Julian Tuwim.jpg

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik uro ...

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik urodzony 9 października 1921 r. w Radomsku. W czasie II wojny światowej Różewicz walczył w oddziałach partyzanckich AK. Już w tym czasie pisał wiersze, które zostały wydane w zbiorze „Echa leśne” w 1944 r. W 1945 r. współpracował w Komisji Likwidacyjnej, a trzy lata później został odznaczony Medalem Wojska Polskiego. W tomie „Niepokój” z 1947 r., wyrażającym rozczarowanie przedwcześnie dojrzewającego pokolenia młodych ludzi, umieszcza swój słynny wiersz „Ocalony”. W 1949 r. Różewicz przeprowadził się z Krakowa do Gliwic, gdzie poślubił Wiesławę, która urodziła mu dwóch synów. Wydał kolejne tomy poezji: „Pięć poematów”, „Czas, który idzie”, „Wiersze i obrazy”, „Równina”. Rok 1950 Tadeusz Różewicz spędził na Węgrzech. W 1956 r. wyjechał na kilka miesięcy do Mongolii, a rok później dostał się na stypendium do Paryża. po powrocie do kraju poeta musiał uporać się ze śmiercią swojego bliskiego znajomego, poety Leopolda Staffa, a wkrótce także i matki. Rok 1960 to debiut Różewicza jako dramaturga, wydał wtedy swoją „Kartotekę”. Związał się z Teatrzykiem STEP. W 1968 r. Tadeusz Różewicz przeprowadził się do Wrocławia. Mieszka tam do dziś. Dzieło „Matka odchodzi” wywalczyło dla poety Nagrodę Nike w 2000 r.

Julian Tuwim.jpg

Julian Tuwim – polski poeta i tłumacz urodzony 13 wrześn ...

Julian Tuwim – polski poeta i tłumacz urodzony 13 września 1894 r. w Łodzi. Julian Tuwim, będą jeszcze uczniem łódzkiego gimnazjum, pracował w piśmie „Pola esperantisimo”, gdzie dokonywał przekładów polskich wierszy na język esperanto. Julian Tuwim debiutował wierszem „Prośba” opublikowanym w „Kurierze Warszawskim” w 1915 r. Studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1916-1919 pisywał dla studenckiego pisma "Pro arte et studio". Tuwim współzałożył kabaret literacki „Pod Pikadorem” (1918) oraz sławną grupę poetycką „Skamander” (1919). Współpracował z pismami: „Skamander”, „Wiadomości literackie”, „Zdrój”. „Naród”, „Kurier polski”, „Cyrulik warszawski”, „Szpilka”. W 1927 r. Julian Tuwim związał się z Polskim Radiem, w 1935 r. został kierownikiem artystycznym działu humoru. W czasie II wojny światowej podróżował po Rumunii, Portugalii, Francji, Brazylii, Stanach Zjednoczonych. Współpracował z pismami polskimi wydawanymi na emigracji, jak np. „Wiadomości Polskie” i „Nowa Polska”. Julian Tuwim powrócił do polski w 1946 r. w latach 50. Został kierownikiem literackim Teatru Nowego. Jego najważniejsze tomy poezji to: „Sokrates tańczący”, „Słowa we krwi”, „Rzecz czarnoleska”. Jego utwory dla dzieci („Lokomotywa”, „Słoń Trąbalski”, „Zosia-Samosia”) na trwałe przeniknęły do kultury polskiej. Julian Tuwim zmarł 27 grudnia 1953 r. w Zakopanem.

Jerzy Giedroyc.jpg

Jerzy Giedroyc - urodził się w 1906 roku w Mińsku Mazowi ...

