Ogrody Wersalu

Królowi tak bardzo spodobały się okolice Wersalu, iż postanowił powiększyć i upiększyć swoją siedzibę. Prace rozpoczęto w 1631, a zakończono w 1634 pod kierownictwem architekta Philiberta le Roy. Pałac został stopniowo, tak by można było z niego cały czas korzystać, rozebrany i zbudowany na nowo. Pomimo, iż w zasadzie wciąż oparty był na tym samym planie, to jednak wyraźnie się powiększył. Dodano m.in. sześć wież prostokątnych (tour carré). Fasada uzyskała styl typowy dla okresu panowania Ludwika XIII, tzn. zastosowano jasny kamień i cegłę. Ponadto na 70 ha przylegających gruntów urządzono park. Pierwsze modyfikacje Ludwika XIV[edytuj]
Ludwik XIV przybył do pałacu po raz pierwszy 18 kwietnia 1651, kiedy miał dwanaście lat. Zameczek myśliwski ojca natychmiast przypadł mu do gustu. W Wersalu korzystał z natury i swobody, urządzał pierwsze swoje polowania.
Po ślubie w 1660 i narodzinach pierwszego dziecka postanowił przebudować zameczek dla większej wygody rodziny królewskiej. Roboty zakończono w 1663. Zainstalowano m.in. balkon na pierwszym piętrze i wyprostowano fosy. Także w 1663 na nowo urządzono park.
Na południe od pałacu, na miejscu warzywnika Ludwika XIII, urządzono Oranżerię, gdzie przechowywano podczas zimy wrażliwe na zimno drzewka pomarańczowe i cytrynowe. Na oranżerii znajdował się jeden z trzech okalających pałac parterów kwiatowych. Dzięki kolejnym zakupom terenów powiększono domenę królewską do 500 ha.
Półtora kilometra od pałacu na miejscu dawnej fermy zbudowano Menażerię gdzie z balkonu dużego centralnego pawilonu z kopułą można było obserwować siedem dziedzińców z egzotycznymi zwierzętami: słoniami, wielbłądami, strusiami, pelikanami, rzadkimi odmianami kur. Menażeria wersalska wpisywała się w średniowieczną tradycję ogrodów zwierzęcych królów Francji.
Usatysfakcjonowany modyfikacjami Ludwik XIV urządził w maju 1664 trwające trzy dni i trzy noce święto w Wersalu, jednak jego dworzanie w dalszym ciągu uważali, iż Wersal jest jedynie niegodną króla Francji siedzibą wiejską.
Ludwik XIV postanowił zatem o bardziej gruntownej przebudowie pałacu. Zgodnie z radą doradców miał to być teraz wyjęty jakby z baśni "Pałac Słońca" (Palais du Soleil), Ludwik XIV królujący zaś w Wersalu byłby Królem-Słońce (Roi Soleil).
Zgodnie z tym założeniem w ogrodzie zainstalowano liczne fontanny i rzeźby przedstawiające historię Apolla, antycznego boga słońca. Charles Perrault, słynny autor bajek, zaproponował budowę Groty (la Grotte), która przywoływałaby na myśl mityczną morską grotę słońca, gdzie słońce miało wypoczywać po zmierzchu. Pawilon Groty powstał na północ od pałacu, bajecznie wykończony wewnątrz różnokolorowymi muszlami, koralami, kamieniami morskimi i lustrami. Bajkowości dodawały mu liczne fontanny i organy. Park został przekształcony w swego rodzaju park rozrywki z kolejką górską (la Ramasse), labiryntem, huśtawkami, 39 fontannami dekorowanymi rzeźbami słynnych postaci z bajek.
Latem 1668 król zaakceptował projekt rozbudowy pałacu autorstwa Louis Le Vau. Król zdecydował, wbrew opinii Le Vau i Colberta, o zachowaniu oryginalnego zameczku myśliwskiego Ludwika XIII, który został otoczony nowymi budynkami. Rozbudowa pozbawiała jednak pałac drogiej Ludwikowi XIV intymności, stąd w zaledwie w trzy miesiące zbudowano w odległości półtora kilometra kolejny pałac na miejscu wioski Trianon nazwany Trianon de Porcelaine.
Prace nad głównym pałacem zakończono latem 1670. Pałac wersalski od strony ogrodów zyskał zupełnie nową fasadę, z ogromnym marmurowym tarasem między dwoma skrzydłami na miejscu dawnej fosy. Jedno z nowo wybudowanych skrzydeł zajmowały oficjalne apartamenty króla (Appartement des Bains, Grand Appartement, Appartement Privé), drugie skrzydło należało do królowej i pozostałych członków rodziny królewskiej. Od strony dziedzińca przedłużono pałac w kierunku kuchni i stajen, które ok. 1670 zdecydowano też powiększyć. Jednocześnie rozpoczęto budowę pawilonów dla ministrów.
Około 1674 pałac wersalski był już znany w całej Francji i Europie. Ciekawi splendoru pałacu mogli go zwiedzać korzystając z przewodników, np. z wydanej w 1674 książeczki autorstwa André Félibien. Król pozwalał na wizytę praktycznie każdemu, jedynym warunkiem było przyzwoite odzienie.
W 1678 zlikwidowano taras od strony ogrodów, gdyż okazało się, że przeciekająca przez niego woda zagrażała parterowi pałacu. Na miejscu tarasu w 1684 zbudowano słynną Wielka Galerię, często nazywaną Galerią Zwierciadlaną (Galerie des Glaces), gdzie 17 luster umieszczonych na ścianie odpowiada 17 oknom wychodzącym na ogród.
Około 1680 pałac znów znacznie powiększono. Wyznaczono dodatkowy dziedziniec, przy którym zbudowano skrzydła ministrów (Ailes des Ministres). W kierunku Oranżerii zbudowano skrzydło południowe, budynek o długości 500 m (Aile du Midi), na miejscu zaś rezerwuarów wody skrzydło północne (Aile du Nord). Rozrastający się pałac i rodzące się wokół niego miasto zajęło miejsce niegdysiejszego wiejskiego kościółka i sali do gry w jeu de paume Ludwika XIII.
W 1682 pałac wersalski stał się największym pałacem w Europie i oficjalną rezydencją Ludwika XIV i jego ministrów. Tym samym Wersal przejął od Paryża rolę stolicy Francji. Wraz z królem w Wersalu mieszkało kilkanaście tysięcy dworzan i służby.
Po 20 latach prac budowlanych Ludwik XIV uznał, iż cel został osiągnięty. Wersal stał się siedzibą godną największego monarchy Europy. Z tą chwilą król zdecydował o opuszczeniu oficjalnych apartamentów i zamieszkaniu w jego ulubionej części pałacu od strony dziedzińca, stanowiącej zachowaną część zameczku myśliwskiego Ludwika XIII, sasiądującą z Galerią Zwierciadlaną. Zgodnie z jego gustem, który musiał ustąpić wzgledom reprezentacyjnym w oficjalnych pokojach, w części prywatnej nie było marmurowych zdobień, rzeźb i dekorowanych plafonów, jedynie boazerie i malowane na biało sufity. Jedynym przejawem luksusu były obrazy starych mistrzów. Urządzono m.in. salę bilardową (Cabinet du Billard). W grę tą Ludwik XIV grał często w gronie rodziny, z synem, wnukami, bratem, bratankiem lub z rzadko zapraszanymi gośćmi.
Po ponad trzydziestu latach zamieszkiwania w pałacu wersalskim Ludwik XIV zmarł tamże 1 września 1715.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder