Wodzowie - Native Americans - KadirHan

6 KB
5 wrz 09 12:28

LittleWolf.jpg

Mały Wilk (1820 - 1904) wielki wódz Czejenów. Był indiańskim przywódcą, który nie godził się na osadnictwo białych na Zachodzie. Wielokrotnie ocierał się śmierć, wojna wypełniła większą część jego długiego życia (żył 84 lata). W 1830 roku prowadził zwycięską bitwę w Pawnee.

30 KB
5 wrz 09 8:02

Roman_Nose.jpg

Rzymski Nos (właściwie Woo-ka-nay lub Woqini, zginął 16 września 1867 r.) należał do plemienia Czejenów (Południowych), klanu Żołnierzy Psów. Po masakrze nad Sand Creek (28 listopada 1864 r.) pokojowo nastawionych Czejenów Czarnego Kotła, wraz z innymi wojownikami opuścił Kolorado i przeniósł się na ziemie Siuksów. Tam uczestniczył w obronie Krainy Powder River (Wojna Czerwonej Chmury). Brał udział w wielu bitwach. Starał się uczyć wojowników dyscypliny, podpatrywał zachowania żołnierzy. Wiosną 1866 r. powrócił do Kolorado, został wodzem wojennym Czejenów. Był zwolennikiem walki z białymi. Organizował ataki na karawany i stacje dyliżansów wzdłuż Smoky Hill River. 16 września 1867 r. zaatakował obóz pięćdziesięciu zwiadowców na małej wyspie w wyschniętym korycie Arikaree dopływu Republican River. Wyposażeni w nowoczesne, wielostrzałowe karabiny zwiadowcy odparli Indian z dużymi stratami. Zginęło 30 wojowników. W walce śmiertelnie ranny został Rzymski Nos. Dlatego Indianie nazwali tę bitwę "Bitwą, w Której Zginął Rzymski Nos".

60 KB
5 wrz 09 7:58

Quanah_Parker.gif

Quanah Parker (1845 - 23 lutego 1911) - wódz indiańskiego plemienia Komanczów Kwahadi. Był synem wodza Peta Nocony i Cynthii Anny Parker, wziętej do niewoli 19 maja 1836. Sławę przyniosły mu liczne wyprawy przeciw Meksykanom i amerykańskim osadnikom. Jako jeden z nielicznych wodzów Indian z południowych równin nigdy nie zawarł pokoju z białymi. Wziął czynny udział w wojnie nad Rzeką Czerwoną w latach 1874-1875. Po licznych starciach z wojskiem poddał się jako ostatni 2 czerwca 1875 w forcie Sill. Osiadł w rezerwacie w południowo-zachodniej Oklahomie i już nigdy nie walczył. Przez resztę życia był głównym przedstawicielem nie tylko swojego ludu, ale także Kiowów i Kiowa-Apaczów. Działał wśród współplemieńców na rzecz oświaty i uprawy ziemi. Pozostał jednak do końca wierny indiańskim obyczajom. Zachował strój indiański, długie włosy i kilka żon. Przyczynił się do rozpowszechnienia pejotyzmu, który doprowadził do powstania Kościoła Tubylczoamerykańskiego (ang. Native American Church) kilka lat po śmierci wodza.

36 KB
5 wrz 09 7:55

Manuelito.jpg

Manuelito (1818-1893) - wódz Nawahów z czasów Wielkiej Wędrówki Nawahów.

21 września 1861 r. na terenie Fortu Wingate doszło do zatargu Indian z żołnierzami przy okazji wyścigu konnego Manuelita z jednym z oficerów. Następnego dnia wojsko zaatakowało obozujących wokół fortu Indian. Rozpoczęła się długotrwała wojna. Wiosną 1862 r. na tereny Nawahów wkroczyły oddziały, którymi dowodził James Carleton . Chciał on rozwiązać problem Indian umieszczając ich w rezerwatach. Najpierw rozprawił się z Apaczami Mescalero umieszczając ich w rezerwacie Bosce Redondo nad Pecos River , potem zajął się Nawahami. Kluczem do sukcesu było pozbawienie Indian zapasów, dlatego wojsko niszczyło zbiory i zabijało zwierzęta Indian. wprowadzono nagrody pieniężne za zdobyte na Indianach zwierzęta, potem również za skalpy wojowników. Stopniowo kapitulowały poszczególne grupy Nawahów, które umieszczano w rezerwacie w Bosce Redondo. Na wolności pozostał ze swymi ludźmi tylko wódz Manuelito. Tymczasem jesienią zaczęli pojawiać się Indianie, którzy nie mogąc znieść warunków panujących w rezerwacie uciekali i wracali do swej ojczyzny. Ich opowieści napawały wolnych Nawahów grozą i zachęcały do dalszego oporu. W rezerwacie nie dostawali ubrań, koców, wystarczającej ilości jedzenia, nie było tam drzew do palenia ognisk, żyli w jamach wygrzebanych w ziemi, ziemia była jałowa i nie nadawała się do uprawy, panowały choroby, na które wielu umarło. Generał Carleton chciał zakończyć sprawę z Nawahami i starał się zmusić do kapitulacji Manuelita, który przez wiosnę i lato 1865 r. wymykał się żołnierzom. Poddał się dopiero 1 września 1866 r. z dwudziestoma trzema wycieńczonymi wojownikami. Niedługo potem poddali się ponownie Nawahowie, którzy uciekli z rezerwatu. Na ich szczęście generał Carleton przestał być dowódcą wojsk USA w Nowym Meksyku . Jego następca był nastawiony do Indian dużo przychylniej. Warunki w rezerwacie były bardzo złe, co stwierdzali sami biali. Indianie prosili o możliwość życia na swojej dawnej ziemi. W końcu ich prośby zostały wysłuchane. Z Waszyngtonu przybył generał Sherman, który zawarł układ z wodzami Nawahów. W jego wyniku otrzymali nowy rezerwat na swej dawnej ziemi.

20 KB
5 wrz 09 7:53

Kickingbear.jpg

Kopiący Niedźwiedź (ur. ok. 1846 - zm. 28 maja 1904, właśc. Mato Wanartaka, ang. Kicking Bear) wojownik, mistyk i szaman plemienia Dakotów Oglala, zaufany Szalonego Konia (ang. Crazy Horse). Uczestnik bitew Indian Wielkich Równin z białymi w 1876 roku, w tym słynnego pogromu 7 Pułku Kawalegii gen. Custera nad Little Big Horn. Na przełomie lat 1889-1890 jeden z dakockich wysłanników do Nevady, mających spotkać się z twórcą nowej religii Wovoką. Choć formalnie nigdy nie był wodzem plemienia, to stał się znany jako krzewiciel Tańca Ducha i jeden z liderów - obok Niskiego Byka (ang. Low Bull) - tego kultu wśród Dakotów, a przez białych był postrzegany jako jeden przywódców indiańskiego buntu w dakockich rezerwatach na Wielkich Równinach jesienią 1890.
Zorganizował i prowadził pierwszy obrzęd Tańca Ducha w obozie Siedzącego Byka (ang. Sitting Bull) nad rzeką Grand w agencji Standing Rock. Do jego obozu w rezerwacie Pine Ridge przybywali zwolennicy Tańca z całej Dakoty. Zaniepokojony masakrą nad Wounded Knee 29 grudnia 1890 ukrywał się ze swymi zwolennikami w Badlands i jako jeden z ostatnich powrócił do agencji Pine Ridge 15 stycznia 1891. Aresztowany jako jeden z 25 przywódców buntu przez gen. Milesa został osadzony na pewien czas w więzieniu w Fort Sheridan w Illinois. Wraz z pięcioma innymi Dakotami wyjechał następnie do Europy wraz z rewią z Dzikiego Zachodu Buffalo Billa. Po występach we Francji, Belgii i Niemczech w 1893 roku wrócił do rezerwatu.

35 KB
5 wrz 09 7:51

Captain_Jack.jpg

Kapitan Jack, Kintpuash (ur. ok. 1837, zm. 3 października 1873), wódz północnoamerykańskich Indian z plemienia Modoków zamieszkujących na granicy Kalifornii i Oregonu nad Tule Lake.
Latem 1872 roku odmówił powrotu do rezerwatu i stawił opór wojsku. Z kilkudziesięcioma wojownikami bronił się w świętym miejscu Modoków - California Lava Beds. Naciskany przez swoich ludzi, w czasie negocjacji pokojowych z wojskiem zastrzelił generała Canby. Wymknął się z otoczonego przez wojsko kanionu. Ścigany przez przeważające siły liczące około tysiąca żołnierzy, wspomagane przez renegatów z własnego plemienia - którzy najpierw napadali na osadników, potem naciskali na wodza, by toczył walkę, a następnie go opuścili - wymykał się pogoni z grupą trzydziestu siedmiu wojowników. Skapitulował z ostatnimi trzema, którzy nie opuścili go do końca. Został osądzony w Forcie Klamath w lipcu 1873 roku. Tam też skazano go na śmierć i powieszono.
Pozostali przy życiu Modokowie zostali przesiedleni na Terytorium Indiańskie. W 1909 roku pozostałym przy życiu pięćdziesięciu jeden członkom plemienia pozwolono na powrót do Oregonu i wydzielono niewielki rezerwat.

25 KB
5 wrz 09 7:49

Keokuk.jpg

Keokuk (Kiy`kag czyli Ten Który Jest Zawsze Czujny), (ok. 1780 - 1848) - wódz Indian Sauków i Lisów.
Urodził sie nad rzeką Rock w dzisiejszym Illinois, w klanie Lisa plemienia Sauków. Jego matka była pół-Francuzką. Nie wywodził się z klanu wodzów, lecz został wodzem dzięki sile charakteru i zręcznie prowadzonym intrygom. Gdy grupa Sauków zawarła porozumienie z rządem USA, w wyniku którego Saukowie zrzekli się kraju Rock River, Keokuk zachował bierną postawę, co zapoczątkowało jego otwarty konflikt z wodzem Czarnym Jastrzębiem, nie uznającym porozumienia. Gdy Czarny Jastrząb poparł Brytyjczyków w wojnie brytyjsko-amerykańskiej w 1812, Keokuk został mianowany naczelnym wodzem Sauków i Lisów przez władze USA. Rozłam ten uniemożliwił Czarnemu Jastrzębiowi zmobilizowanie całego plemienia do walki podczas prowadzonej przez siebie wojny w 1832. Keokuk częściowo odzyskał uznanie Sauków i Lisów, zgłaszając pretensje tych plemion do terenów obecnego stanu Iowa podczas narady w Waszyngtonie Zmarł w Kansas w 1848 r.

60 KB
5 wrz 09 7:47

Joseph_chief.jpg

Chief Joseph, właśc. Hinmaton-yalatkit, pol. Grom Nad Górami (ur. 1840 jako syn wodza Józefa starszego, zm. 21 września 1904), wódz indiańskiego plemienia Nez Perce (Przekłute Nosy) zamieszkującego tereny Wallowa Valley. Miał ok. 190 cm wzrostu, był trzykrotnie żonaty, ale z 9 dzieci przeżyła tylko 1 córka.
Nazwa plemienia, nadana przez francuskich traperów, pochodzi od wydrążonych kłów zwierzęcych umieszczanych przez Indian w nosach. Nez Perce żyli w zgodzie z białymi i szczycili się, że nie przelewali ich krwi. Tak było do 1877, kiedy wojsko pod dowództwem gen. Olivera Howarda siłą zaczęło usuwać Indian z ich ziemi, chcąc umieścić ich w rezerwacie Lapwai. Doszło do wojny, której bezpośrednią przyczyną stał się jednak atak młodych wojowników (dokonany bez wiedzy wodzów) na okolicznych farmerów. Największa bitwa miała miejsce 9 sierpnia 1877, gdy pod Big Hole obóz Nez Perce został zaatakowany przez oddział płka Johna Gibbona. Zginęło 80-90 Indian, z czego 2/3 stanowiły kobiety i dzieci, oraz 30 żołnierzy. Zwłoki poległych Nez Perce zostały po bitwie wykopane przez towarzyszących Howardowi indiańskich zwiadowców z plemienia Bannock, a następnie oskalpowane.
Po bitwie Józef usiłował przedostać się do Kanady. Otoczony przez wojsko (od 30.09.1877 płk. Nelsona Milesa, do którego 4.10. dołączył gen. Howard) skapitulował w Górach Niedźwiedziej Łapy 5.10. Wbrew obietnicom Indianie nie zostali odesłani do Lapwai, lecz zostali wysłani do Kansas, do Fortu Leavenworth. Żyli w charakterze jeńców wojennych na bagnistej równinie. Chorowali i umierali. Po śmierci setki z nich zostali przetransportowani na Terytorium Indiańskie. Potem niektórzy dostali zgodę na życie w Lapwai, reszta uznana za niebezpiecznych wraz z Józefem została umieszczona w Nespelem w rezerwacie Colville w stanie Waszyngton, gdzie wódz umarł.
Ze względu na niebywałe wyczyny militarne Nez Perce (przebyli w 1877 ponad 2700 km, mając tylko 191 wojowników, w tym 50 doświadczonych, i stoczyli 14 bitew oraz potyczek) Józefa nazwano "czerwonoskórym Napoleonem", przypisując mu dowodzenie we wszystkich bitwach i wpływ na całe plemię, choć nigdy wcześniej nie uczestniczył w żadnej bitwie i tylko raz polował na bizony, co oczywiście nie umniejsza w żaden sposób jego odwagi, zdolności strategicznych, wielkoduszności i daru wymowy. Równie wielką rolę w wojnie 1877 odgrywali wodzowie Zwierciadło, Głodny Łoś i przyrodni brat Józefa, Olikut (czyli Żaba), którzy jednak zginęli w Górach Niedźwiedziej Łapy.

