo dracunculus pochodzi od łacińskiego wyrazu draco i greckiego drakoon, gdyż w Średniowieczu rośliny tej używano do odstraszania różnych bestii i potworów. Estragon jest także podstawowym składnikiem różnych mieszanek smakowych, np. ziół prowansalskich, bouquet garni. Należy dodawać estragon z rozwagą, by nie zdominował smaku potrawy i zagłuszył innych przypraw. Jeśli dodajemy przyprawę podczas gotowania dania, najlepiej jest wsypać ją pod koniec gotowania, bowiem wysoka temperatura zabija jej smak. W historii lekarskie opinie o tym gatunku były bardzo pozytywne. Twierdzono mianowicie, iż estragon powoduje czyszczenie krwi, leczenie szkorbutu, zalecano go też na poprawienie apetytu i perystaltyki jelit. Stwierdzono również jego działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwszkorbutowe i przeciwskurczowe. Jako przyprawę leczniczą zaleca się też stosować zioło szczególnie w dietach z ograniczeniem soli (choroby nerek). Estragon był używany przez starożytnych Greków w przypadku bólów zębów, w Średniowieczu leczono nim ukąszenia wężów. Wzmaga apetyt i ułatwia trawienie. Polecany jest osobom cierpiącym na reumatyzm, skazę moczanową i artretyzm. Najkorzystniejszy termin zbioru bylicy estragonu to okres od lipca do sierpnia.

z chomika mandolinka1

10 KB
27 lip 23 23:00

Czosnek.jpg

CZOSNEK
Jest byliną lub rośliną dwuletnią. Pochodzi prawdopodobnie ze stepowej części Azji Środkowej, skąd rozprzestrzenił się na całą Azję i basen Morza Śródziemnego. Uprawiali go Rzymianie, Asyryjczycy, Egipcjanie, Grecy, Hebrajczycy i Arabowie. Dopiero jednak w 1944 r. rozszyfrowano skład czosnku i poznano dokładnie substancje lecznicze. Wyizolowano allicynę substancję nadającą zapach i zarazem działającą przeciwbakteryjnie. Pochodzi on od lotnego olejku, którego głównym składnikiem jest alliina i enzymy. Te z kolei podczas roztarcia przemieniają się w bakteriobójczą allicynę.
Właściwości:
Zawiera on węglowodany, białko, składniki mineralne (wapń, fosfor, magnez, siarkę, chrom, cynk, jod), olejki lotne oraz witaminy (C, A, B1, B2, PP). Zawiera związki nazywane fitoncydami, a działające bakteriostatycznie i bakteriobójczo.
Zastosowanie:
Czosnek suszony (granulowany) jest stosowany do tłustej wieprzowiny i baraniny, jak również do łagodnego drobiu, mięsa z królika, a nawet do dziczyzny. Swoje wszechstronne zastosowanie czosnek potwierdza jako dodatek do wędlin, ryb, zup (barszczów, żurów), sosów, warzyw, grzybów, jaj, serów, przy przygotowaniu kiszonek, marynat. Smak i intensywny zapach łagodnieją pod wpływem temperatury. Dlatego należy pamiętać, że do gotowania czy pieczenia trzeba go dodać nieco więcej niż do potraw podawanych na zimno. Ze względu na wysoką zawartość wapnia czosnek ma też właściwości odkwaszające. Aż do XIX wieku (tj. do momentu wprowadzenia szczepionek) czosnek należał do podstawowych środków przeciwko chorobom infekcyjnym. Dzisiejsza medycyna potwierdza lecznicze działanie czosnku zapobiega on zwapnieniu żył, pobudza trawienie, reguluje florę bakteryjną jelit, obniża ciśnienie krwi, poprawia funkcjonowanie wątroby i trzustki. Działa żółciopędnie i przeciwpasożytniczo. Łagodzi podrażnienia spowodowane ukąszeniami owadów. Wchodzi w skład curry. Substancje czynne zawarte w ostrym olejku eterycznym o charakterystycznym zapachu działają jak antybiotyk i aktywizują komórki. Zapach czosnku można częściowo złagodzić, spożywając z czosnkiem jednocześnie świeżą natkę pietruszki, seler, lubczyk, ziarnka kawy lub goździki.

