Boyer-I.CZLOWIEK.STWORZYL.BOGOW.zip

Pascal Boyer - antropolog, pracownik Centre National de la Recherche Scientifique we Francji i Uniwersytetu w Waszyngtonie, gdzie jest profesorem Indywidualnej i Kolektywnej Pamięci. Jego prace wpisane są w program Centrum Badań nad Umysłem, Mózgiem i Procesami Uczenia (Center for Mind, Brain & Learning), w ramach którego wybitni specjaliści prowadzą badania w zakresie kognitywizmu, badań neurologicznych, psychologii i antropologii. Boy era interesują przede wszystkim zagadnienia procesów poznawczych i przekazu kulturowego, a także rozwój poznania, psychologia ewolucyjna, psychologia międzykulturowa. Jego najważniejszymi publikacjami są: Tradition as Truth and Communication (1992), Naturalness of Religious Ideas (1994).

O książce:
Jakie potrzeby zaspokajają doroczne rytuały świętowania? Czy to wyraz wiary religijnej, ekspresja chrześcijańskiej kultury, przejaw narodowej tradycji, bezrefleksyjne powtarzanie społecznie przyjętego obyczaju? Próbę odpowiedzi znajdziemy w książce „I człowiek stworzył bogów...” Pascala Boyera. Francuski antropolog pracujący w Stanach Zjednoczonych podejmuje się w swym dziele ambitnego zadania, stawiając pytanie zasadnicze o źródła myślenia religijnego, właściwego wszystkim kulturom i cywilizacjom, niezależnie od stopnia ich rozwoju. Boyer dowodzi, że z punktu widzenia takich nauk, jak psychologia ewolucyjna, kognitywistyka, antropologia religię należy uznać za fenomen całkowicie naturalny. Naturalny w tym sensie, że formy myślenia religijnego, opartego często na łamiących podstawy racjonalnego myślenia paradoksach (cuda, nadnaturalne właściwości istot boskich) doskonale współgrają z bardzo złożonymi właściwościami umysłu, jakie rozwinęły się w toku biologicznej ewolucji. Naturalność religii nie oznacza jednak, że można ją wyjaśnić w prosty sposób, jak czasami przekonują popularne publikacje, wskazując obszar mózgu odpowiedzialny za wiarę lub poszukując genu wiary. Myślenie religijne, podobnie jak inne formy aktywności umysłowej prowadzące do rozwoju kultury, polityki spełnia ważne funkcje społeczne będąc jednym z najważniejszych mediów komunikacji społecznej. Wywodzące się z religii rytuały, często absurdalne dla twardych racjonalistów, antropologa nie są w stanie zaszokować, bo wie on, że człowiek jako istota społeczna tworzy niezwykle skomplikowaną sieć relacji wykorzystując do tego najróżniejsze media. Sam rozum nie wystarczy, żeby istniało społeczeństwo. W istocie Boyer w swoim wyjaśnieniu religii przeciwstawia się dwóm tradycjom. Naraża się osobom religijnym, pokazując że w wyjaśnianiu wiary nie trzeba odwoływać się do argumentów nadzwyczajnych. Naraża się również racjonalistom przekonanym, że religia to opium dla mas, swoisty skutek umysłowego zacofania, któremu sprostać może tylko rozwój nauki. Nic z tego, myślenie religijne jest o wiele bardziej naturalne, niż naukowe i stąd zapewne cieszy się większą popularnością. Nie warto jednak czytać książki Boyera w poszukiwaniu argumentów za lub przeciwko religii. To fascynująca opowieść o złożoności ludzkiego umysłu i niemniejszej złożoności relacji społecznych.