25 KB
5 wrz 09 7:40

Ten_bears.jpg

Dziesięć Niedźwiedzi (1792-1873, ang. Ten Bears, Parra-wa-semen) – wódz Komanczów Yamparika z południa Wielkich Równin.
Jego matka pochodziła z plemienia Ute, ojciec był Komanczem. Część swojej młodości spędził wśród Indian Ute. W 1863 stał na czele delegacji Komanczów, Kiowów, Kiowa-Apaczów, Czejenów i Arapahów w Waszyngtonie. Zgodził się wtedy na zaniechanie najazdów oraz budowę dróg i fortów w swoim kraju. Podpisał traktaty znad Małej Arkansas (ang. Little Arkansas) w 1865 i znad Potoku Tajemniczego Szałasu (ang. Medicine Lodge Creek) w 1867. Nakłaniał współplemieńców do uprawy ziemi w rezerwatach i przyjęcia stylu życia białego człowieka, co spowodowało odwrócenie się od niego jego ludu. Zmarł w Fort Still, żegnany tylko przez swojego syna Małą Wronę.

24 KB
5 wrz 09 7:35

Tashun-Kakokipapi.jpg

Boją Się Nawet Jego Koni (Tasunkakokipapi) (ur. 1830 – zm. 1900) – był dziedzicznym wodzem plemienia Oglala Teton Dakotów. Żył współcześnie z Czerwoną Chmurą, którego był głównym oficerem w wojnie o Szlak Bozemana w 1866 r. Po zawarciu pokoju w 1868 r. zamieszkał w rezerwacie Pine Ridge i mieszkał tam aż do śmierci.

24 KB
5 wrz 09 7:30

Red_Cloud(Czerwona Chmura).jpg

(ur. 1822 - zm. 10 grudnia 1909) - wódz Indian plemienia Oglala grupy Teton Dakotów.
W oczach białych uchodził za męża stanu Dakotów, cieszącego się szacunkiem współplemieńców. Przeprowadził zwycięską wojnę z siłami rządowymi USA w latach 1866-1868 o kraj rzeki Powder (tzw. wojna Czerwonej Chmury), lecz później - zgodnie ze zobowiązaniem z podpisanego w 1868 traktatu pokojowego - pozostał bierny wobec kolejnych walk Dakotów (walka o Święte Góry =Black Hills=Paha Sapa=Czarne Góry), co w rezultacie doprowadziło do zdecydowanego obniżenia jego popularności i wpływów plemiennych, na rzecz innych wodzów takich jak Siedzący Byk czy Szalony Koń.
W latach 1860. w dzisiejszym stanie Montana odkryto złoto. Szlakiem Bozemana (Bozeman Trail) poprzez północne obszary Wyoming ruszyły tysiące poszukiwaczy. Wojownicy Czerwonej Chmury atakowali ich, bowiem były to główne tereny łowieckie plemienia. Wkrótce interweniowała armia, która w roku 1866 wzniosła forty Phil Kearny i Reno w Wyoming i C.F. Smith w Montanie. Czerwona Chmura oblegał te forty przez ponad dwa lata, prowadząc skuteczną wojnę podjazdowo-partyzancką, aż wreszcie armia skapitulowała i zdecydowała się (w 1868 r.) na wycofanie ze spornego obszaru i niebudowanie więcej dróg przez indiańskie terytoria. Dakotowie odnieśli całkowite zwycięstwo, forty spalono, a wódz Czerwona Chmura zasłynął w historii jako jeden z niewielu, którzy wygrali wojnę z armią amerykańską.
Jego przeciwnikami politycznymi byli tacy sławni przywódcy jak Amerykański Koń (Wasechun-Tasunka) czy Boją Się Nawet Jego Koni (Tasunka-kokikapi). Przyjął (nominalnie) katolicyzm i został pochowany według tego obrządku.

