►Ganges 2007

Tytuł oryginalny: Ganges - Daughter of the mountains
Tytuł Polski: Ganges - Córka gór

Produkcja: Wielka Brytania
Rok produkcji: 2007
Zdjęcia: John Brown
Data emisji: 08-06-2008 r.
Kanał emisji: TVP1
Język: Polski
Lektor: Krystyna Czubówna

Podstawowe dane techniczne:
Plik : 349 MB (349 MB), czas 0:49:29, rodzaj: AVI, 1 ścieżka(i) audio, jakość 50 %
Video : 309 MB, 875 Kbps, 25.0 fps, rozdz. 640*480 (4:3), XVID = XVID Mpeg-4, Obsługiwane
Audio : 39 MB, 112 Kbps, 48000 Hz, 2 kanał(y), 0x55 = MPEG Layer-3, Obsługiwane

Opis:
Jednym z najpotężniejszych bóstw przyrody, czczonym w Indiach, jest Ganga uosabiająca rzekę Ganges, która przepływa przez środek subkontynentu indyjskiego. Zajmuje szczególne miejsce w kulturze Indii. Wpada do Zatoki Bengalskiej, pokonawszy 2700 kilometrów przez spieczone słońcem, gęsto zaludnione równiny północnych Indii. Początek bierze wśród himalajskich szczytów. Prastare świątynie w Kedarnath, Yamnotri, Badrinath i Gangotri wskazują cztery wypływające w ich pobliżu potoki jako święte źródła Gangesu. Pod śniegiem i lodem trudno je znaleźć.

Indie to jedyne miejsce na Ziemi, w którym świat naturalny tak mocno splata się ze światem duchowym. Powietrze i ogień, zwierzęta i drzewa, góry i rzeki są tu czczone jak bóstwa. Jednym z najpotężniejszych bóstw przyrody jest Ganga uosabiająca rzekę Ganges. Matka Ganga na różne sposoby obdarza swoim błogosławieństwem Indie, krainę o wielu obliczach. Zapewnia strawę dla ciała i ducha niezliczonym milionom ludzi żyjących wzdłuż jej brzegów.

Ganges to indyjska rzeka życia. W tym kraju nie brak świętych rzek, ale to Ganges, który przepływa przez sam środek subkontynentu indyjskiego, zajmuje wśród nich miejsce szczególne. Rzeka wpada do Zatoki Bengalskiej, pokonawszy 2700 kilometrów przez spieczone słońcem, gęsto zaludnione równiny północnych Indii. Swój początek bierze wśród himalajskich szczytów. Prastare świątynie w Kedarnath, Yamnotri, Badrinath i Gangotri wskazują cztery wypływające w ich pobliżu potoki jako święte źródła Gangesu. Pod śniegiem i lodem trudno je znaleźć.

Z nadejściem wiosny śnieg topnieje, a pielgrzymi ruszają do opuszczonych na zimę świątyń wzniesionych nad tymi potokami. W ciągu lata odwiedzą je tysiące pielgrzymów z całych Indii. Jednak zdaniem wielu Ganges bierze swój początek w Gaumukh, czyli Krowim Pysku - lodowej jaskini, z której wypływa mlecznobiały strumień. Najbardziej wytrwali pielgrzymi docierają właśnie tutaj, aby odbyć rytualną kąpiel w lodowatej wodzie i odmówić kilka modlitw.

Wiosna w Himalajach to nie tylko ożywienie rzek i strumieni, ale też, a może przede wszystkim przebudzenie się do życia bogatej flory i fauny. W powietrzu dostrzec można m. in. orłosępy o trzymetrowej rozpiętości skrzydeł, jedne z największych ptaków drapieżnych świata, które pokonują 40 km dziennie, wypatrując pożywienia. Langury, czyli "górskie małpy" widywane nawet na najwyższych górskich zboczach, być może przyczyniły się do powstania legendy yeti. Stada kóz wypasanych na himalajskich łąkach padają ofiarami licznych w tym regionie panter, które nie cofają się też przed atakiem na człowieka. W poszukiwaniu pożywienia do ludzkich siedzib zbliżają się z kolei niedźwiedzie himalajskie i lisy.

Do najbardziej tajemniczych zwierząt regionu Himalajów należą jednak piżmowce - bardzo płochliwe, odżywiające się porostami. Wydzielane przez ich gruczoły piżmo jest wysoko cenione w przemyśle perfumeryjnym i w medycynie ludowej. Dlatego na piżmowce poluje się od wieków. Choć obecnie są one pod ochroną, w Himalajach co roku tysiące tych zwierząt padają ofiarą kłusowników. W górskich rzekach tamtego regionu gromadzą się brzany największe ryby z rodziny karpiowatych. Najokazalsze osobniki mają ponad metr długości i ważą ponad 50 kg.

Wśród drzew dominują cedry himalajskie dochodzące do 60 metrów wysokości i zwane przez miejscową ludność drzewami bogów. W miarę, jak oddalamy się od źródeł Gangesu, rwące strumienie łączą się stopniowo w większe dopływy. Wszystkie miejsca łączenia się rzek zwane są prayag i stanowią najodpowiedniejsze miejsca do modlitw i rytualnych kąpieli. Od gór Sziwalik, zaledwie 200 km od źródeł, rzeka zaczyna się zmieniać: szybki nurt coraz częściej ustępuje miejsca pasom głębszej i spokojniejszej wody. Nad brzegami pojawiają się pierwsze wielkie miasta. Zmienia się także fauna i flora z górskiej na charakterystyczną dla obszarów nizinnych.



Tytuł oryginalny: Ganges - River of life
Tytuł Polski: Ganges - Rzeka życia

Produkcja: Wielka Brytania
Rok produkcji: 2007
Zdjęcia: John Brown
Data emisji: 28-06-2008 r.
Kanał emisji: TVP1
Język: Polski
Lektor: Krystyna Czubówna

Podstawowe dane techniczne:
Plik : 349 MB (349 MB), czas 0:49:27, rodzaj: AVI, 1 ścieżka(i) audio, jakość 50 %
Video : 309 MB, 874 Kbps, 25.0 fps, rozdz. 640*480 (4:3), XVID = XVID Mpeg-4, Obsługiwane
Audio : 39 MB, 112 Kbps, 48000 Hz, 2 kanał(y), 0x55 = MPEG Layer-3, Obsługiwane

Opis:
Co 12 lat 50 milionów ludzi zbiera się nad brzegami Gangesu z okazji święta Kumbh Mela. Hinduistyczne święto gromadzi najwięcej wiernych na Ziemi. Co 10. mieszkaniec Ziemi mieszka w dorzeczu Gangesu. Żyzne wody rzeki zapewniają przetrwanie każdemu z nich. A jeszcze czterdzieści lat temu były tam pustkowia. Spływający z Himalajów Ganges na równinie zwalnia bieg i szeroko się rozlewa. Ta żyzna kraina, zwana Terai, to jeden z najżyźniejszych rejonów Indii. Dziś wielka część jest przeznaczona pod uprawy.

Kolejny odcinek opowieści o podróż z biegiem Gangesu to okazja do zetknięcia się z tradycjami Indii i niezwykłym bogactwem świata przyrody tej niezmiernie szczodrej rzeki. Co dwanaście lat 50 milionów ludzi zbiera się nad brzegami Gangesu z okazji święta Kumbh Mela. Hinduistyczne święto gromadzi najwięcej wiernych na Ziemi. A to i tak jedynie ułamek półmiliardowej populacji, utrzymującej się dzięki wielkiej rzece.

Co dziesiąty mieszkaniec Ziemi żyje w dorzeczu Gangesu. Żyzne wody rzeki zapewniają przetrwanie każdemu z nich. A jeszcze czterdzieści lat temu były tam zupełne pustkowia. Spływający z Himalajów Ganges na równinie zwalnia bieg i rozlewa się szeroko. Ta żyzna kraina zwana Terai to jeden z najbardziej produktywnych rejonów Indii. Dziś wielka jej część jest przeznaczona pod uprawy. Ale te trawiaste tereny to także ostatni bastion nosorożców indyjskich, tygrysów i wielkich stad jeleni. Z kolei w jednym z dopływów Gangesu - zasilanej przez podziemne źródła rzece Chambal - żyją zagrożone dziś wyginięciem gawiale gangesowe, gady z rodziny krokodyli osiągające 6 m długości. Na wolności żyje zaledwie ok. 200 sztuk tych zwierząt.

Mimo dopływu wody z topniejących himalajskich śniegów Ganges w maju, przy temperaturze sięgającej nawet 50 stopni C, zaczyna się kurczyć. Dlatego nadciągający w połowie czerwca monsun przyroda wita z radością. Ulewne deszcze trwają wtedy nieprzerwanie przez trzy miesiące. Woda niosąca rzeczny muł występuje z brzegów. Kiedy monsun ustępuje, muł zostaje po nim jako cenny podarunek: wzbogaca bowiem glebę tak, że leżące nad Gangesem tereny to najżyźniejsze obszary na świecie. Umożliwiło to rozwijanie tam rozmaitych upraw. Szczególne znaczenie mają uprawy ryżu, który od siedmiu tysięcy lat stanowi tam podstawę wyżywienia ludności. To dzięki ryżowym polom region ten bywa nazywany "miską ryżu".

Dzięki żyznym glebom nad Gangesem kwitło osadnictwo, tym bardziej że rzeka okazała się doskonałym szlakiem transportowym. Małe osady przekształcały się w duże porty. W rozwijających się miastach dojrzewała cywilizacja, a wraz z nią ewoluowała religia. Nad Gangesem rozwinął się hinduizm, który wchłonął kulty oddające cześć przyrodzie, propagując w ich miejsce bardziej złożoną formę wiary. W sercu tej religii nadal pozostawała jednak rzeka, która wkrótce sama zaczęła być czczona pod postacią bóstwa. Ganga stała się boginią obfitości. Na szlaku świętej rzeki jedno miejsce jest jednak uznawane za najświętsze ze wszystkich: to Varanasi czyli Benares, najstarsze miasto nad Gangesem i ośrodek wyznawców hinduizmu. Wierni odwiedzają Varanasi, aby modlić się w świętej wodzie.

Animistyczne pochodzenie hinduizmu zapewnia zwierzętom ważną rolę w wierzeniach jego wyznawców. Dlatego liczne bóstwa mają np. głowy zwierząt, jak Ganesia - bóg z głową słonia, czy Hanuman - małpa wojownik. Jednak około tysiąca lat temu, wraz z kolejnymi falami muzułmańskich najeźdźców z zachodu, w stosunku Hindusów do świata przyrody zaczęły następować zmiany.

Przyszła moda na polowania, podtrzymana i znacznie rozwinięta przez kolejną falę kolonizatorów - Brytyjczyków. Dlatego dziś w Indiach żyje zaledwie 350 lwów, a gepardy azjatyckie w połowie XX w. uznano za gatunek wymarły. Tym gatunkom, które przetrwały, rozwijające się rolnictwo wydarło ostatnie tereny do życia. Z konieczności więc zapuszczają się na obszary rolnicze. A tam czyhają myśliwi polujący na "szkodniki" niszczące uprawy. Tylko najbardziej odpornym gatunkom udaje się w takich warunkach przetrwać.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder