-
99 -
1832 -
26729 -
1161
31483 plików
897,49 GB
Sudety (332) – łańcuch górski na obszarze południowo-zachodniej Polski i północnych Czech, stosunkowo niewielki skrawek znajduje się w Niemczech; najwyższy szczyt Śnieżka, 1602 m n.p.m.; są najwyższą częścią Masywu Czeskiego oraz najwyższymi górami Czech. Ciągną się od Doliny Łaby po Bramę Morawską. Od północnego wschodu obcięte są wyraźnym uskokiem - uskokiem sudeckim brzeżnym od Przedgórza Sudeckiego. Północna granica z Niziną Śląsko-Łużycką na linii Złotoryja - Bolesławiec - Zgorzelec jest umowna. Również południowa granica na obszarze Czech i Moraw jest dość zawikłana.
Nazwa Sudety pochodzi z II w. n.e.. Po raz pierwszy użył jej grecki geograf i astronom Klaudiusz Ptolemeusz, autor Wstępu do geografii, umieszczając na mapie Germanii Wielkiej i Sarmacji. Zachodnią część tych gór nazwał Sudeti Montes ["Suditi montes; sub quibus est Cabrita silva, inter quos in Sarmaticos monteis est saltus Hercynius"]. W czasach późniejszych używana była nazwa Góry Czeskie.
Na temat pochodzenia nazwy "Sudety"[1] nie ma wśród naukowców jednoznacznej opinii, większość opowiada się jednak za celtyckim jej pochodzeniem. Wyraz "Sudéta" posiada rdzeń "sud" oznaczający dzika oraz przyrostek "-éta" oznaczający las. Pierwotne znaczenie mogło więc brzmieć jako las dzików lub las dzikich świń.
Niektóre opracowania podają również źródła literackie nazwy. Po raz pierwszy nazwa Sudetów pojawiła się w 150 (lub 130) roku n.e. Geograf Klaudiusz Ptolemeusz na swojej mapie Europy środkowej zaznaczył "Sudéta óre" dla określenia rejonu Rudaw Janowickich i przyległych masywów górskich. Ten sam autor w swoim dziele Geographica Hyptegensis stosował nazwę "Sudéta Montés". Ponieważ osadnictwo celtyckie (tzw. oppida) rozwijało się tu w II i I wieku p.n.e., można przyjąć, że nazwa Sudetów przetrwała do czasów Ptolemeusza wśród mieszkańców tych terenów.
Czesi określali ten region do 1979 r. jako Sudecki system (cz. Sudetská soustava), a od tamtego czasu jako Karkonosko-jesionicką subprowincję (cz. Krkonošsko-jesenická subprovincie) lub Karkonosko-jesionicki system (dawniej (przed 1979 r.) słowo "system" / cz. "soustava"). Nazwa "Sudety" jest również używana, choć rzadko; przy tym posiada nieco negatywne konotacje (Kraj Sudetów). Pojęcie "System Sudecki" w czasach współczesnych pojawiło się w podziale orograficznym Czechosłowacji z 1945 r. opracowanym przez prof. Hromádko oraz w publikacjach V. Häuflera, J. Korčáka i V. Krála z 1960 r. Po 1989 r. określa się ten region jako Karkonosko-jesionicka subprowincja, Sudecka subprowincja, subprowincja Sudety albo Sudety.
- sortuj według:
-
0 -
28 -
0 -
0
28 plików
2,62 MB