43 KB
4 wrz 09 18:52

Geronimo.jpeg

Geronimo właściwie Goyathlay (Ten, który ziewa) (16 czerwca 1829 - 17 lutego 1909), jeden najbardziej znanych wodzów Indian Chiricahua - plemienia należącego do grupy Apaczów Mescalero.
Urodził się około 1823 w obozowisku nad rzeką Gila w Meksyku. Imię Geronimo nadali mu Meksykanie. Na wojenną ścieżkę wkroczył w 1850 roku, po tragicznej śmierci matki, żony i trojga swoich dzieci z rąk meksykańskich żołnierzy. W wyniku napadu zginęło około 25 dzieci i kobiet, a ponad 50 zostało uprowadzonych. Był bezlitosny wobec ścigających go żołnierzy. W 1886 roku dowodzeni przez niego wojownicy byli obwiniani o zabicie około 600 Meksykanów tylko na terenie prowincji Sonora. W 1872 roku w Arizonie utworzono rezerwat dla Chiricahua, a w 1876 postanowiono go przenieść.
Geronimo zbiegł wraz z 700 członkami plemienia. W 1877 roku agent rządu do spraw Indian zaprosił Geronimo oraz jego ludzi na rokowania, a następnie ich uwięził. Chciano go nawet powiesić. Był przetrzymywany przez dwa lata w więzieniu. Geronimo przebywał przez cztery kolejne lata w rezerwacie, jednak na początku lat osiemdziesiątych postanowił ponownie chwycić za broń. Wraz ze swymi ludźmi wyruszył w góry Sierra Madre. W maju 1883 roku w pościg za nim wyruszył oddział amerykańskiej kawalerii dowodzony przez generała Georga Crooka (przez Indian zwanego Siwym Wilkiem). Crook skłonił Indian oraz Geronimo do powrotu do rezerwatu.W 1885 używając podstępu - rozpuścił plotkę o rzekomej śmierci oficera kawalerii i grożących w związku z tym aresztowaniach wśród Indian - wyprowadził ponownie swoich współplemieńców z rezerwatu. Przez kilka miesięcy wojownicy zabijali każdego napotkanego białego i kradli konie. Cześć Apaczów miała jednak dość uciekania i dobrowolnie powrócili do rezerwatu. W maju 1886 roku doszło do spotkania Geronimo z generałem Crookiem, po którym zgodził się na powrót do rezerwatu. Pewien handlarz wódką sprzedał Indianom alkohol i wmówił, że wojsko zamierza powiesić Geronimo. Jednocześnie władze federalne zażądały od Crooka przerwania negocjacji i bezwarunkowej kapitulacji Indian. 4 września 1886 roku Geronimo poddał się generałowi Newtonowi Milesowi. Kara jaka spotkała Apaczów była straszna. Wszyscy, nawet kobiety i dzieci byli trzymani w charakterze jeńców wojennych przez 30 lat na Florydzie, potem w Alabamie, a końcu w Fort Sill w Oklahomie.
Geronimo zmarł 17 lutego 1909 roku w Fort Sill w wieku 80 lat. Dla Amerykanów oraz Meksykanów był ze względu na swoje okrucieństwo najgorszym z wrogów. Dla Apaczów był najdzielniejszym z wojownikow oraz wodzów.

35 KB
4 wrz 09 18:14

Sitting_Bull.jpg

Siedzący Byk (w języku dakota Tatanka Yotanka, ang. Sitting Bull) (ok. 1831 - 15 grudnia 1890) wódz i szaman Indian plemienia Hunkpapa grupy Teton Dakotów (Siuksów). Współautor spektakularnego zwycięstwa połączonych sił Dakotów i Szejenów w bitwie nad Little Big Horn w 1876 roku. Od 1863 roku w silnej opozycji do białych. Po bitwie poprowadził swych ludzi do Kanady.
Po negocjacjach wrócił jednak do Stanów Zjednoczonych i przez jakiś czas występował w "Wild West Show" Buffalo Billa podróżując wraz z rewią po wielu krajach Europy. W 1890 roku, po osiedleniu się w rezerwacie, został zastrzelony przez indiańskich policjantów na służbie armii USA, którzy mieli rozkaz aresztować go za udział w zakazanym Tańcu Ducha. Tymi policjantami byli Głowa Byka oraz Czerwony Tomahawk.
Dwa tygodnie później próba uspokojenia nastrojów w rezerwacie Pine Ridge przez wojsko doprowadziła do zmasakrowania nad Wounded Knee grupy innego wodza Siuksów - Wielkiej Stopy (ang. Big Foot).

20 KB
4 wrz 09 18:14

Little_Crow.jpg

Taoyateduta, Mała Wrona (Mały Kruk, Little Crow, Chetan Wakan Mani, Samica Kruka, Która Pojawia Się Idąc) (ur. 1810?, zm. 3 lipca 1863) – wódz Santee Dakotów (Siuksów) zamieszkujących Minnesotę. Jeden z wodzów, którzy podpisali w 1851 r. traktat z rządem USA, w którym Indianie zrzekli się 90% swoich ziem i zostali stłoczeni wzdłuż rzeki Minnesota. Wchodził w skład delegacji Indian, która przebywała w Waszyngtonie. Tam przekonał się o sile białych i bezsensowności walki z nimi. Za wszelką cenę starał się zachować pokój.
W 1862 r., gdy rząd USA nie wywiązywał się ze zobowiązań wobec Siuksów, wybuchły zamieszki, które przekształciły się w wojnę Małej Wrony. Zjednoczone odłamy Santee Dakotów pod wodzą Małej Wrony, Mankato i Wielkiego Orła bezskutecznie atakowały Fort Ridgely oraz osadę New Ulm nad Coltonwood River. W tym czasie luźne grupy Indian i młodzi wojownicy atakowali i mordowali osadników. Mała Wrona pobity przez wojsko pod Wood Lake wycofał się do kraju Teton Dakotów plemienia Brule – preriowych, stamtąd ruszył do Kanady licząc na pomoc Brytyjczyków przeciwko USA. Tymczasem Santee Dakotowie skapitulowali przed wojskiem, wydali jeńców, a wówczas wbrew wcześniejszym obietnicom zostali osądzeni i skazani. Ponad trzystu zostało skazanych na karę śmierci. Ostatecznie po odwołaniach i interwencji prezydenta Abrahama Lincolna powieszono trzydziestu ośmiu. Mała Wrona powrócił w rodzinne strony. Został zastrzelony przez osadników wracających z polowania na jelenie. Jego skalp i czaszkę wystawiono na widok publiczny w miasteczku Saint Paul. Rząd USA unieważnił wszelkie układy z Dakotami, pozbawił ich praw do ziem w Montanie. Niedobitki plemienia zostały umieszczone w rezerwacie Crow Creek w Dakocie.

17 KB
4 wrz 09 18:14

Deszcz_w_Twarz.jpg

Deszcz w Twarz (sju Ite-o-magazu, Ito-na-gaju lub Exa-ma-gozua), ang. Rain-In-the-Face lub Rain in the Face, ok. 1835 - 14 września 1905) - wojownik północnoamerykańskich Indian Dakota, uczestnik wojny Czerwonej Chmury i wojny o Góry Czarne z Amerykanami w latach 60. i 70. XIX w.
Urodził się ok. 1835 roku w Dakocie Północnej nad rzeką Cheyenne w plemieniu Dakotów Hunkpapa. Już w młodości wybił się jako zaciekły wojownik. Brał udział w wojnie Czerwonej Chmury (ang. Red Cloud). 21 grudnia 1866 roku wziął udział w bitwie z oddziałem kpt. Williama J. Fettermana w pobliżu Fort Philip Kearny, znanej później jako Masakra Fettermana. W 1874 został aresztowany przez kpt. Thomasa Custera za zabicie dwóch cywilów towarzyszących ekspedycji płk. George'a Armstronga Custera w okolice Yellowstone w 1873, ale udało mu się zbiec z więzienia. Dołączył do grupy Siedzącego Byka (ang. Sitting Bull). Wyróżnił się w bitwie nad Little Bighorn 25 czerwca 1876. Z ran otrzymanych w tej bitwie okulał, lecz mimo to zdołał zbiec razem z Siedzącym Bykiem do Kanady, gdzie przebywał do roku 1880. Po powrocie do Montany poddał się gen. Nelsonowi Milesowi w Fort Keogh. Zmarł 14 września 1905 r. w rezerwacie Standing Rock, gdzie mieszkał przez wiele lat w pokoju uznając, iż po zakończeniu indiańskich wojen w jego życiu nie wydarzyło się już nic ważnego.

