Konkwistadorzy portugalscy - Małowist Marian.pdf

Człowiek zostaje przez Kościół przywołany do wierzenia, a nie do myślenia. Tym sposobem człowiek całe życie ćwiczy się w chrześcijańskiej gimnastyce myślenia i mówienia - "Tak" - i - "Amen". W religii, która błogosławi wierzących, nigdy zaś wątpiących, ci, którzy pytają, pozostają bez błogosławieństwa, a pytający w oczach niejednego wierzącego stają się wręcz podejrzani. Tymczasem pytanie jest chrześcijańską cnotą, choć rzadko jest cechą chrześcijan.

Hernando de Pulgar (Crónica, P. ii, cap. Lxxvii), sekretarz królowej Izabeli, odnotował, że w całej Hiszpanii w okresie 1480-1490 wyrokiem trybunałów inkwizycyjnych na stos posłano 2000 ludzi. Liczba ta pozostaje w zgodzie z danymi Bachillera Andrésa Bernáldeza (Hist. de los Reyes Católicos), według którego w samej tylko Sewilli do roku 1488 spalono na stosie 700 heretyków. Z kolei Zurita (Anales, Lib. xx, cap. xlix), XVI-wieczny sekretarz Inkwizycji, podał, że w samej Sewilli do roku 1520 spalono ponad 4000 osób. Przy czym zaznaczył on, iż dane te są przybliżone biorąc pod uwagę fakt, że w samym arcybiskupstwie Sewilli potępiono ponad 100.000 heretyków powracających do judaizmu. Inkwizytor Lodovico Paramo także twierdził, że w Sewilli w latach 1480-1520 spalono 4000 ludzi, zaś 30 tysięcy "pokutujących" skazano na inne kary. Znacznie mniejszą liczbę heretyków spalonych w Sewilli (niecałe 1000 osób) podaje inskrypcja umieszczona w 1524 roku nad bramą zamku Triana będącego siedzibą tamtejszego trybunału inkwizycyjnego, jednakże jej treść nie jest do końca zrozumiała. Historycy obecnie uważają te liczby za zdecydowanie przesadzone; prawdopodobnie obejmują one także bardzo dużą liczbę wyroków wydanych zaocznie i "wykonanych" in effigie. Dokumentacja działalności Inkwizycji w pierwszym okresie (do ok. 1530) nie zachowała się dla wszystkich trybunałów. Poza nielicznymi wyjątkami nie zachowały się oryginalne dokumenty procesowe, stąd większość szacunków dokonywanych jest na podstawie relacji z autos da fe.

"Ostatnie kuszenie Chrystusa" - kontrowersyjny film Martina Scorsese, którego dystrybucja napotkała liczne przeszkody (na polskie ekrany film nigdy nie trafił), ponownie zwrócił publiczną uwagę na napisaną w latach pięćdziesiątych szokującą powieść Nikosa Kazantzakisa, słynnego autora "Greka Zorby", pisarza, dyplomaty, podróżnika. Film był w zasadzie wierną adaptacją literackiego pierwowzoru. Chrystus Scorsese i Kazantzakisa to człowiek wątpiący w swoje boskie posłannictwo i jednocześnie Mesjasz, za którym podążają tysiące przepełnionych nadzieją. Kazantzakis prowadzi swojego bohatera ciernistą drogą pokus, ludzkich słabości i zwątpień, aż do jego nieuchronnej, męczeńskiej śmierci na krzyżu. Czy nieuchronnej? W tym miejscu dwudziestowieczny pisarz zdecydowanie rozmija się z ewangelistami...