Projekt Konstytucji PRL z poprawkami Bieruta.pdf

Projekt Konstytucji PRL uchwalonej w 1952 r. z odręcznymi poprawkami naniesionymi atramentem przez Bolesława Bieruta

Zapowiedź uchwalenia nowej konstytucji zawierał Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Do realizacji m.in. tego zadania został powołany Sejm Ustawodawczy.

Prace projektodawcze początkowo przebiegały jednak poza parlamentem. W czerwcu 1949 r. Sekretariat KC PZPR powołał Komisję "A" (roboczą) i Komisję "B" (ideologiczną). Zakładano, że Komisja "A" określi zakres zagadnień wymagających konstytucjonalizacji i na podstawie tekstów poszczególnych rozdziałów, opracowanych w komisji roboczej, Komisja "B" miała rozstrzygnąć, które z nich będą wymagać decyzji politycznych najwyższych instancji PZPR i zredagować wstępny projekt ustawy zasadniczej. Redaktorem i głównym referentem projektów konstytucyjnych został Stefan Rozmaryn. W listopadzie 1950 r. tekst pierwszej redakcji projektu konstytucji był przedmiotem obrad Biura Politycznego.

Od marca 1951 r. decydujący wpływ na treść projektu ustawy zasadniczej miało Biuro Polityczne KC PZPR z Bolesławem Bierutem na czele. Dopiero gdy zbliżał się termin upływu kadencji sejmu zintensyfikowano prace parlamentarne. 26 V 1951 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił ustawę konstytucyjną o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Polski Ludowej. Wczesną jesienią 1951 r. Bierut przedstawił tekst projektu ustawy zasadniczej w języku rosyjskim do akceptacji Józefowi Stalinowi. Ten naniósł ołówkiem ponad 50 poprawek, które zostały przetłumaczone na jęz. polski i wprowadzone przez Bieruta do polskiej wersji projektu.

We wrześniu 1951 r. została utworzona Komisja Konstytucyjna w celu opracowania wstępnego projektu i poddania go ogólnonarodowej dyskusji. Podczas inauguracyjnego posiedzenia powołano podkomisje, spośród których najważniejszą była Podkomisja Redakcyjna i Zagadnień Ogólnych pod przewodnictwem Bieruta. Podkomisja ta 15 XI 1951 r. uchwaliła "projekt wstępnego projektu", który uwzględniał już poprawki Stalina. Został on ostatecznie uchwalony 18 I 1952 r. i poddany ogólnonarodowej dyskusji. Konstytucja PRL została jednomyślnie uchwalona 22 VII 1952 r. i tego samego dnia weszła w życie. Wielokrotnie nowelizowana część jej przepisów obowiązywała do czasu uchwalenia Konstytucji RP 2 IV 1997 r.

Projekt Konstytucji PRL z poprawkami Bieruta 18 IX 1970 r. został przekazany z Kancelarii Sekretariatu KC PZPR do Składnicy Akt KC PZPR, a następnie do Centralnego Archiwum KC PZPR. Tutaj, przechowywany w szafie pancernej, był udostępniany bardzo wąskiemu gronu historyków. Od 1990 znajduje się w Archiwum Akt Nowych.

Miejsce przechowywania: Archiwum Akt Nowych, Kolekcja akt różnej proweniencji, sygn. I/113, s. 1-23.