cz. 2 - Osaczeni.mkv

18 czerwca 1940 roku prezydent Władysław Raczkiewicz udałsię do Londynu. Na dworcu w stolicy Wielkiej Brytanii witali go król Jerzy VI, pracownicy ambasady, politycy. Gen. Władysław Sikorski nie był obecny. Tłumaczył się zmęczeniem, był to jednak wynik trwającego już od dłuższego czasu konfliktu między tymi mężami stanu. Sikorski skupił w swoim ręku zbyt wiele władzy. Był premierem, ministrem spraw wojskowych i naczelnym wodzem. Obciążano go odpowiedzialnością za ogromne straty wojskowe w czasie kampanii we Francji, wytykano zbytnie opóźnienie ewakuacji polskich żołnierzy i utratę polskiego złota, które zamknięte we francuskim banku w Dakarze było dla rządu do końca wojny nieosiągalne. Najistotniejszą jednak przyczyną konfliktu był - przygotowany zgodnie z angielskimi intencjami - memoriał, w którym przewidywano nawiązanie stosunków polsko-radzieckich i utworzenie na terenie ZSRR armii polskiej. 19 czerwca dokument ten został przekazany Brytyjczykom, o czym generał nie poinformował ani prezydenta, ani Rady Ministrów. 26 czerwca na pierwszym posiedzeniu rządu w Londynie gen. Sikorski przedstawił program reorganizacji władzy. Chciał zmniejszyć liczbę ministerstw i zwiększyć swój wpływ na działania rządu. Reorganizacji tej sprzeciwili się i współpracujący z nim socjaliści i niechętni mu przedstawiciele Stronnictwa Narodowego. Zresztą prezydent Raczkiewicz uznał, że przekazując wspomniany memoriał Anglikom Sikorski naruszył "umowę paryską" i 18 lipca zdymisjonował go, a na stanowisko premiera powołał Augusta Zaleskiego. Grupa oficerów związanych z gen. Sikorskim odmówiła podporządkowania się nowemu premierowi i zmusiła go do niepodejmowania jakichkolwiek czynności państwowych. Dzięki intensywnej mediacji gen. Sosnkowskiego i naciskom Brytyjczyków, prezydent Raczkiewicz po raz kolejny zgodził się na kompromis. Odwołał Zaleskiego i po wycofaniu memoriału ponownie zlecił Sikorskiemu sformowanie rządu. Od przypomnienia tych wydarzeń - o których mówią prof. Józef Garliński i Lidia Ciołkoszowa - zaczyna się druga część interesującego dokumentu przedstawiającego historię polskiego rządu w czasie II wojny światowej. W części tej realizatorzy omawiają okres od czerwca 1940 roku do tragicznej śmierci gen. Władysława Sikorskiego, 4 lipca 1943 roku w katastrofie lotniczej w Gibraltarze.Te trzy lata początkowo wypełniły wspomniany kryzys, kompromitujący rząd polski w oczach Anglików, odtwarzanie armii polskiej na Wyspach Brytyjskich po nieudanej ewakuacji wojsk z Francji, bitwa o Anglię, próby Sikorskiego zrealizowania idei panslawizmu i jego podróż do Stanów Zjednoczonych, by wśród Polonii zaktywizować pobór rekrutów do polskiego wojska. Napaść Niemców na ZSRR zmieniła mapę polityczną świata. Churchill, by pozyskać Stalina, godził się na jego wszystkie żądania. Wymusił na Sikorskim podpisanie paktu z Sowietami. Pakt Sikorski-Majski stał się kolejnym powodem do tarć w łonie polskiego rządu i sporu o politykę zagraniczną. Miał jednak i dobre konsekwencje. Umożliwił uwolnienie z obozów i ewakuację z Rosji ponad 100 tys. Polaków. Dzięki temu Armia Polska przestała być tylko grupą oficerów i pilotów.