ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - BOGUSŁAW WOŁOSZAŃSKI - ENCYKLOPEDIA HISTORII - skydd

298,0 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Pętla.avi

Błędy popełnione przez Adolfa H. i jego współpracowników, można podzielić na te o znaczeniu taktycznym i na te o znaczeniu strategicznym.
Ale w sumie, tak czy inaczej, były nikłe szanse na wygranie wojny od samego początku jej wywołania, głównie z tego powodu, że, jak mówi przysłowie, "im dalej w las, tym więcej drzew".
Podstawowym problemem przed jakim Hitler stawał od początku, było istnienie dwóch wielkich państw, które swoimi zasobami (Rosja - ludzkimi, USA - gospodarczymi) biły Niemcy i ich sojuszników na głowę. O ile mozna sobie wyobrazić podpisanie pokoju z Rosją (to nie ta sama Rosja, rozbita wewnętrznie, co w I WŚ), choć polityka prowadzona względem ludności Rosyjskiej skazywała Niemców na rosnący opór, o tyle Stany Zjednoczone, od czasu I WŚ, mimo pewnej zachowawczosci, znały już swoje miejsce "strażnika" światowego ładu i czekały tylko na moment, w kórym mogły to udowodnić. W momencie, gdy decydowały sie losy wojny w Europie (lata 1942 i 1943) Amerykanie byli juz na prostej drodze do pozyskania broni jądrowej. Nawet więc, gdyby nie przystapili wcześniej do wojny, i gdyby wszystkie państwa europejskie wczesniej uległy Niemcom, Amerykanie świadomi znaczenia broni o charakterze strategicznym, mieli i tak wielkie możliwości do zatrzymania Niemiec. Wojna od początku była więc przegrana, bo od początku było wiadomo, że prędzej czy później USA wejdą do niej jako przeciwnik Niemiec.
Elementy taktyczne przesądziły na pewno o czasie trwania II WŚ i tu decydujące znaczenie miały zarówno błedne decyzje podejmowane przez Niemców w konkretnych dziedzinach produkcji zbrojeniowej, błędy w rozpoznawaniu ważności celów militarnych, oraz błędy w polityce zagranicznej (np. brak powiązania działań Japonii z działaniami niemieckimi). Jak sie pózniej okazało największe znaczenie miało jednak zmuszenie (świadome lub nie) do emigracji do USA tych naukowców żydowskiego pochodzenia, którzy wolnemu światu dali bombę atomową.

zachomikowany

266,0 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Siła pancerza.avi

1 Samodzielna Brygada Spadochronowa – wielka jednostka powietrznodesantowa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, sformowana w Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej. W założeniach brygada miała wziąć udział w walkach w Polsce. Ostatecznie została użyta przez aliantów w operacji "Market Garden".
1 Samodzielna Brygada Spadochronowa została powołana na wniosek płk. dypl. Stanisława Sosabowskiego.
Naczelny Wódz gen. Sikorski rozkazem z 9 października 1941 przemianował 4 Brygadę Kadrową Strzelców na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową. Jej skład wzmocniony został żołnierzami 2 Batalionu Grenadierów.
Mimo braku odpowiedniej ilości samolotów transportowych oraz sprzętu powietrzno-desantowego, a także szkół spadochronowych, Sosabowski nie poddał się. Przy realizacji planu przyświecała mu myśl "Najkrótszą drogą" do Ojczyzny. W założeniu dowódcy, jednostka ta miała być wykorzystana do wsparcia powstania powszechnego w okupowanej Polsce i jako jedyna jednostka polska nie podlegała wówczas dowództwu brytyjskiemu.
Jednostka została sformowana w Szkocji, a żołnierze sami budowali potrzebny sprzęt, na którym zdobywali odpowiednie przeszkolenie spadochronowe (np. wieże spadochronowe). W 1942 przybyło znaczne uzupełnienie osobowe z obozów jenieckich z ZSRR. Stan liczbowy w 1944 roku wzrósł do ok. 2200 żołnierzy.
Na skutek nacisków Brytyjczyków brygada weszła w skład 1 Alianckiej Armii Powietrzno-Desantowej z dniem 6 czerwca 1944 i ostatecznie została podporządkowana dowództwu brytyjskiemu. Brytyjczycy wymusili zgodę sztabu głównego PSZ na użycie brygady w operacjach w zachodniej strefie operacyjnej na kontynencie. Brygada została przeniesiona do Anglii, gdzie przeszła intensywne szkolenie na nowym sprzęcie i pierwsze ćwiczenia w skokach w sile całej brygady. Takie ćwiczenia nie były wcześniej możliwe, ponieważ alianci nie chcieli udostępnić samolotów.
W sierpniu brygada była gotowa do walki. Kiedy 1 sierpnia wybuchło powstanie warszawskie, brygada przygotowywała się do zrzutu nad Polską – ignorowano przyporządkowanie Polski w międzyalianckich uzgodnieniach do radzieckiej strefy operacyjnej, o którym rząd emigracyjny i sztab główny były poinformowane. Mimo próśb gen. Tadeusza "Bora" Komorowskiego i gen. Sosabowskiego (otrzymał awans 15 czerwca 1944) brygada nie została skierowana do kraju, ale wzięła udział w największej operacji powietrzno-desantowej II wojny światowej, noszącej kryptonim "Market-Garden". Desant Polaków odbył się w trzech rzutach, w dniach 17-24 września pod miejscowością Driel. Rzut spadochroniarzy poniósł straty, gdyż Polacy lądowali na głowach Niemców, którzy otworzyli ogień do będących jeszcze w powietrzu spadochroniarzy. W czasie kilkudniowej walki Polacy ponieśli wielkie straty, zwłaszcza podczas przeprawy przez Ren. 26 września brygada została wycofana do Anglii w celu uzupełnienia strat wynoszących 23% stanu osobowego.
Na kontynent powróciła w maju 1945, ale bez usuniętego pod naciskiem brytyjskim gen. Sosabowskiego, jako jednostka okupacyjna i pozostała tam do momentu rozwiązania w 1947.

zachomikowany

226,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.2.avi

Wśród aliantów nie było jednomyślności na temat koncepcji rozstrzygnięcia wojny. Ideą brytyjskiego premiera Winstona Churchilla było uderzenie od Afryki na Bałkany, które nazywał „miękkim podbrzuszem Europy”. Sprzeciw wobec tej idei wyrażali Amerykanie, postulujący uderzenie wprost z Wielkiej Brytanii na Francję. Amerykanów stanowczo popierał Stalin, który uważał za konieczne utworzenie „drugiego frontu” dla odciążenia frontu wschodniego.
Podczas konferencji Roosevelta (prezydenta USA) i Churchilla w Casablance w styczniu 1943r. i w Waszyngtonie w maju tegoż samego roku przyjęto kompromis, ustalając, że główny wysiłek inwazyjny będzie nakierowany ku brzegom francuskim, na Włochy południowe natomiast zostanie wykonane wcześniej pomocnicze uderzenie

zachomikowany

242,6 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Stalingrad cz.2.avi

Na krzyk: Rosjanie – wybiegali z bunkrów i namiotów zdrowi i chorzy. Każdy starał się dostać możliwie jak najszybciej do wyjścia. Tych, którzy upadli, zdeptano. Nikt się o nich nie
troszczył. Po kilku godzinach zamarzali na śmierć. (…) Istniała tylko jedna dewiza: ratuj się, kto może".
A Hitler wciąż nie zezwalał Paulusowi na kapitulację. Zamiast obiecanych posiłków, Paulus w dniu 31 stycznia otrzymał awans do stopnia feldmarszałka. Zameldował mu o tym gen. Schmidt, dodając jednocześnie, że za drzwiami kwatery nowo mianowanego czekają już Rosjanie.
„W owym dniu 31 stycznia 1943 roku pisał Adam, adiutant 6 armii zrozumiałem, że problem winy za zagładę 6 armii dotyczy również Paulusa i jego sztabu, wszystkich generałów i wyższych dowódców, którzy skapitulowali dopiero wówczas, kiedy żołnierze radzieccy stanęli bezpośrednio u drzwi ich własnych schronów".
2 lutego rozległy się ostatnie, historyczne strzały nad Wołgą. Z meldunku Rady Wojennej Frontu Dońskiego: „W związku z pełną likwidacją okrążonych wojsk wroga działania bojowe w mieście Stalingradzie i w regonie Stalingradu całkowicie ustały"...
Tylko w czasie likwidowania okrążonego pod Stalingradem zgrupowania od 10 stycznia do 2 lutego rozbito 22 dywizje niemieckie. Wojska Frontu Dońskiego wzięły w tym czasie do niewoli ponad 91 tys. żołnierzy, w tym ponad 2500 oficerów i 24 generałów.
Zebrano i pogrzebano ok. 140 tysięcy żołnierzy niemieckich, którzy polegli w walkach. 1 lutego 1943 roku stenografowie zanotowali rozmowę Hitlera z szefem sztabu generalnego wojsk lądowych, generałem Zeitzlerem:
„Hitler: Poddali się tam formalnie i bez żadnych warunków. A przeciwnie: powinni zewrzeć szeregi, stworzyć punkt oporu i zastrzelić się ostatnią kulą...
Zeitzler; To jest coś, czego absolutnie nie można zrozumieć...
Hitler: (...) Co boli mnie osobiście najbardziej, to fakt, że mianowałem go jeszcze feldmarszałkiem. Chciałem mu dać ostatnią satysfakcję. Jest to ostatni feldmarszałek, jakiego mianowałem w tej wojnie. Nie można liczyć kurcząt, zanim się nie wylęgną... Mógł
uwolnić się od wszelkich utrapień i przejść do wieczności i narodowej nieśmiertelności, lecz on wolał pójść do Moskwy..."
Zwycięska bitwa pod Stalingradem stanowi najdonioślejsze wydarzenie wojskowo-polityczne II wojny światowej. W. Churchill w liście do Stalina 1 lutego 1943 r. nazwał zwycięstwo Armii Radzieckiej pod Stalingradem wydarzeniem zadziwiającym. A król Wielkiej Brytanii przysłał w darze dla Stalingradu miecz, na którym wygrawerowano napis w języku rosyjskim i angielskim: „Obywatelom Stalingradu, mocnym jak stal od króla Jerzego VI w dowód głębokiego podziwu narodu brytyjskiego".
Gen. Kurt von Tippelskirch: „Aczkolwiek wydarzeniom w Afryce Północnej przypisuje się znacznie większe znaczenie niż bitwie stalingradzkiej, jednak katastrofa pod Stalingradem wstrząsnęła o wiele silniej armią niemiecką i narodem, ponieważ uderzyła w nich dotkliwie i bezpośrednio. Wydarzyło się tam coś niepojętego, niezwykłego, czego nie przeżyła żadna generacja od 1806 r., zagłada okrążonej przez nieprzyjaciela armii".