Jerzy Giedroyc - urodził się w 1906 roku w Mińsku Mazowieckim. Publicysta, polityk, twórca francuskiej „Kultury”. Pochodził on z książęcego rodu. Po ukończeniu gimnazjum w stolicy Jerzy Giedroyć studiował prawo a później historię na Uniwersytecie Warszawskim. Redaktor pisma „Dzień Akademicki”, które przekształciło się w pismo „Bunt Młodych”(ostatecznie nazwa została zmieniona na „Polityka”). Rok po rozpoczęciu II wojny światowej został szefem biura polskiej ambasady w Chile w Bukareszcie. Po wojnie Giedroyć założył w Rzymie „Instytut Literacki” Tam powstaje też pierwszy numer czasopisma "Kultura", której jest redaktorem naczelnym. W niedługim czasie przeniósł wydawnictwo do Paryża. Stało się ono ważnym forum, na którym poruszano sprawy dotyczące Europy. Od lat 50. „Kultura” nawoływała do zjednoczenia Niemiec. Na jej łamach wypowiadali się tacy ludzie jak m.in. Józef Czapski, Juliusz Mieroszewski, Witold Gombrowicz, Gustaw Herling-Grudziński, Stefan Kisielewski, Czesław Miłosz, Jerzy Stempowski. Zmarł w Paryżu w roku 2000.

Jan Kochanowski.png

Jan Kochanowski - ur. 1530 w Sycynie koło Zwolenia, zm. ...

Jan Kochanowski - ur. 1530 w Sycynie koło Zwolenia, zm. 22 sierpnia 1584 w Lublinie, najsłynniejszy polski poeta renesansowy. Był prawdziwym człowiekiem renesansu - niezwykle wykształconym erudytą, co na tle ówczesnej szlachty czyniło go ewenementem. Wyznawał filozofię stoicką, epikurejską i neoplatońską. Wiele z jego dzieł na stałe weszło do kanonu obowiązkowych lektur (również szkolnych), np. "Odprawa posłów greckich" czy "Treny". Twórczość Kochanowskiego miała olbrzymi wpływ nie tylko na polską literaturę, ale także na język. Wiele cytatów z jego dzieł na stałe przeniknęło do słowników, a w epoce oświecenia odwoływano się do języka Kochanowskiego jako najczystszej formy języka polskiego.

Cyprian Kamil Norwid.jpeg

Cyprian Kamil Norwid – polski poeta, prozaik, dramatopis ...

Cyprian Kamil Norwid – polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz i malarz urodzony 24 września 1821 r. w Laskowie-Głuchach. Wcześnie utracił rodziców, wychowywał się w trudnych warunkach. Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, jednak nie ukończył go, ponieważ przeniósł się do szkoły malarskiej. Jako poeta Norwid zadebiutował w 1840 r. na łamach warszawskich pism. W 1842 r. wyjechał za granicę i już nigdy nie powrócił do kraju. Kontynuował studia malarskie i rzeźbiarskie w Monachium i Florencji. W Paryżu w 1849 r. Cyprian Norwid poznał Mickiewicza, Słowackiego i Chopina. Nędza skłoniła artystę do emigracji do Ameryki, gdzie wykonując ilustracje dla jednego z wydawnictw. Po kilku latach powrócił do Europy. W 1877 r. Cyprian Norwid dostał się do domu św. Kazimierza w Paryżu, polskiego przytułku dla ubogich emigrantów, gdzie przebywał do śmierci, 23 maja 1883 r. Wybrane utwory Cypriana Norwida: „Bema pamięci żałobny rapsod”, „Do obywatela Johna Browna”, „Fortepian Szopena”, „W Weronie”, „Ad leones!”.

Gustaw Herling-Grudziński.jpg

Gustaw Herling-Grudziński – urodzony 20 maja 1919 r. w S ...