28 KB
4 wrz 09 18:14

Crazy_Horse(Szalony Kon).jpeg

Szalony Koń, właściwie Tasunka Witko lub Tashunka Uitko (co znaczy: jego koń jest nieposkromiony)(ang. Crazy Horse, ur. 4 grudnia 1849, zm. 5 września 1877) – wódz Indian plemienia Oglalów należących do konfederacji Teton Dakotów (Siuksów).
Urodził się w obecnej Dakocie Południowej, niedaleko Rapid City. Data urodzenia nie jest pewna - podaje się także ok. 1842 rok. W 1865 roku sprzeciwił się zbrojnie planom wybudowania drogi do złotonośnych pól w Montanie. W 1874 roku odmówił opuszczenia terenów przyznanych Siuksom, a które stały się obiektem zainteresowania poszukiwaczy złota. Doprowadziło to do zwycięskiej dla Indian bitwy nad Powder Creek (17 czerwca 1876). W walce tej brali też udział Czejenowie.
Później Szalony Koń ruszył na północ, by tam nad rzeką Little Bighorn połączyć się z głównymi siłami Siuksów. Był jednym z głównych wodzów Indian i autorów zwycięstwa w bitwie nad Little Big Horn, zakończonej kompletnym zniszczeniem pułku kawalerii Custera. Powrócił następnie wraz z resztą plemienia w rodzinne strony. Ścigany przez generała Crooka, poddał się mu w Nebrasce w 1877 roku powodowany głodem swoich ludzi i namówiony przez swego wuja, Pstrego Ogona. Ale zanim do tego doszło, stoczył dwudniową bitwę 7 i 8 stycznia z wojskiem gen. Milesa w okolicy Wolf Mountains.
Internowano go w Forcie Robinson w Nebrasce, gdzie został zabity bagnetem przez wartownika podczas próby ucieczki.

Ogromny, powstający pomnik Szalonego Konia wykuty w skale, autorstwa rzeźbiarza polskiego pochodzenia Korczaka Ziółkowskiego, można obejrzeć niedaleko Custer City (Dakota Południowa) w Górach Czarnych.

60 KB
4 wrz 09 18:14

Big_Foot(Wielka_Stopa).jpg

1824-1890 wódz Siuksów z plemienia Lakotów Minneconjou. Wodzem został w 1874 po śmierci ojca. Zginął w masakrze nad strumieniem Wounded Knee podczas ataku armii USA na grupę uczestników religijnego Tańca Ducha. Zwłoki poległego wodza zwycięscy żołnierze oskalpowali, a trofeum stanowiło cenny eksponat w muzeum 7.Pułku Kawalerii. Dopiero w 2000, po wieloletnich staraniach, szczątki zostały zwrócone rodzinie zabitego i pochowane zgodnie z indiańskim obyczajem.

37 KB
4 wrz 09 18:14

American_Horse(Amerykanski Kon).jpg

(ur. 1840, zm. 16 grudnia 1908), wódz Indian Siuksów Oglala (nie mylić z Amerykańskim Koniem o przydomku Żelazna Tarcza). Syn Siedzącego Niedźwiedzia, również przez jakiś czas nazywanego Amerykańskim Koniem. Uczestniczył w pierwszej wojnie Czerwonej Chmury, później nie walczył. Wybitny mówca i dyplomata Siuksów. Towarzyszył wyprawom Czerwonej Chmury do Waszyngtonu; wziął udział w rewii Buffalo Billa. W 1889 roku wsparł rząd amerykański w przeprowadzeniu transakcji, w wyniku której Siuksowie stracili ponad połowę swoich ziem.
Nie uczestniczył w Tańcu Ducha, dzięki czemu uniknął zapewne śmierci w masakrze nad strumieniem Wounded Knee 29 grudnia 1890 r. Zmarł w rezerwacie Pine Ridge.

61 KB
4 wrz 09 18:14

Kicking_Bird(Kopiący Ptak).jpg

7 KB
16 sie 09 12:53

Czejen.jpg

Wódz Czejenów Biały Bawół