z chomika mandolinka1

16 KB
27 lip 23 23:00

Cząber.jpg

CZĄBER
Jako roślina lecznicza i przyprawowa znana była w starożytnym Rzymie, dość pospolita również w średniowiecznej Europie. Jest rośliną jednoroczną, ma silnie korzenny zapach, a w smaku przypomina nieco pieprz. Ze względu na swe właściwości uprawia się go chętnie zarówno w ogródkach działkowych, jak i w dużych gospodarstwach rolnych.Cząber (zwany też Pieprzykiem) pochodzi ze wschodnich rejonów obszaru śródziemnomorskiego i rejonu czarnomorskiego. Obecnie cząber uprawiany jest w całej Europie, prawie w całej Azji i w obu Amerykach, ponadto w północnej i południowej Afryce oraz w Australii, wszędzie jednak na niewielką skalę. Przyprawą jest świeże lub suszone ziele cząbru, zbierane na krótko przed zakwitaniem lub w początkach kwitnienia.
Właściwości:
Najważniejszymi składnikami cząbru są olejki lotne, garbniki, żywice, śluzy i sole mineralne.
Zastosowanie:
Ziele to nadaje się do zupy fasolowej, fasolki szparagowej, potraw z roślin strączkowych, potraw z ziemniaków, ryb, krupniku, grochówki, kapusty, sałatek, potraw mięsnych, potraw z grzybów, kiełbas, wędlin, serów, marynat, pikli, potraw z dziczyzny, majonezów. Stosowany jest do zalewy słodko-kwaśnej używanej podczas kwaszenia lub konserwowania ogórków lub groszku zielonego. Nie należy gotować go razem z potrawą, lecz dodawać do niej na kilka minut przed zakończeniem gotowania, gdyż długo gotowany powoduje gorzknienie potraw. Cząber stosuje się przy niedostatecznym trawieniu i zmniejszonym łaknieniu, w długo utrzymujących się biegunkach, nieżytach żołądka i jelit. Cząber łagodzi skurcze, reguluje perystaltykę jelit oraz ma działanie przeciwrobacze. Szanowani Rzymianie ozdabiali sobie skronie cząbrem, który był powszechnie znany jako "zioło wieńcowe". Wchodzi w skład mieszanek pieprzów ziołowych, ziół prowansalskich, licznych mieszanek przyprawowych (np. bułgarskiej czubricy). Najkorzystniejszy termin zbioru ziela to lipiec i sierpień.

z chomika mandolinka1

11 KB
27 lip 23 23:00

Curry.jpg

CURRY
To mieszanka sproszkowanych kilku lub kilkunastu przypraw kuchennych, niezwykle popularna w kuchni azjatyckicj. Składniki curry bywają różne, jako podstawowe wymienia się: kurkumę, kwiat muszkatołowy, cynamon, imbir, kardamon, goździki, kariander i pieprz. Barwa curry, niezależnie od składników, jest żółta lub czerwonawa. W Indiach, gdzie curry jest w całym tego słowa znaczeniu narodową przyprawą, istnieje ogromna liczba jej wariantów. Jest to przyprawa bardzo dawna, w ciągu wieków ulepszana, a niektóre szczególnie wyrafinowane zestawy trzymane są w ścisłej tajemnicy. Curry jest obecnie jedną z najmodniejszych w Europie przypraw egzotycznych. W Polsce curry jest bardzo popularna. Curry szczególnie nadaje się do aromatyzowania ryżu, któremu użycza pięknej żółtej barwy. Curry nadaje się również do potraw z drobiu, ryb, sosów itp. Jest to przyprawa bardzo wrażliwa na wilgoć i światło, należy ją więc przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu i miejscu ciemnym. W skład przyprawy wchodzą takie surowce aromatyczne jak: kurkuma, kozieradka, kolendra, gałka muszkatołowa, pieprz czarny, chili, czosnek, kardamon, goździki, kmin rzymski, cynamon, imbir oraz sól.
Właściwości:
Ma barwę czerwoną lub żółtą, w zależności od doboru składników. Curry ze Sri Lanki (dawny Cejlon) jest ciemnobrązowa, gdyż używane są przyprawy poddane procesom palenia i parzenia. W smaku jest ostrzejsze od curry indyjskiego.
Zastosowanie:
Curry stosuje się najczęściej do potraw mięsnych, zwłaszcza z drobiu, wieprzowiny i baraniny oraz warzyw, ryżu i sosów. Curry szczególnie nadaje się do aromatyzowania ryżu, któremu użycza pięknej żółtej barwy. Nadaje się również do potraw z drobiu, ryb, sosów itp

