Pruska kultura

Produkcja: Polska
Rok produkcji: 1908
Premiera: 1908. wiosna
Zdjęcia kręcono w Wielkopolsce. Wyświetlanie filmu zostało zakazane przez carskie władze administracyjne, natomiast z powodzeniem pokazywany był we Włoszech i Francji. Wyświetlanie filmu prawdopodobnie wznowiono we wrześniu 1914 r. pt. "Pruska kultura".
Części filmu:
1. Szkoła ludowa we Wrześni
2. Profesor Kulturtreger
3. Katusze dzieci
4. Wywłaszczanie
5. Pruskie żołdactwo
6. Wóz Drzymały
7. Apoteoza Polski (Jutrzenka)
5_1.jpg
We wrześniu 2000 pojawiła się informacja o odnalezieniu w Paryżu przez Małgorzatę i Marka Hendrykowskich kompletnej kopii filmu.
Producent: Mojżesz Towbin
Produkcja: Siła-kino

-----------------------------------------------------
Podczas noworocznego spotkania burmistrza z mieszkańcami Wrześni, które odbyło się 30 stycznia we Wrzesińskim Ośrodku Kultury miał miejsce prapremierowy pokaz najstarszego polskiego filmu fabularnego "Cierpienia Polski" ("Les martyrs de la Pologne") z 1908 roku, do którego muzykę współcześnie skomponował Krzesimir Dębski.
Do niedawna, bo do roku 2000 panowało przeświadczenie, że najstarszym polskim filmem fabularnym był film pod tytułem "Antoś pierwszy raz w Warszawie".
"22 października 1908 roku w Warszawie przy ulicy Wierzbowej odbyła się projekcja pierwszego polskiego filmu fabularnego" - taką informację znajdziemy w wielu opracowaniach historyczno-filmowych, a także artykułach prasowych. Film ten niestety nie zachował się do dziś. Za sprawą odkrycia dokonanego przez profesorów: Małgorzatę i Marka Hendrykowskich z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu - dokonano przesunięcia w datowaniu narodzin polskiego filmu. W 2000 roku w archiwum filmowym pod Paryżem odnaleźli oni bowiem kopię filmu "Pruska kultura", datowaną na przełom roku 1907/08 r. Film "Pruska kultura" powstał w warszawskim kantorze kinematograficznym "Siła" założonym przez Mojżesza Towbina.
- O tym, że taki film istniał, wiemy z krótkich informacji ówczesnej prasy warszawskiej, w której ukazało się między innymi jego streszczenie - poinformowali profesorowie Małgorzata i Marek Hendrykowscy. - Zaraz po premierze, wiosną 1908 roku cenzura carska zabroniła jego wyświetlania. Towbin zdecydował się więc na jego pokazanie w Moskwie oraz we Włoszech i Francji. "Pruska kultura" to fabularyzowany dokument aktorski, opowiadający o pruskich metodach walki z polskością w Wielkopolsce: proteście dzieci wrzesińskich przeciw germanizacji w szkole i karze, jaka spotyka za to ich rodziców. Filmowa interpretacja dziejów współczesnych autorom obrazu nawiązuje więc do strajku dzieci wrzesińskich i wozu Drzymały.
Odnaleziona kopia zawiera cały, liczący blisko osiem minut (215 metrów taśmy) obraz opatrzony francuskimi napisami. Zużyta perforacja świadczy o tym, że była ona wielokrotnie wyświetlana. Warto sobie uświadomić, że wówczas, gdy film był pokazywany we Włoszech czy Francji, Polski nie było na mapie. Zarówno więc francuski tytuł "Cierpienia Polski" ("Les martyrs de la Pologne" jak i treść, umieszczały go w kontekście wielkiej polityki europejskiej - podkreślili profesorowie Małgorzata i Marek Hendrykowscy.
- Kilka lat temu po przeczytaniu tych słów, postanowiłem dotrzeć do kopii filmu i zaprezentować go tutaj, we Wrześni - mówi Tomasz Kałużny, burmistrz Wrześni. Powodem była oczywiście fabuła filmu, a więc historia Strajku Dzieci Wrzesińskich - dodaje. - Po długich, kilkuletnich staraniach, w które angażowaliśmy zaprzyjaźnione z Wrześnią władze miasta Bruz, ambasadę polską w Paryżu oraz mieszkankę Wrześni, która znalazła się w stolicy Francji, udało się dotrzeć do Francuskiego Archiwum Filmowego, gdzie na początku XX w. trafiały kopie filmów z całej Europy i uzyskać zgodę na przekazanie kopii filmu do Polski - relacjonuje burmistrz.
- Niestety okazało się, że mimo szczegółowych ustaleń, kopię 35 mm filmu wysłano do FILMOTEKI NARODOWEJ w Warszawie a nie do nas do Wrześni. Minęło kolejnych kilka miesięcy na poszukiwaniu "zaginionej" kopii - tym razem w Polsce. Gdy okazało się, że "nasz" film znalazł się w Warszawie, wystąpiliśmy do Filmoteki Narodowej o przegranie filmu na płytę DVD. Film jest oczywiście niemy. Jednak dziś obejrzymy go jako pierwsi z muzyką i to muzyką graną na żywo - zakończył burmistrz przed prapremierowym pokazem filmu we Wrześni wraz ze ścieżką filmową.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder