BBC Życie ssaków E03.Roślinożercy.avi

Praktycznie żadne zwierzę nie może żyć bez wody. Niemal wszystkie muszą schodzić do wodopojów, aby zaspokoić pragnienie, a większość ssaków potrafi pływać. Doskonałym przykładem są słonie - niektórzy naukowcy sądzą nawet, że przodkowie tego gatunku większość czasu spędzali w wodzie, a trąba pierwotnie pełniła funkcję rurki do oddychania. Jest też wiele gatunków, dla których woda stała się środowiskiem życia. Zwabiła je w głębiny obfitość pożywienia zarówno zwierzęcego, jak i roślinnego. Co jakiś czas rozmaite ssaki w trakcie swojej długiej historii zapuszczały się w nie w poszukiwaniu pożywienia. Najlepiej do życia w wodzie przystosowały się delfiny i inne walenie, w tym największe zwierzę, jakie kiedykolwiek żyło na naszej planecie - płetwal błękitny, dwa razy cięższy niż najpotężniejsze znane nam dinozaury.

Wszyscy drapieżcy są wyposażeni w mocne kły i zęby służące do kruszenia kości, tak zwane łamacze. Przedstawiciele rodziny psowatych i kotowatych, niezależnie od wielkości, są doskonałymi tropicielami i mistrzami w zabijaniu. Fenki bytują na pustyni, a przed przegrzaniem chronią je ogromne uszy, których czułość pomaga im znaleźć zagrzebaną w ziemi larwę. Wilki, hieny, likaony, południowoamerykańskie psy leśne i lwy zawdzięczają swoją skuteczność działaniu w stadzie. W przeciwieństwie do nich gepardy, lamparty i tygrysy syberyjskie wyruszają na łowy samotnie.

Kolejny odcinek cyklu poświęcony jest gryzoniom, które są najliczniejszymi przedstawicielami ssaków. Rząd gryzoni obejmuje około 1600 gatunków. Ich zęby są niezwykle twarde, co pozwala im przegryzać dosłownie wszystko. Obok największej grupy liczącej blisko tysiąc trzysta gatunków myszy i szczurów, do gryzoni zaliczane są też szczuroskoczki pustynne. Stworzenia te przenoszą setki drobnych nasion w wypchanych torbach policzkowych. Z kolei świstaki nie poprzestają na pożeraniu nasion. Zjadają całe rośliny - także łodygi kwiatów i źdźbła trawy. Również bóbr żywi się różnymi częściami roślin, w tym korą i liśćmi. Niezwykle ostrymi zębami przednimi dysponuje też aguti, niewielki mieszkaniec wilgotnego lasu równikowego Panamy, który potrafi rozgryźć każdą łupinę.

100 milionów lat temu na Ziemi królowały dinozaury. Kiedy jednak odpoczywały, swoją aktywność w lasach rozpoczynały ssaki polujące tylko nocą, żywiące się owadami. Zwierzęciem, które do dziś prowadzi taki tryb życia, jest ryjówka. 65 milionów lat temu dinozaury wyginęły, a ssaki zaczęły kolonizować nowe obszary: wodę i powietrze. Stopniowo zmieniły sposób odżywiania się i zwiększyły swoje rozmiary. Największe korzyści z tej ewolucyjnej zmiany osiągnęły zaś te ssaki, które wyspecjalizowały się w polowaniu na jeden, ale za to liczny gatunek owadów, np. mrówkojady, łuskowce, nietoperze.