z chomika mandolinka1

16 KB
27 lip 23 23:00

Chili.jpg

CHILI
Właściwości:
Chilli zawiera witaminy (C, z grupy B, beta-karoten) a także pektyny.
Zastosowanie:
Przyprawę suszoną chilli stosuje się ją do potraw kuchni meksykańskiej, hiszpańskiej, węgierskiej, chińskiej, dań z fasolą i warzywami strączkowymi, potraw mięsnych (opartych na drobiu i wołowinie), ostrych zup, ostrych sosów, gulaszów. Doskonale smakuje dodany do dań z cebulą, kukurydzą i kalafiorem. Najostrzejsza odmiana chilli zwana jest habanero są to papryczki w kształcie kulki, pochodząca z Półwyspu Jukatan (Meksyk) i wysp karaibskich. Dzięki zawartej w nasionkach i włókienkach alkaloidowi kapsycynie chilli. unieszkodliwia cząsteczki uszkadzające komórki, które podejrzewa się o przyczynianie do powstawanie chorób serca. Z testów laboratoryjnych wynika, iż alkaloid ten uniemożliwia substancjom toksycznym mutację komórek powodującą raka. Chilli przyspiesza proces przemiany materii i może przyczyniać się do spalania większej ilości kalorii. W latach dwudziestych naszego stulecia węgierski biochemik Albert Szent Gyorgi rozpoczął nad nią badania. Wkrótce też wyodrębnił z niej kwas askorbinowy popularną witaminę C. W 1937 roku został za to odkrycie nagrodzony Nagrodą Nobla. Po użyciu chilli umyć ręce, bowiem dotknięcie ręką, na której jest odrobina przyprawy (może ona utkwić np. pod paznokciami), oczu lub nosa, może spowodować łzawienie oczu lub uczucie pieczenia (a nawet duszenie się, gdy przyprawa dostanie się do gardła). Należy uważać także, by nie "rozpylić" przyprawy w powietrzu, gdyż podrażni ona nasze oczy i nos. Wchodzi w skład curry. Jest wspaniałą rośliną dekoracyjną, szczególnie w okresie Bożego Narodzenia. Swą popularność zawdzięcza w dużej mierze starym indiańskim wierzeniom, że jedzenie dużych jej ilości wzmaga potencję seksualną i daje jednocześnie złowrogą moc rzucania czarów na innych ludzi. Niektórzy Indianie meksykańscy do dziś czczą bogów chile, opiekujących się uprawą ostrej papryki.

z chomika mandolinka1

16 KB
27 lip 23 23:00

Bazylia.jpg

BAZYLIA
Właściwości:
Zawiera olejki lotne, garbniki, saponiny, gorycze, a także glikozydy, sterole roślinne, flawonoidy i karotenoidy.
Zastosowanie:
Bazylia dodawana jest do sałatek, pasztetów, twarogu, jaj, omletów, zup (fasolowa, cebulowa), sosów, mięsa wieprzowego, baraniny, warzyw, ryb, owoców morza, potraw kuchni włoskiej (sosy pomidorowe), wywarów i mas mielonych. Bazylia charakteryzuje się kwaskowatym smakiem. Łagodzi dolegliwości żołądkowe, wzmacnia żołądek, pobudza apetyt, przyśpiesza trawienie, działa rozkurczowo i wiatropędnie, przeciwdziała wzdęciom. Działa przeciwkaszlowo, poprawia pracę nerek. Wieńce z bazylii, symbolizujące miłość znajdowano w staroegipskich grobowcach. Otrzymywany z jej ziela olejek eteryczny stosowany jest w perfumerii. Bazylia wchodzi w skład ziół prowansalskich. Bazylię dodaje się do potraw pod koniec gotowania. Nalewki oleiste doskonale odstraszają owady i łagodzą użądlenia. Łacińska nazwa tej rośliny wywodzi się od greckiego słowa basilikos (król). Liście bazylii można zamrozić (najpierw trzeba je z obu stron posmarować oliwą), można też przechowywać w oliwie z solą lub samej soli. Bazylia bardzo dobrze komponuje się z cebulą i czosnkiem. Najkorzystniejszy termin zbioru bazylii to lipiec, a następnie wrzesień

z chomika mandolinka1