zachomikowany

248,2 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Wojna o pogodę.avi

Pogoda od zawsze miała decydujący wpływ na to jak toczyły się wojny, nie tylko lokalne, lecz także te ogólnoświatowe. Oto dwa ciekawe przykłady z okresu Pierwszej i Drugiej Wojny Światowej.
Pierwsza Wojna Światowa
W połowie Pierwszej Wojny Światowej na alpejskim froncie bój toczyły ze sobą oddziały włoskie i austriackie. Żołnierze ubrani w mundury zupełnie nieodpowiednie na panujące w górach warunki, walczyli nie tylko z wrogiem, ale również ze swoimi słabościami. Kiedy zwycięstwo nie przechylało się na żadną ze stron żołnierze postanowili wykorzystać naturę do osiągnięcia swoich zamierzeń.
Pierwsze wpadły na to oddziały włoskie, które zawędrowały na znaczną wysokość i doczekały momentu, kiedy Austriacy znaleźli się pod nimi. Stało się to 13 grudnia 1916 roku, po tygodniowych śnieżycach, które zakończyły się nagłą odwilżą. Żołnierze celowo podcięli masy śniegu, które w formie lawiny runęły w dół, wprost na oddziały austriackie. Zostały one zasypane milionem metrów sześciennych śniegu. W momencie uderzenia w wojska austriackie czoło lawiny miało wysokość aż 200 metrów, a ciśnienie w masach śniegu sięgało 5 ton na metr kwadratowy.
Żołnierze nie mieli żadnych szans na przetrwanie. W ciągu kilku minut pod zwałami białego puchu zginęło 500 austriackich żołnierzy. W kolejnych dniach wojny lawiny wywoływali zarówno Włosi jak i Austriacy, co doprowadziło do śmierci aż 10 tysięcy osób po obu stronach. To było jednak z najbardziej zabójczych wykorzystać natury do działań wojennych.
Druga Wojna Światowa
Pierwsze miesiące II Wojny Światowej były wstępem do wyjątkowo srogiej zimy, która na przełomie 1939 i 1940 roku zapanowała w północnej, środkowej i wschodniej Europie. Wówczas też wybuchła wojna radziecko-fińska, która skończyła katastrofą militarną Armii Czerwonej. Finlandia mimo, że utraciła część terytorium, zdołała obronić swoją niezawisłość. Temperatura nad jeziorem Ładoga, gdzie rozgrywał się jeden z najważniejszych etapów wojny, nocami temperatura spadała aż do minus 40 stopni.
Tęgi mróz najbardziej dał się we znaki Rosjanom pochodzącym z zachodu ZSRR, gdzie temperatura zwykle nie spada poniżej minus 30 stopni. Finowie byli zaś przyzwyczajeni do tak sporych spadków temperatury. Syberyjskie powietrze sprowadzane było nad pogranicze ZSRR i Finlandii za pomocą potężnego wyżu stacjonującego w połowie lutego nad Morzem Białym.
Pogoda. Sprzymierzeniec i wróg człowieka. Ludzkość zna wiele konfliktów: człowiek przeciwko człowiekowi, naród przeciwko narodowi. Ale najbardziej dramatyczną walką jest zmaganie człowieka z nieujarzmioną naturą.
Na przestrzeni dziejów powodzie, huragany, klęski nieurodzaju, mrozy i susze zebrały więcej ofiar śmiertelnych niż strzały, kule czy bomby atomowe.

zachomikowany

245,4 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Droga do wojny.mpg

Gdy Adolf Hitler w 1933 roku został kanclerzem III Rzeszy nikt nie spodziewał się jeszcze, że były kapral rozpęta najstraszliwszą wojnę na świecie. Hitler po kolei eliminował swoich wrogów, a nawet byłych przyjaciół, parł do jeszcze większej władzy. Jego marzenia ziściły się gdy w 1934 roku zmarł Paul Hindenburg - dotychczasowy prezydent III Rzeszy, wówczas Hitler postawił się ponad prawem i ogłosił się Füührerem.
Po kolei łamał postanowienia traktatu wersalskiego. Hasłem hitlerowskiej gospodarki było "armaty zamiast masła" i dokładnie obrazowało w jakim kierunku będzie się rozwijała III Rzesza. Rozbudowywano armię. W 1935 roku zaczęto tworzyć Luftwaffe, uzbrojone w najnowsze samoloty siły lotnicze. W tym samym czasie wprowadzono obowiązkową służbę wojskową, szybko powiększając armię niemiecką - Wermacht. Kilka miesięcy później Niemcy otrzymały od Wielkiej Brytanii zgodę na powiększenie Kriegsmarine (niemieckiej marynarki wojennej) do 45% tonażu floty brytyjskiej. Tym samym Wielka Brytania wydała na siebie wyrok z opóźnionym zapłonem - za kilka lat nowoczesne U-booty i niszczyciele będą niszczyć konwoje przeznaczone dla Brytyjczyków. W 1936 roku z rozkazu Hitlera wojska niemieckie wkroczyły do zdemilitaryzowanej Nadrenii. Brak reakcji ze strony mocarstw europejskich, a przede wszystkim Francji, upewnił Hitlera iż traktat wersalski nie będzie broniony za wszelką cenę.
Sukcesy nazistów w Niemczech zachęciły do działania ich zwolenników w sąsiedniej Austrii. Mimo, że traktat wersalski zakazywał połączenie dwóch niemieckojęzycznych państw, to jednak zwolennicy Hitlera dokonali przewrotu 12 marca 1938 roku. Tego samego dnia wojska niemieckie wkroczyły do Austrii,a Hitler podpisał akt zjednoczenia Austrii i III Rzeszy. Zjednoczenie to nazwano Anschlussem (z niem. przyłączenie) Austrii.
Miary hańby mocarstw europejskich dopełnił podpisany we wrześniu w Monachium układ monachijski. Hitler znając słaby punkt Wielkiej Brytanii i Francji zagroził wojną, jeżeli do rzeszy nie zostaną przyłączone czeskie Sudety. Niemcy sudeccy należący do NSDAP prowokowali od dłuższego czasu zamieszki, po to by ich Führer miał pretekst do przyłączenia. Czechosłowacy opuszczeni prze Francję nie mogąc liczyć na wsparcie Zjednoczonego Królestwa, wyrazili zgodę na oddanie Sudetów, wraz ze swoimi wzmocnieniami. Rok później Hitler przyłączył resztę Czechosłowacji (Czechy i Morawy). Po przylocie z Monachium do kraju ówczesny premier Wielkiej Brytani ogłosił na lotnisku, że układ monachijski uratował pokój w Europie - nawet nie wiedział jak się mylił. Niecały rok później Hitler napada na Polskę, rozpoczęła się II wojna światowa.

zachomikowany

227,4 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Inwazja, której nie było cz.1.avi

Operacja Overlord – kryptonim alianckiej inwazji we Francji, trwającej od 6 czerwca do końca sierpnia 1944 roku, która stanowiła początkową fazę działań wojennych na froncie zachodnim (1944-1945) podczas II wojny światowej.
Rozpoczęła się lądowaniem w Normandii, będącym największą operacją morsko-desantową w dziejach świata, której celem było przełamanie Wału Atlantyckiego. Po zdobyciu i skonsolidowaniu przyczółków przez aliantów oraz przesunięciu przez Niemców w rejon inwazji posiłków nastąpił okres względnej równowagi sił i stabilizacji frontu, podczas którego główny punkt ciężkości stanowiły walki o Caen. Nowy etap działań zapoczątkowała przeprowadzona pod koniec lipca Operacja Cobra, gdy Amerykanie przełamali front i wyszli na tyły niemieckich armiii w Normandii. Kulminacyjny moment kampanii stanowiła sierpniowa bitwa pod Falaise, podczas której znaczna część wojsk hitlerowskich została okrążona i rozbita, co umożliwiło aliantom wyjście na linię Sekwany i wyzwolenie Paryża.
Często termin Operacja Overlord jest błędnie utożsamiany z samym tylko lądowaniem wojsk sprzymierzonych na plażach Normandii w dniu 6 czerwca (D-Day). W rzeczywistości obejmowała ona blisko trzymiesięczne działania wojenne toczone na obszarze północno-wschodniej Francji do końca sierpnia 1944 roku.

zachomikowany

253,2 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Inwazja, której nie było cz.2.avi

Desant morski.
Morska część operacji o kryptonimie "Neptun" rozpoczęła się w godzinach porannych 6 czerwca. Wzięło w niej udział 7 alianckich dywizji piechoty, które były wspomagane przez pododdziały pancerne i jednostki sił specjalnych (dwa bataliony amerykańskich rangersów oraz dwie brygady brytyjskich komandosów).
Lądowanie zostało przeprowadzone na plażach oznaczonych kryptonimami: "Utah" (amerykańska 4 DP), "Omaha"(amerykańskie 1 i 29 DP), "Gold" (brytyjskie 49 i 50 DP), "Juno" (kanadyjska 3 DP) i "Sword" (brytyjska 3 DP). Na większości z nich nie napotkano silnego oporu. Wyjątkiem była 5-kilometrowa plaża "Omaha", na której straty były poważne (ok. 3000 żołnierzy). Wpływ na to miało m.in. rozmieszczenie niemieckich stanowisk ogniowych na wysokich klifach, skąd mogły swobodnie panować nad plażą oraz fakt, że czołgi, które w pierwszej fali miały wspomóc nacierającą piechotę, w większości zatonęły lub zostały zniszczone przed wydostaniem się na ląd.
Siły niemieckie.
Normandzkie wybrzeże stanowiło część umocnień Wału Atlantyckiego i było obsadzone przez dywizje niemieckiej 7 Armii, w skład których oprócz Niemców wchodzili wcieleni do Wehrmachtu przedwojenni obywatele polscy, a także ochotnicy z tzw. batalionów wschodnich, co ujemnie wpływało na wartość bojową tych jednostek (np. broniąca plaży Omaha 352 DP składała się w 29% z obywateli ZSRR). Doborowe niemieckie dywizje pancerne stacjonowały w głębi lądu i 6 czerwca nie zdołały wziąć udziału w walkach (z wyjątkiem grupy bojowej z 21 Dywizji Pancernej).

zachomikowany

285,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Droga przez piek ło cz.1.avi

Lend-lease był ważnym czynnikiem w zwycięstwie aliantów w drugiej wojnie światowej, zwłaszcza w pierwszym okresie, gdy Stany Zjednoczone nie były jeszcze bezpośrednio zaangażowane w działania zbrojne. Chociaż atak na Pearl Harbor wciągnął USA do wojny, rekrutacja, wyszkolenie i wyekwipowanie sił amerykańskich nie mogło się odbyć z dnia na dzień - przez cały 1942 i część 1943 główny ciężar walki spoczywał na pozostałych państwach koalicji, głównie ZSRR. W skład dostaw wchodziły głównie: czołgi, artyleria, samoloty, ciężarówki, samochody terenowe, sprzęt desantowy. Dostawy te z początku małe (w 1940: 600 000 karabinów, 800 dział i moździerzy dla Brytyjczyków), z biegiem czasu były coraz większe.
Większość dostaw w ramach Lend-Lease Act otrzymała Wielka Brytania (3/5 dostaw), ZSRR (1/5 dostaw), pozostałą 1/5 przyznano innym krajom walczącym z hitlerowskimi Niemcami.
Konwój PQ-17 wypłynął pod koniec czerwca 1942 i poniósł najcięższe straty z wszystkich konwojów kierowanych w ramach pomocy wojskowej Lend-Lease do portów północnej Rosji: Murmańska i Archangielska. Tylko 11 z 36 statków handlowych dopłynęło do celu.
W 1942 r. na północnych trasach konwojów straty od niemieckiego lotnictwa i U-Bootów ciągle wzrastały. W maju konwój PQ-16 stracił siedem statków. Następnym konwojem był PQ-17 – największy i o największej wartości konwój, jaki został sformowany podczas II wojny światowej. Wartość przewożonych towarów ocenia się na ponad 700 milionów ówczesnych dolarów. Niemcy, zachęceni sukcesem osiągniętym podczas zwalczania PQ-16, zwiększyli wysiłki w walce z kolejnymi konwojami. Działania przeciw konwojom do Archangielska i Murmańska zostały nazwane operacją Ruch Konia Szachowego (Unternehmen Rösselsprung).
27 czerwca 1942 36 statków handlowych wraz z eskortą wypłynęło z fiordu Hvalfjörður (Islandia) do Murmańska. Pierwsza grupa eskorty (EG1, bliska eskorta) pod dowództwem Jacka Broome'a składała się z 4 niszczycieli, 10 korwet lub uzbrojonych trałowców oraz dwóch jednostek przeciwlotniczych. W większej odległości bezpieczeństwo konwojowi zapewniała 1 Eskadra Krążowników (CS1) pod dowództwem kontradmirała Hamiltona, złożona z 4 krążowników i 4 niszczycieli. Dodatkową ochronę w odległości ok. 320 km stanowiły okręty Home Fleet: pancerniki HMS "Duke of York" i USS "Washington", dwa krążowniki, osiem niszczycieli i lotniskowiec HMS "Victorious". Droga konwoju biegła blisko Svalbardu, na północ od Wyspy Niedźwiedziej, przemierzając Morze Barentsa i wpływając na Morze Białe.
Jeden ze statków zaraz po opuszczeniu portu uległ uszkodzeniu i był zmuszony zawrócić. Inny, SS "Exford", zawrócił po kolizji z górą lodową. Konwój został zauważony i śledzony przez niemiecki okręt podwodny U-456 zaraz po wyjściu na pełne morze. Od 2 lipca niemieckie lotnictwo Luftwaffe rozpoczęło wieczorne naloty. Pierwsze statki konwoju zatopione zostały 4 lipca: SS "Christopher Newport" trafiony i uszkodzony torpedą zrzuconą przez He-115 i ostatecznie dobity przez U-457[2] oraz SS "William Hooper" zatopiony torpedą zrzuconą przez He-115.

zachomikowany

253,1 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Droga przez piek ło cz.2.avi

W nocy 4 lipca brytyjska Admiralicja otrzymała informacje o opuszczeniu portu w Trondheim przez niemieckie ciężkie okręty: "Tirpitz", "Admiral Scheer", "Admiral Hipper" razem z kilkoma niszczycielami. Ich celem było przechwycenie konwoju PQ-17. Pierwszy Lord Morski Sir Dudley Pound wydał wówczas kontrowersyjny rozkaz rozproszenia konwoju i zawrócenia eskorty do Wielkiej Brytanii. Decydującymi argumentami dla Pounda była duża szybkość "Tirpitza" oraz jego potężne działa kalibru 380 mm, które sprawnie poradziłyby sobie ze statkami handlowymi. Pound w momencie podejmowania decyzji był pod wpływem ogromnego stresu oraz cierpiał na końcowe stadium guza mózgu (zmarł w 1943).
Następnego dnia niemiecka flota morska otrzymała rozkaz wyjścia w morze, który wkrótce został odwołany. Tego samego dnia eskorta konwoju otrzymała rozkaz powrotu do Scapa Flow, w konwoju pozostały jedynie okręty najbliższej ochrony. Rozproszone statki handlowe stały się łatwym celem niemieckich okrętów podwodnych i lotnictwa. Dwanaście statków zostało zatopionych 5 lipca – sześć przez Luftwaffe i sześć przez cztery U-Booty.
6 lipca zostały zatopione kolejne dwa statki: SS "Pan Atlantic" przez Luftwaffe i SS "John Witherspoon" przez U-255. 7-8 lipca Niemcy zatopili 5 statków (w tym 2 przez U-255). 9 lipca eskorta konwoju wycofała się na Morze Arktyczne, tego dnia żaden statek handlowy nie został zatopiony. Ostatnie straty zostały zadane konwojowi przez lotnictwo, 10 lipca zatopiono SS "Hoosier" i SS "El Capitan". W sumie w wyniku działań wojennych konwój stracił 23 statki handlowych.
10 lipca dwa statki przybyły do portu w Archangielsku. Pozostałych 9 przypłynęło do Murmańska. Zostały zatopione statki o łącznym tonażu 142 500 ton, zginęło 153 marynarzy, stracono 3350 przewożonych pojazdów mechanicznych, 200 bombowców, 430 czołgów i ok. 99 316 ton innych towarów[1]. Dwa z powracających statków: SS "Silver Sword" i SS "Bellingham" zostały zatopione. Jeden z nich stał się piątą ofiarą U-255.
Mimo radzieckich protestów, kolejny konwój PQ-18 został odłożony aż do września. Licząca ponad 40 okrętów eskorta nie zapobiegła zatopieniu przez Niemców aż 13 statków handlowych. Następne konwoje zostały zawieszone do grudnia 1942.

zachomikowany

224,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Jeńcy cz.2.avi

Obozy żołnierzy WP, PSZ wziętych do niewoli niemieckiej i sow., gł. w czasie kampanii wrześniowej 1939, francusko-niem. 1940, akcji „Burza” 1944; m.in.: Lamsdorf (Łambinowice), Woldenberg (Dobiegniew), Sagan (Żagań), Murnau, Sandbostel, Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk; 1939 w niewoli niem. ok. 420 tys. żołnierzy WP, następnie w dużej części zwolnionych; w niewoli sow. początkowo ponad 230 tys.; od końca 1939 ok. 170 tys. jeńców w 139 obozach, przewiezionych następnie do łagrów; III–IV 1940 zamordowano więzionych oficerów WP (m.in. w Katyniu).
Siły zbrojne aliantów wzięły do niewoli 11,1 mln żołnierzy niem., w tym: USA — 3,8 mln, W. Brytania — 3,7 mln, ZSRR — 3,15 mln, Francja — 248 tys., Jugosławia — 194 tys.; następnie USA przekazały ok. 700 tys. jeńców do Francji, ZSRR — 70 tys. jeńców do Polski i 25 tys. do Czechosłowacji, W. Brytania — 65 tys. jeńców do Francji, Belgii i Holandii oraz ok. 50 tys. Kozaków — potomków uciekinierów z Rosji sowieckiej wraz z ich żonami i dziećmi — do ZSRR. Ponadto mocarstwa zachodnie przekazały ZSRR kilkaset tysięcy własowców (Własowa ruch). Jeńcy niem. zostali zwolnieni z obozów jeńców wojennych państw zachodnich najpóźniej do jesieni 1948; ZSRR, w którego obozach straciło życie 1,1 mln jeńców niem., zwlekał z ich uwolnieniem, ostatni jeńcy niem. wrócili do Niemiec 1955, po wizycie kanclerza K. Adenauera w Moskwie.
W obozach jap. jeńcy wojenni byli pozbawieni wszelkich praw, wystarczającej żywności, pomocy lekarskiej oraz zmuszani do prac ponad siły; chorych i wycieńczonych zabijano; na jeńcach dokonywano zbrodniczych eksperymentów; spośród 132 tys. amer. i ang. jeńców wojennych w niewoli jap. zginęło ponad 35 tys., chociaż byli traktowani nieco łagodniej niż wzięci do niewoli żołnierze państw Dalekiego Wschodu, których wielka liczba jest trudna do ustalenia.
Do obozów na Syberii i w republikach azjat. wywieziono kilkaset tys. żołnierzy i cywilów jap.; większość z nich została repatriowana 1947–50; 1950 rząd sowiecki oświadczył, że repatriacja jeńców (z wyjątkiem zbrodniarzy wojennych) została zakończona; w odpowiedzi władze jap. przedstawiły dane dotyczące ok. 324 tys. Japończyków, którzy nie powrócili z niewoli sowieckiej; 1953, po staraniach Międzynar. Czerwonego Krzyża, zwolniono 811 jeńców jap., a po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych między ZSRR a Japonią — dalszych 4,5 tys.; od IX 1945 do V 1946 z niewoli chiń. powróciło do domów ok. 1,7 mln Japończyków. W czasie działań wojennych na Dalekim Wschodzie Amerykanie i Brytyjczycy wzięli do niewoli ok. 500 tys. żołnierzy jap.; rozbrojonych po kapitulacji nie deportowano, a jeńcy z obozów zostali zwolnieni. Zbrodnie popełnione w niemieckich obozach jeńców wojennych były przedmiotem procesów norymberskich i rozpraw przed sądami wielu państw; za zbrodnie w japońskich obozach jeńców wojennych odpowiadali dygnitarze jap. przed Międzynardowym Trybunałem Wojsk. w Tokio; zbrodnie popełnione w obozach sowieckich nie zostały ukarane.

zachomikowany

160,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Japonia.avi

Japonia w II Wojnie Światowej
Niektórzy historycy za początek wojny światowej uznają wojnę chińsko-japońską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny.
W dniu 27 września 1940 roku Niemcy, Włochy i Japonia podpisały „Pakt trzech”, który rozgraniczał strefy wpływów tych państw oraz głosił wszechstronną współpracę stron. W myśl postanowień paktu Japonia miała respektować przywództwo Niemiec i Włoch w ustanowieniu nowego ładu w Europie, a Niemcy i Włochy przywództwo Japonii w ustanowieniu nowego ładu w Wielkiej Azji Wschodniej. Po podpisaniu tego paktu Japonia nie ukrywała swoich apetytów imperialnych w Azji i na Pacyfiku, co musiało się skończyć konfliktem. Klęska Francji i Holandii w Europie w 1940 roku stworzyła Japonii szansę na stosunkowo łatwe opanowanie kolonii tych państw w Azji. Do lipca 1941 Japończycy zakończyli przy aprobacie rządu Vichy, obsadzanie swymi garnizonami Indochin francuskich. Stany Zjednoczone obok Wielkiej Brytanii i Holandii zastosowały sankcje gospodarcze wobec agresora. W Japonii zaczęły zwyciężać nastroje antyamerykańskie.
7 grudnia 1941 roku Japończycy zaatakowali z lotniskowców amerykańską bazę Pearl Harbor na Hawajach. Zniszczono na ziemi większość samolotów. W porcie zatopiono dwa nowoczesne pancerniki, a kilka dalszych okrętów zostało poważnie uszkodzonych. W ciągu dwóch godzin trzon floty amerykańskiej na Pacyfiku został sparaliżowany. Ocalały jedynie trzy lotniskowce znajdujące się w chwili ataku poza bazą. Tego samego dnia samoloty japońskie zaatakowały lotniska na Filipinach.

zachomikowany

243,5 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Jeńcy cz.1.avi

Obozy jeńców wojennych w okresie II wojny światowej, miejsca przymusowej izolacji jeńców wojennych określała genewska konwencja z 1929 (genewskie konwencje i protokoły) oraz haski regulamin z 1907 dotyczący praw i zwyczajów wojny lądowej. Japonia i ZSRR nie przystąpiły do konwencji genewskiej. Miliony jeńców wojennych stwarzały poważne problemy militarne, ekon. i humanitarne dla państw uczestniczących w wojnie; nadzór nad o.j.w. w większości państw sprawowały ministerstwa wojny lub obrony, w Niemczech — Nacz. Dowództwo Wehrmachtu, a od 25 VIII 1944 — Reichsführer SS; w ZSRR sprawy jeńców przekazano 1945 Minist. Spraw Wewn., w PRL — Minist. Sprawiedliwości. Wzięci do niewoli jeńcy trafiali do obozów zbiorczych, następnie przejściowych, gdzie rozdzielano ich do właściwych obozów dla oficerów oraz podoficerów i szeregowych; tworzono także obozy specjalne: w USA — dla radykalnych nazistów i antyfaszystów, w Wielkiej Brytanii — centra edukacyjne, w ZSRR — szkoleniowe dla antyfaszystów, w Niemczech — karne; wszędzie istniały obozy pracy jeńców; obozy jenieckie w Niemczech, ZSRR i Japonii były często miejscami bezprawia i ludobójstwa. Około 420 tys. żołnierzy pol. dostało się do niewoli niem., a ponad 230 tys. do sowieckiej (obozy jenieckie żołnierzy polskich). Do niewoli niem. trafiło ogółem ponad 10 mln jeńców wojennych; traktowano ich w sposób zróżnicowany; wobec jeńców z Europy Zachodniej i USA w zasadzie przestrzegano postanowień konwencji; większość jeńców norweskich, hol., gr. i ok. połowę fr. szybko zwolniono z obozów; z 235 tys. jeńców anglosaskich przebywających w niemieckich obozach jeńców wojennych zmarło 9,4 tys. Ze szczególnym okrucieństwem byli traktowani sowieccy jeńcy wojenni; spośród co najmniej 5,4 mln wziętych do niewoli niem. ok. 3 mln (publikacje niem. mówią o „co najmniej 2,43 mln”) zostało wyniszczonych i wymordowanych; pozostali przy życiu po powrocie do ZSRR byli uznani za zdrajców i osadzeni w obozach karnych. W niemieckich obozach jeńców wojennych liczne zbrodnie popełniano na jeńcach pol., jugosł., fr. oraz internowanych 1943 żołnierzach wł. (obozy hitlerowskie). Wzięci do niewoli na Wschodzie jeńcy pochodzenia żydowskiego byli rozstrzeliwani lub kierowani do obozów koncentracyjnych i obozów zagłady. Znaczną część jeńców pozbawiano praw i z obozów jeńców wojennych skierowano do obozów pracy przymusowej. 1 I 1945 w niemieckich obozach jeńców wojennych znajdowało się ok. 2,5 mln jeńców, w tym: ok. 930 tys. sowieckich, ok. 921 tys. fr., ok. 168,6 tys. bryt., ok. 122 tys. jugosł., ok. 70 tys. pol., ok. 68 tys. wł., ok. 65 tys. belgijskich, ok. 62 tys. amer., ok. 10 tys. holenderskich.

zachomikowany

204,5 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.1.avi

Rajd na Dieppe (operacja Jubilee, wcześniejszy kryptonim Rutter) – desant przeprowadzony przez aliantów 19 sierpnia 1942 r. na francuskim wybrzeżu w rejonie portowego miasta Dieppe.
Na początku 1942 roku sytuacja aliantów w Europie była bardzo trudna. Wehrmacht, mimo klęski pod Moskwą, nadal przeważał nad Armią Czerwoną. Józef Stalin wiedział, że bez pomocy sojuszników i otwarcia drugiego frontu w Europie jego armia nie wytrzyma długo walk z Niemcami. Pomysł inwazji został podchwycony przez Franklina Roosevelta, który nakazał rozpoczęcie przygotowań. Plan operacji o kryptonimie Sledgehammer, przygotowany przez George`a Marshalla, został przedstawiony 1 kwietnia 1942 roku prezydentowi Rooseveltowi, a następnie 10 kwietnia Brytyjczykom. Mimo nacisków zarówno, Amerykanów jak i Stalina, Winston Churchill sprzeciwił się tym zamierzeniom, uznając operację we wrześniu 1942 roku za nierealną do przeprowadzenia.
O świcie 19 sierpnia rozpoczęło się lądowanie. Wzięło w nim udział 4961 Kanadyjczyków, 1075 Brytyjczyków i 50 Amerykanów. Na wschód i zachód od Dieppe wylądowały jednostki, których celem było zniszczenie baterii w Berneval i Varengeville i atak na miasto z flanki. Półtorej godziny później na plaży w Dieppe pojawiły się pierwsze jednostki.
Niemcy byli już przygotowani, gdyż kilka jednostek desantowych przypłynęło za wcześnie. Ogień był tak silny, że nie było możliwości ewakuacji. Większość żołnierzy zginęła bądź dostała się do niewoli.
O 11:00 rozpoczął się odwrót, w momencie nadciągania niemieckich rezerw w postaci między innymi wypoczywającej po walkach w Rosji 1 Dywizji Pancernej SS Leibstandarte SS Adolf Hitler.
Samoloty postawiły zasłonę dymną, a okręty zaczęły zbierać żołnierzy. O 12:20 plaże były już nieosiągalne. Na brzegu pozostało 3367 ludzi, w tym 2752 Kanadyjczyków.
Ogółem podczas ataku zginęło bądź dostało się do niewoli 3363 żołnierzy kanadyjskich (w tym ok. 907 zabitych), 247 brytyjskich, 550 marynarzy Royal Navy[3]. Straty w sprzęcie to 33 czołgi i 106 samolotów. Po stronie niemieckiej poległo bądź odniosło rany 600 żołnierzy.
Alianci przekalkulowali swoje siły także w kwestii bitwy powietrznej. Zmodernizowane niemieckie samoloty Focke-Wulf Fw 190 wzięły górę nad siłami RAF-u, które w przeciwieństwie do swojego przeciwnika nie miało możliwości uzupełniania z pobliskich, francuskich lotnisk paliwa oraz amunicji i utraciło 190 lotników, przy zestrzeleniu 48 niemieckich maszyn. Ogółem Niemcy utracili około 300 ludzi.

zachomikowany

236,6 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.5.avi

Cenne były uwagi Stalina, jakie przekazał Churchillowi i Rooseveltowi w Teheranie, mówiąc: "Wielkiej operacji w worku nie schowasz. W takich wypadkach oszukujemy przeciwnika, budując makiety czołgów, samolotów, budując pozorowane lotniska. Następnie za pomocą traktorów uruchamiamy makiety czołgów i samolotów. Wywiad donosi przeciwnikowi o translokacjach, przy czym Niemcy myślą, że w tym właśnie miejscu przygotowywane jest uderzenie [...] Samoloty przeciwnika bombardują niekiedy dzień i noc te miejscowości, które w rzeczywistości są całkiem puste". Słuchaczom przypadła do gustu ta koncepcja, dlatego też bez trudu zorganizowali podobne do sowieckich wyimaginowane zgrupowania potężnych armii. 26 stycznia dowództwo nad First United States Army Group objął gen. George Patton. Jednostka ta faktycznie istniała jedynie w raportach niemieckich szpiegów.
O 3.14 6 czerwca rozpoczęło się przygotowanie lotnicze operacji, które trwało do 6.30 na odcinku amerykańskim i do 7.00 na odcinku brytyjskim. Wzięło w nim udział aż 2219 samolotów bombowych. Największą intensywność nalotów osiągnięto między 6.30 a 6.45, kiedy to 1365 ciężkich bombowców należących do 8. Armii Lotniczej zrzuciło 13 tys. bomb o łącznej wadze 2746 ton. W sumie zrzucono 7616 ton bomb, jednak część z nich trafiła do morza, gdyż wypuszczono je za wcześnie. "Lancastery" i "Wellingtony" spełniły jednak swoją rolę, umacniając morale żołnierzy i po części likwidując niemiecką obronę. Ogółem przewaga lotnictwa sił sprzymierzonych była tak wielka, iż Niemcy ograniczyli się do wykonania 100 lotów bojowych w odpowiedzi na 14 600 lotów aliantów w ciągu pierwszych 24 godzin trwania operacji "Overlord".
Wieczorem 1 czerwca ppłk Helmuth Meyer i członkowie jego grupy nasłuchowej odebrali zapowiadaną przez adm. Wilhelma Canarisa wiadomość. Natychmiast powiadomiono o tym fakcie OKW. Szef sztabu 15 armii stacjonującej w Calais postawił jednostkę w stan gotowości. Tymczasem gen. Alfred Jodl oraz feldmarszałkowie Rundstedt i Rommel nie zrobili nic w kierunku przygotowania do walki 7. armii będącej w Normandii. Niemcy popełnili kolejny błąd, ignorując doniesienia stacji. Jakby tego było mało, Rommel opuścił 4 czerwca kwaterę w La Roche-Guyon i udał się do Niemiec. Grupa Armii "B" pozostała bez dowódcy w najważniejszym momencie. Francja tymczasem czekała na aliantów.

zachomikowany

228,8 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.3.avi

Tuż przed Dniem D operacji "Overlord" marsz. Leigh-Mallory miał do dyspozycji 3500 bombowców ciężkich, 1500 bombowców lekkich i średnich, 5500 myśliwców i 2500 samolotów transportowych. W sumie około 13000 maszyn w składzie Sprzymierzonych Sił Powietrznych. Marynarkę reprezentowało pięć formacji szturmowych przewożących po jednej dywizji każda. Szacuje się, iż adm. Ramsey dysponował: 6 pancernikami, 2 monitorami, 22 krążownikami, 93 niszczycielami, 163 eksortowcami, 366 okrętami patrolowymi i dozorowymi, 424 okrętami pomocniczymi, 224 statkami handlowymi i 4012 barkami desantowymi. Brytyjskim zgrupowaniem bojowym dowodził kontradm. Philip Vian, amerykańskim adm. A. G. Kirk. Obaj podlegali Ramseyowi. Wkróce mieli poprowadzić do boju najpotężniejszą flotę w dziejach ludzkości.
Wspomnieliśmy już, iż alianci prowadzili szeroko zakrojoną akcję dezinformacyjną. Niemcy musieli zmierzyć się z setkami docierających do nich informacji i wyłowić prawdziwe doniesienia wywiadu czy stacji nasłuchowych. Jednego byli pewni - inwazja nastąpi wkrótce. Nie wiedzieli jednak, kiedy, gdzie i jakimi siłami uderzą Amerykanie oraz Brytyjczycy. Na zachodnim teatrze działań Niemcy zgromadzili 1,5 mln żołnierzy. Zgrupowano ich w 58 dywizji, w tym 9 pancernych, 1 grenadierów pancernych, 17 zmechanizowanych i 31 dywizji piechoty. Hitler zdawał sobie sprawę, iż wojska te są wystarczające do odparcia inwazji, tym bardziej że francuskich wybrzeży bronił Wał Atlantycki, którego istnienie wzbudzało grozę w całej Europie. Tymczasem sytuacja wyglądała w rzeczywistości nieco inaczej, a realia wojenne weryfikowały w znacznym stopniu plany führera o utworzeniu jedonlitego frontu zdolnego zatrzymać na zachodzie każdy atak. W listopadzie 1943 roku do Francji przybył feldmarszałek Erwin Rommel. Jego pojawienie się mocno zdeprymowało głównodowodzącego siłami niemieckimi na Zachodzie feldmarszałka Gerda von Rundstedta, który zamiast spodziewanych posiłków otrzymał ambitnego Rommla. "List Pustyni" z miejsca zabrał się do pracy, wizytując osławiony Wał Atlantycki. Niestety, raport Rommla nie mógł być pozytywny, ponieważ prace prowadzono zbyt opieszale, a ogromne fortyfikacje były fikcją. Fakt, w niektórych miejscach Wał najeżono działami i stanowiskami żołnierzy, jednak w innych częściach widoczne były poważne braki. Wizja Hitlera odnośnie budowy pasa umocnień od Skandynawii po podnóża Pirenejów były zatem ułudą, dlatego też Rommel musiał podjąć odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia Francji. Również von Rundstedt zdawał sobie sprawę ze słabości obrony. Była to jedna z nielicznych sytuacji, w których zmuszony był zgodzić się z młodszym kolegą po fachu.

zachomikowany

250,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.6.avi

W następnych dniach trwały walki o poszerzenie przyczółka. 7 czerwca 3. dywizja kanadyjska wdarła się na 10,5 kiloemtra w głąb lądu i zajęła Bayoux. Feldmarszałek Rommel wysłał przeciwko zgrupowaniu 21. dywizję pancerną, jednak przybyła ona zbyt późno, co potwierdziło tylko jego wcześniejszą teorię. W ciągu czterech dni Brytyjczycy i Kanadyjczycy utworzyli szeroki front, łącząc przyczółki. Po drugiej stronie 1. armia Stanów Zjednoczonych odniosła podobny sukces. VII Korpus bez trudu połączył się z 82. DPD. Na plaży "Omaha" sytuacja rozwinęła się mniej pomyślnie, ale i tam udało się opanować początkowy kryzys. 12 czerwca oba amerykańskie korpusy połączyły swe linie na wzgórzach pod Carentan - Niemcy utracili wybrzeże Normandii.
Wehrmacht miał ogromne trudności ze ściągnięciem posiłków, ponieważ w powietrzu królowało wręcz lotnictwo aliantów. 8 czerwca Niemcy raportowali: "Od Paryża na zachód i południowy-zachód wszystkie szlaki kolejowe są rozbite". Przewaga na niebie Francji pozwalała również na atakowanie zgrupowań żołnierzy niemieckich i paraliżowanie ich pochodu na zachód. Jednocześnie z Wielkiej Brytanii przysyłano kolejne posiłki - w ciągu sześciu dni wyładowano aż 326 tys. ludzi i 54 tys. pojazów. Dotarło także 104 tys. ton zaopatrzenia. Ten ogromny wysiłek powiększa jeszcze fakt zbudowania dwóch sztucznych portów - "Mulbery A" (amerykański odcinek frontu) i "Mulbery B" (brytyjski odcinek frontu). I choć pierwszy z nich został wkrótce zniszczony przez szalejący na Kanale La Manche sztorm, jego stratę zrekompensowało dość szybkie zdobycie portu w Cherbourgu. Inny port, umiejscowiony w Le Havre, 13 czerwca stał się ofiarą ataku samolotów sprzymierzonych. Bomber Command raportowało: "Atak na Le Havre był wspaniały. Praktycznie zniszczyliśmy wszystkie tamtejsze morskie siły Niemców. Była to najważniejsza siła morska przeciwstawiająca się naszej inwazji i liczyła około 60 okrętów". A tych padało łupem aliantów coraz więcej.

zachomikowany

194,9 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.4.avi

Niestety, nie wszystko szło po myśli głównodowodzącego operacją "Overlord". Choć żołnierzy doskonale przeszkolono, choć zgromadzono tak ogromne ilości sprzętu, alianci nie mogli wpłynąć na pogodę. 4 czerwca gen. Eisenhower zmuszony był do wydania rozkazu o odłożeniu rozpoczęcia operacji o 24 godziny.
Noc z 5 na 6 czerwca i ranek 6 czerwca powinny być odpowiednie, choć i tak dalekie od optymalnych, dla przeprowadzenia lądowania. Wobec nowych informacji Eisenhower podjął decyzję: "Jestem zupełnie pewny, że trzeba dać rozkaz. Nie bardzo mi się to podoba, ale nie ma innego wyjścia. Nie widzę innej możliwości".
Kiedy major Werner Pluskat znajdujący się w bunkrze nad plażą "Omaha" zobaczył flotę inwazyjną sojuszników, wpatrywał się w nią jak urzeczony. Szybko wykonał telefon do dowództwa 352. dywizji i pełnym napięcia głosem opowiedział o tym, co ukazało się jego oczom. Okręty skierowały się na prawo od niego...
Operacja "Overlord" była jedną z największych w historii wojen. Jej znaczenie jest niebagatelne, gdyż w znacznym stopniu przyczyniła się ona do ostatecznej klęski III Rzeszy. Choć nie nadeszła ona tak szybko, jak w ankiecie Montgomery'ego spodziewali się dowódcy alianccy, była spowodowana ogromnym wysiłkiem Niemiec na obu frontach. Ciężko jest oszacować straty obu stron, jednak w oparciu o badania zachodnich historyków możemy podać przybliżone dane. Straty aliantów wyniosły około 10-12 tys. ludzi. Największe ponieśli Amerykanie, któzy utracili 6603 żołnierzy, w tym 1465 zabitych, 3184 rannych, 1928 zaginionych i 26 wziętych do niewoli. Kanadyjczycy utracili 946 ludzi, w tym 335 zabitych, z kolei Brytyjczycy okupili atak życiem lub zdrowiem 2500-3000 ludzi. Nie wiemy natomiast, jak przedstawiały się podobne statystyki po stronie niemieckiej, lecz straty wahały się najprawdopodobniej w przedziale od 4000 do 9000 .

zachomikowany

241,3 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Kilka najdłuższy ch dni cz.7.avi

Bitwa pod Falaise (Kocioł Falaise) – bitwa stoczona w dniach 7-21 sierpnia 1944 w ramach Operacji Overlord. Doprowadziła do przełamania obrony niemieckiej w Normandii i wyjścia aliantów na linię Sekwany, a później Renu. Znaczącą w niej rolę odegrała polska 1 Dywizja Pancerna pod dowództwem generała Stanisława Maczka, wchodząca w skład II Korpusu Kanadyjskiego.
7 sierpnia polska dywizja została rozlokowana po wschodniej stronie drogi Caen-Falaise z zadaniem wzięcia udziału w ofensywie II Korpusu Kanadyjskiego, której celem było zdobycie wzgórz w okolicy miasta Falaise. Natarcie rozpoczęło się 8 sierpnia. Szybko utknęło jednak w miejscu, gdyż dobrze przygotowana niemiecka obrona spowodowała ciężkie straty wśród nacierających czołgów, szczególnie 2 Pułku Pancernego. Ataki zostały ponowione 9 i 10 sierpnia i mimo początkowych postępów, również i one nie zdołały przełamać linii obronnych Niemców. 11 sierpnia dowódca II Korpusu Kanadyjskiego ogłosił zakończenie operacji.
W międzyczasie działania wojsk alianckich w pozostałych sektorach, w szczególności amerykańskiej 3 Armii, doprowadziły do częściowego okrążenia wojsk niemieckich. Korytarz, przez który mogły się one wycofać w głąb Francji zawęził się do mniej niż 30 kilometrów. Zadanie zaryglowania tej luki powierzono m.in. 1 Dywizji Pancernej.
Nowe natarcie rozpoczęło się 14 sierpnia pod kryptonimem "Tractable". Polska dywizja sforsowała rzekę Dives, po czym została podzielona na grupy bojowe. 19 sierpnia jedna z nich, we współdziałaniu z nacierającymi z południa Amerykanami, zajęła miasteczko Chambois, leżące na drodze wycofującego się Wehrmachtu. W tym samym czasie druga zdobyła ważne strategicznie wzgórza Mont Ormel (Maczugę). Doprowadziło to do zamknięcia okrążenia wokół niemieckich 7 Armii i 5 Armii Pancernej w tzw. kotle Falaise. 20 sierpnia polskie jednostki na Maczudze zostały jednak same okrążone i musiały odpierać silny kontratak 2 DPanc SS, dzięki czemu część sił niemieckich zdołała wymknąć się z kotła. Pomimo intensywnego ostrzału artyleryjskiego i ponawianych desperackich szturmów nieprzyjaciela, 1 Dywizji Pancernej udało się utrzymać pozycje aż do zluzowania 21 sierpnia przez oddziały kanadyjskiej 4 DPanc, dotychczas zatrzymane przez 9 DPanc SS w okolicach wzgórza 240.
W kotle pod Falaise rozbiciu uległy niemieckie 326, 353, 363, 271, 276, 277 i 89 Dywizje Piechoty. Z okrążenia udało się wydostać natomiast dywizjom pancernym, ale utraciły one większość czołgów i innego ciężkiego sprzętu. W sumie straty Niemców szacuje się na 40 000 wziętych do niewoli, 10 do 30 tysięcy zabitych i ciężko rannych.
Polska 1 Dywizja Pancerna wzięła 5113 jeńców, zniszczyła 55 czołgów, 44 działa polowe, 38 samochodów pancernych i 207 pojazdów mechanicznych, tracąc przy tym 325 zabitych, 1002 rannych i 114 zaginionych. Zniszczeniu uległo też około 80 czołgów.

zachomikowany

253,3 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Stalingrad cz.1.avi

Klęska pod Stalingradem
Operacja „Pierścień" 22 listopada 1942 roku, gen. Paulus przekazał do sztabu grupy armii „B" meldunek, w którym informował, że jego armia jest okrążona, zapasy paliw na wyczerpaniu, sytuacja z amunicją beznadziejna, a żywności wystarcza zaledwie na sześć dni.
Następnego dnia, 23 listopada, nastąpiło trwałe i ostateczne okrążenie stalingradzkiego zgrupowania nieprzyjaciela. W międzyrzeczu Wołgi i Donu zostały okrążone główne siły. W ogromnym kotle znalazły się 22 dywizje i ponad 160 samodzielnych oddziałów, wchodzących w skład 6 armii polowej i częściowo 4 armii pancernej".
24 listopada Hitler przesłał okrążonej szóstej armii telegraficzny rozkaz: „armia powinna być przekonana, że uczynię wszystko, żeby ją zabezpieczyć i w odpowiednim czasie uwolnić. Jestem przekonany i wierzę, że bohaterska 6 armia 1 jej dowódca spełnią swój obowiązek".
Jak wykaże historia, były to już słowa bez pokrycia... Najpierw bowiem w wyniku operacji „Mały Saturn" wojska radzieckie rozbiły obronę nieprzyjaciela usiłującego przerwać pierścień okrążenia, a od stycznia 1943 roku przystąpiły do realizacji kolejnego planu operacji „Pierścień”. Chcąc uniknąć zbędnego przelewu krwi 8 stycznia, dowództwo radzieckie skierowało do gen. Paulusa ultimatum z propozycją zaprzestania w tej sytuacji oporu. Proponowano w nim (między innymi) następujące warunki:
1. Wszystkie okrążone wojska niemieckie z Panem i Pańskim sztabem na czele zaprzestaną oporu.
2. W sposób zorganizowany przekaże Pan do naszej dyspozycji cały stan osobowy, uzbrojenie, całość sprzętu bojowego oraz mienie wojskowe w stanie nieuszkodzonym.
3. Gwarantujemy wszystkim oficerom, podoficerom i szeregowym, którzy zaprzestaną oporu, życie i bezpieczeństwo, a po zakończeniu wojny powrót do Niemiec lub według uznania do
jakiegokolwiek innego kraju. Wszyscy żołnierze, którzy złożą broń, będą mieli zachowane prawo do noszenia umundurowania, dystynkcji i odznaczeń, będą mogli dysponować osobistymi rzeczami i wartościowymi pamiątkami, a wyżsi oficerowie zachowają także broń białą. (...) Wszystkim rannym i chorym, dotkniętym odmrożeniami będzie udzielona pomoc medyczna…”
Ultimatum zostało odrzucone.
W tej sytuacji następnego dnia wojska radzieckie przystąpiły do zdecydowanego ataku. O godz. 8.05 na radiowy sygnał „Ojczyzna" przemówiły „Katiusze'", tysiące dział i moździerzy. Taki był początek ostatecznej likwidacji 6 armii. Dowódca 6 armii polowej gen. Paulus 24 stycznia meldował Naczelnemu Dowództwu Wehrmachtu:
„(.-) Załamanie nieuniknione. Dla ratowania pozostałych jeszcze przy życiu żołnierzy, armia prosi o wyrażenie zgody na natychmiastową kapitulację..."
Prośba generała została odrzucona. Kapitulować przed Rosjanami? Wtedy jeszcze nie mieściło się to sztabowcom Hitlera w głowach. A sytuacja okrążonych wojsk nie była łatwa. Napisze po latach świadek owych wydarzeń, były pułkownik W. Adam:

zachomikowany

311,8 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - O honor Francji cz.2.avi

Ewakuacja Dunkierki
Głównym celem wojsk Guderiana był teraz położony w pobliżu granicy z Belgią francuski port wojenny Dunkierka. Jednakże 24 maja, prawdopodobnie pod wpływem dowódcy niemieckiego lotnictwa Hermana Goringa Hitler wstrzymał natarcie na Dunkierkę, pozostawiając inicjatywę Luftwaffe. Tylko to uratowało zgromadzone w rejonie Dunkierki siły brytyjskiego korpusu ekspedycyjnego i oddziały armii francuskiej przed całkowitym zniszczeniem. Do 4 czerwca, kiedy to Dunkierka, a wraz z nią cała północna Francja została ostatecznie zdobyta, zdołano ewakuować z niej do Anglii 330 000 żołnierzy. Wycofujące się w pośpiechu wojska aliantów pozostawiły na plażach wielkie ilości sprzętu wojskowego.
Upadek Francji
Główna siła niemieckiego uderzenia została teraz skierowana na południe Francji. Dysponujące jeszcze siedemdziesięcioma dywizjami wojska francuskie nie zdołały jednak powstrzymać pancernego blitzkriegu. 10 czerwca do agresji na Francję przyłączyły się Włochy, chcąc wziąć udział w „podziale łupów”. 13 czerwca Wermaht wkroczył do Paryża. Walki trwały jeszcze kilka dni.
16 czerwca nowym premierem Francji został zwolennik kapitulacji Philippe Petain, który następnego dnia poprosił Berlin o zawieszenie broni. 22 czerwca pod Compiegne, w tej samej salonce kolejowej, w której Niemcy podpisały kapitulację po I wojnie światowej, marsz. Petain podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji Francji. Akt ten zobowiązywał Francję do oddania Niemcom północnej części kraju. Koszty niemieckiej okupacji również miała ponosić Francja. W południowej Francji powstało państewko z kolaboracyjnym rządem marsz. Petaina.

zachomikowany

249,1 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - U-boot cz.1.avi

Po zakończeniu I wojny światowej, w której okręty podwodne odegrały istotną rolę, rozwój tej gałęzi marynarki wojennej został zahamowany. Zwycięzcy większe znaczenie w zakończonej wojnie przypisywali jednostkom nawodnym, a jedyni skłonni dalej inwestować ze flotę podwodną Niemcy, zostali wyraźnie ograniczeni postanowieniami traktatu wersalskiego z 1919 r.
Na przełomie sierpnia i września 1939 r. niemiecka Kriegsmarine posiadała dokładnie 57 okrętów podwodnych typu U-boot, z czego jedynie około połowa była zdolna do działań na oceanicznych liniach komunikacyjnych. Dla niemieckich okrętów podwodnych wojna rozpoczęła się już 15 sierpnia 1939 r. kiedy to na rozkaz głównego dowódcy Kriegsmarine, Grossadmirala Karla Donitza, trzy flotylle U-Botów (czyli około 18 okrętów) zajęły pozycje u wybrzeży Wysp Brytyjskich z zadaniem sabotowania transportów handlowych oraz floty stacjonującej w bazach wojskowych.
Podczas pierwszych miesięcy wojny, sukcesy niemieckich okrętów podwodnych było stosunkowo niewielkie (do lutego 1940 r. udało się im zatopić w sumie ok. 250 wrogich jednostek o łącznej wyporności w granicach 800 tys. ton, przy stratach własnych na poziomie 16 okrętów) i ze względu na niedostateczną liczebność ograniczały się tylko do działań dywersyjnych, mających niewielki wpływ na wynik wojny. Grossadmiral Donitz, aby myśleć o masowej rozbudowie podwodnego sektora niemieckiej marynarki potrzebował jakiegoś spektakularnego sukcesu, który dzięki umiejętnej propagandzie...

zachomikowany

265,1 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - U-boot cz.2.avi

III Rzesza wybudowała 1171 U-Bootów , z których 863 zostały zniszczone przez aliantów . Z 39 tys. marynarzy służących na tych jednostkach zginęło 27 tys. Okręty podwodne Kriegsmarine zatopiły 2840 statków handlowych o łącznym tonażu 14 333 tys. ton. Śmierć w wyniku działalności U-Bootów poniosło 45 tys. alianckich marynarzy .
Okręty podwodne Kriegsmarine znajdujące się w bazach w chwili zakończenia wojny zastały w większości zatopione przez własne załogi .
Ludzki strach przed ukrytym i śmiertelnym niebezpieczeństwem wyłaniającym się z wody zapewnił U-Bootom reputacje najbardziej złowieszczej i bezlitosnej niemieckiej broni .

zachomikowany

199,4 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Tajemnicze bunkr y.avi

Historia powstania bunkrów w Konewce i Jeleniu
Dogodne położenie Spały i mieszczące się tam dowództwo Oberost miały, prawdopodobnie, zasadniczy wpływ na decyzję Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych o utworzeniu tu przez stanowiska dowodzenia dla sztabu grupy armii (Mitte) w przewidywanej wojnie na wschodzie. Miało się ono składać z dwóch bliźniaczych kompleksów bunkrów: jednego w pobliskiej Konewce, drugiego w Jeleniu i służyć zabezpieczeniu przed atakiem lotniczym pociągów specjalnych, pełniących funkcje ruchomych ośrodków dowodzenia oraz ich personelu.
Obiektom tym nadano (Stanowisko dowodzenia "Obszar wschód"). Budowę rozpoczęto wiosną wiosną 1940r. Początkowo zatrudnionych tu było ok. 1300 osób, głównie Niemców i Austriaków. Później liczba zatrudnionych wzrosła do 3000 ludzi, a wśród pracujących pojawili się Włosi.
Główny obiekt kompleksu w Konewce - żelbetowy bunkier ma długość 380m oraz przekrój ostrołuku mającego przy podstawie szerokość 15m i wysokość 9m, w którym między betonowymi peronami biegnie tor umożliwiający wjazd całego składu pociągu. Obok bunkra kolejowego zbudowano zespół bunkrów technicznych mieszczących kotłownię, urządzenia wentylacyjne i siłownię elektryczną. Obiekty te łączyły ze schronem kolejowym trzy podziemne kanały techniczne. W skład kompleksu bunkrów wchodziły również schrony mieszczące: stację pomp i uzdatniania wody, zbiornik i chłodnicę wody technologicznej.
Ukończone obiekty zamaskowano przed możliwością wykrycia z powietrza, montując na stropach drewniane, kryte papą dachy, a na schronie kolejowym umocowano siatki maskujące i atrapy drzew.
Na polecenie Ministra Gospodarki Rzeszy Alberta Speera, ważne dla produkcji wojskowej zakłady zaczęto przenosić w miejsca zapewniające ochronę przed atakiem alianckiego lotnictwa. Według niemieckiego planu dyslokacji obiektów przemysłowych figuruje tam: bunkier w Jeleniu jako Reichbahntunnel Tomaczew kryptonim "Goldamsel" oraz w Konewce Tunel Tomaczew-Konewka kryptonim "Huhn".
Wówczas pojawiają się pierwsze informacje o wjeżdżających do schronów pociągach towarowych liczących ponad 30 wagonów. Jednak wykorzystanie bunkrów do celów przemysłowych dotyczy dopiero 1944r., gdy w Jeleniu i Konewce utworzono filię tomaszowskich zakładów Daimler-Benz. Mieściły się tam magazyny i warsztaty gdzie demontowano uszkodzone silniki przywożone z frontu, odzyskiwano z nich części i remontowano podzespoły. Prace wykonywali robotnicy przymusowi z okolic Tomaszowa oraz jeńcy rosyjscy. W okolicy krążyły opowieści o produkcji w schronach i ich podziemiach (do dziś poszukiwanych) tajnych broni, rakiet, amunicji, benzyny syntetycznej.
W październiku 1944r. Całe wyposażenie zdemontowano i wywieziono w nieznanym kierunku wraz z częścią załogi...

zachomikowany

226,7 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Zbrodnia i kara cz.1.avi

Gdy tylko wojska alianckie wkroczyły na terytorium Niemiec, rozpoczęło się wielkie polowanie na przestępców wojennych. Na liście poszukiwanych było ok. 1 miliona osób. Wszyscy oskarżeni w pierwszym procesie norymberskim zostali aresztowani do dnia 23 VI 1945 r. Osadzono ich początkowo w obozie internowania w Bad Mondorf w Luksemburgu, a następnie przeniesiono do więzienia w Norymberdze.
Już na długo przed zakończeniem II wojny światowej walczący z Niemcami i Japonią alianci podjęli decyzję o tym, że przywódcy państw osi muszą zostać ukarani za popełnione przez siebie zbrodnie.
Pierwszym ważnym krokiem w kierunku zorganizowania procesu głównych zbrodniarzy nazistowskich była konferencja przedstawicieli 9 państw alianckich (Belgii, Czechosłowacji, Francji, Grecji, Holandii, Jugosławii, Luksemburga, Norwegii i Polski), która odbyła się w dniu 13 stycznia 1941 r. w londyńskim pałacu Św. Jakuba. Powołując się na konwencję haską, która zabrania stronom prowadzącym wojnę "stosowania aktów przemocy wobec ludności cywilnej, ignorowania istniejących praw danego kraju i obalania instytucji narodowych", zebrani ogłosili wówczas następującą, wspólną deklarację:
"Do głównych celów wojny prowadzonej przez aliantów należy od tej chwili także ukaranie ludzi odpowiedzialnych za przestępstwa wojenne, niezależnie od tego, czy sami je popełnili, czy też pomagali innym przy ich popełnieniu. Jesteśmy zdecydowani dążyć do tego, aby:
a) odnaleziono winnych i odpowiedzialnych, niezależnie od ich przynależności narodowej, postawiono ich przed sąd i osądzono;
b) wyroki zostały wykonane".
7 października 1942 r. powstała w Londynie aliancka Komisja do Spraw Zbrodni Wojennych (przemianowana później na Komisję Narodów Zjednoczonych do Spraw Zbrodni Wojennych). Celem komisji było zbieranie dowodów i zeznań świadków, a także sporządzenie listy zbrodniarzy wojennych państw "osi". Zebrane wkrótce przez Komisję obszerne materiały śledcze dały przerażający obraz popełnionych przez nazistów zbrodni - w tym zwłaszcza eksterminacji Żydów.
Deklaracja Moskiewska
Następny ważny krok w kierunku procesu zbrodniarzy nazistowskich podjęty został 1 listopada 1943 r. na konferencji przywódców trzech wielkich mocarstw w Moskwie. Podpisana wówczas przez Stalina, Churchila i Roosvelta tzw. "deklaracja moskiewska"
Utworzenie Trybunału
8 sierpnia 1945 r. przedstawiciele czterech zwycięskich mocarstw podpisali w Londynie umowę w sprawie utworzenia Międzynarodowego Trybunału Wojskowego i przyjęli statut sądu. Tym samym, stworzone zostały podstawy prawne procesu głównych zbrodniarzy nazistowskich.

zachomikowany

198,2 MB
31 gru 13 11:48

Encyklopedia II wojny światowej - Zbrodnia i kara cz.2.avi

Akt oskarżenia
6 października 1945 r. opublikowany został akt oskarżenia przeciwko 21 dygnitarzom hitlerowskim, którzy mieli być sądzeni w pierwszym, najważniejszym procesie przed MTW. Liczący ok. 25 tys. słów dokument został podzielony na cztery główne punkty, odpowiadające zarzutom, jakie postawiono oskarżonym. Były to:
•Spisek w celu dokonania zbrodni określonych w punktach 2, 3 i 4 aktu oskarżenia
•Zbrodnie przeciw pokojowi - czyli planowanie, przygotowanie i prowadzenie wojny agresywnej lub wojny prowadzonej z pogwałceniem umów międzynarodowych
•Zbrodnie wojenne - czyli pogwałcenie praw i zwyczajów wojny, i
•Zbrodnie przeciwko ludzkości - czyli "Mordowanie, eksterminacja, ujarzmianie, deportacja i inne nieludzkie czyny popełnione na ludności cywilnej przed i podczas wojny", a także "prześladowanie z przyczyn politycznych, rasowych i religijnych".
Miejsce procesu
Wybór Norymbergii jako miejsca procesu głównych zbrodniarzy hitlerowskich nie był przypadkowy. To właśnie w tym miejscu odbywały się w latach 30 słynne "Parteitagi" z udziałem hitlerowskich bonzów. Tam również uchwalono w roku 1935 tzw. "Ustawy Norymberskie", które odebrały prawa obywatelskie niemieckim Żydom. Fakt, że proces najważniejszych przestępców nazistowskich odbywa się właśnie w Norymberdze miał mieć znaczenie symboliczne.
Innym - bardziej pragmatycznym powodem, dla którego Norymberga została wybrana na miejsce procesu było to, że w mieście tym znajdował się odpowiednio duży, a przy tym w niewielkim tylko stopniu uszkodzony wskutek bombardowań gmach sądu - szumnie nazwany Pałacem Sprawiedliwości.
Proces rozpoczął się 20 listopada 1945 r
Wyrok w pierwszym procesie norymberskim ogłoszony został 1 października 1946 r. Dwunastu oskarżonych skazanych zostało na karę śmierci przez powieszenie. Byli to
•Martin Bormann (sądzony zaocznie)
•Hans Frank
•Wilhelm Frick
•Herman Goering
•Alfred Jodl
•Ernest Kaltenbrunner
•Wilhelm Keitel
•Joachim von Ribentropp
•Alfred Rosenberg
•Franz Sauckel
•Arthur Seyss Inquart
•Julius Streicher.
Trzej oskarżeni - Walter Funk, Rudolf Hess i Erich Raeder skazani zostali na karę dożywotniego więzienia.
Niższe kary więzienia wymierzono czterem oskarżonym: Baldur von Schirach i Albert Speer - po 20 lat, Konstantin von Neurath - 15 lat i Karl Donitz - 10 lat.
Trzej oskarżonych - Hansa Fritsche, Franza von Papena i Hjalmara Schachta uniewinniono.
Egzekucja skazanych na karę śmierci odbyła się w nocy 16 października 1946 r. Wykonał ją zawodowy kat amerykański, sierżant John C. Wood z Teksasu. Ciała powieszonych zostały spalone w krematorium a prochy wrzucone (jak się późnej okazało) do Izery.
Z pozostałych skazanych, orzeczoną karę więzienia w całości odbył Karl Donitz, a także skazani na 20 lat więzienia Baldur von Schirach i Albert Speer. Do końca życia (zm. W 1987 r.) przebywał w więzieniu skazany na dożywocie Rudolf Hess. Pozostali skazani zostali zwolnieni przedterminowo - przy czym najdłuższy okres odbywania kary wynosił w przypadku jednego z nich (Waltera Funka, skazanego na dożywocie) 11 lat.

zachomikowany