Marquis de Sade - Markiz de Sade.mp4

Markiz de Sade
Marquis de Sade: The Depraved Aristocrat

reż. Tom Jennings, Bram Roos
film dokumentalny
USA, 1997, 45 min.

Format: mp4; Kodek: MPEG-4; Rozdzielczość: 720 x 540

Jego nazwisko utrwaliło się w historii jako synonim dewiacji, dając źródło terminowi sadyzm. De Sade ponad połowę życia spędził w więzieniu lub na wygnaniu, dwa razy unikając kary śmierci. Otoczone występną aurą życie markiza oraz kontrowersyjna twórczość po dziś dzień wywołują liczne emocje. "Czytając de Sade'a zbiera mi się na wymioty. Czuję jednak, że jego celem było przede wszystkim poszerzenie obszaru erotycznych doznań" - ta wypowiedź Camille Paglii dowodzi, jak różnie może być odbierane pisarstwo sławnego-niesławnego XVIII-wiecznego libertyna. Opinie na jego temat są wciąż bardzo podzielone. Niektórzy uważają go za progresywnego myśliciela, który jako jeden z pierwszych poddał badaniom mroczne strony ludzkiej natury. Inni widzą w nim degenerata i postać ze wszech miar odrażającą. Jedni i drudzy mają wiele racji, co zdaje się potwierdzać dokument poświęcony życiu de Sade'a. Donatien-Alphonse-François de Sade urodził się w 1740 roku w Paryżu jako syn dyplomaty na dworze króla Ludwika XV. Arystokratyczne pochodzenie zapewniło mu wysoki status od najmłodszych lat. Jako dziecko podziwiał swojego ojca, zdeklarowanego libertyna, otwarcie głoszącego chęć życia ponad wszystkimi społecznymi ograniczeniami. De Sade w dorosłym życiu kwestionował instytucje, w których widział ograniczenie dla wolnej ludzkiej woli - szczególnie nienawidził kościoła i urzędów. Wyznawał przekonanie, że wolność jednostki powinna być niezależna od wpływu moralności, prawa i religii, a środków do jej osiągnięcia szukał w zaspokajaniu wszystkich możliwych pragnień i instynktów. W trakcie swojego życia de Sade zdążył okryć się niesławą z powodu rozwiązłego stylu życia i szokującego dorobku literackiego, pełnego perwersji, tortur i śmierci. Markiz kreował się na konesera niekonwencjonalnych praktyk seksualnych, łącząc zadawanie przemocy z doznaniami seksualnymi. U schyłku XVIII wieku tak głośne dzieła jak "Julietta - powodzenie występku" czy "Justyna, czyli nieszczęścia cnoty" zapewniły mu miano jednego z najbardziej poczytnych pisarzy francuskich. Dziś pisarski dorobek skandalizującego arystokraty oceniany bywa równie skrajnie, co sama jego biografia. De Sade zmarł w 1814 roku, wzgardzony i zepchnięty na margines. Autorzy dokumentu analizują dogłębnie mroczną historię markiza - jego życie oraz twórczość. Zasięgają opinii współczesnych wpływowych intelektualistów, by jak najwierniej przedstawić portret człowieka, którego nazwisko prawdopodobnie zawsze otaczać będzie zła sława. Czy zasłużona? Markiz de Sade ukazywał w swoich książkach obrazy zła, czającego się jego zdaniem w każdym człowieku. Jego utwory nadal są publikowane, nie przestając prowokować do dyskusji. Był zdeprawowanym socjopatą czy dalekosiężnym umysłem? Odpowiedź nie jest oczywista.