Gustaw Herling-Grudziński – urodzony 20 maja 1919 r. w Skrzelczycach polski pisarz. Rodzina Gustawa wyznawała judaizm. Herling-Grudziński studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Wcześnie zaczął publikować w prasie artykuły krytyczne i polemiki. W 1939 r. współzałożył jedną z pierwszych organizacji konspiracyjnych, Polską Ludową Akcję Niepodległościową. W grudniu 1939 r. próbował przekroczyć niemiecko-sowiecką linię demarkacyjną, by przedostać się na Zachód, gdzie formowały się polskie oddziały. Został jednak złapany i po śledztwie osadzony w łagrze koło Jercewa pod Archangielskiem. Gustaw Herling-Grudziński spędził rok i 4 miesiące w niewoli, po czym został zwolniony po ogłoszeniu „amnestii” dla Polaków. Opis życia w łagrze zawarł w książce „Inny świat”, wydanej w 1951 r. Następnie pisarz pełnił służbę w armii – służył w Iraku, Palestynie, Egipcie i we Włoszech. Za walkę w bitwie pod Monte Cassino został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Po zakończeniu II wojny światowej Gustaw Herling-Grudziński nie powrócił już do Polski. Wraz z żoną osiadł w Londynie, gdzie pracował jako publicysta londyńskich „Wiadomości”. Przez wiele lat współpracował z paryską „Kulturą”. Po śmierci żony przeprowadził się do Neapolu, gdzie mieszkał do śmierci. Tam poślubił swoją drugą żonę, Lidię. W 1991 r. Gustaw Herling-Grudziński dostał nagrodę literacką polskiego PEN Clubu. Przez wiele lat prowadził „Dziennik pisany nocą”. Pisarz zmarł 4 lipca 2000 r. w Neapolu.

Jan Brzechwa.jpg

Jan Brzechwa, urodzony 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Po ...

Jan Brzechwa, urodzony 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu, zmarły 2 lipca 1966 w Warszawie, polski poeta, autor popularnych wierszy dla dzieci oraz utworów satyrycznych, tłumacz wybitnych rosyjskich poetów – m.in. Majakowskiego, Jesienina, Puszkina. Pochodził z rodziny żydowskiej, dzieciństwo i młodość spędził na Kresach Wschodnich. W latach 1920-1921 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, wtedy też zaczął publikować swoje teksty satyryczne, piosenki i skecze. Debiutował w 1926 roku tomem poezji „Oblicza zmyślone”. Brzechwa z zawodu był adwokatem, w okresie międzywojennym jako specjalista w zakresie prawa autorskiego pracował w ZAiKS’ie, po II wojnie światowej reprezentował interesy największego polskiego wydawnictwa – „Czytelnika” oraz działał aktywnie w PEN Clubie. Skazą na jego biografii pozostają socrealistyczne wiersze o charakterze propagandowym, gloryfikujące partię i ustrój socjalistyczny, które pisał w latach 50-tych. W późniejszym okresie przestał angażować się politycznie. Brzechwa stworzył wiele niezapomnianych postaci – m.in. Pana Kleksa, Kaczkę Dziwaczkę czy Pchłę Szachrajkę. Jego wiersze i bajki wciąż są popularne wśród najmłodszych czytelników.

Witold Gombrowicz.jpg

Witold Gombrowicz – polski pisarz i dramaturg urodził si ...

Witold Gombrowicz – polski pisarz i dramaturg urodził się 4 sierpnia 1904 r. w Małoszycach na Kielecczyźnie. Dzieciństwo Gombrowicz spędził w małoszyckim dworze rodzinnym. W 1911 r. rodzina Gombrowiczów przeniosła się do Warszawy – tu Witold skończył szkołę i odbył studia prawnicze. Rozpoczął aplikację sędziowską, którą jednak szybko porzucił. Debiutował w 1933 r. zbiorem opowiadań „Pamiętnik z okresu dojrzewania”. Cztery lata później Gombrowicz wydał swoją znakomitą powieść „Ferdydurke”. W 1938 w „Skamandrze” ukazał się jego dramat „Iwona, księżniczka Burgunda”, w którym kontynuuje temat Formy. W czasie wybuchu II wojny światowej przebywał w Argentynie, do której wyjechał na wycieczkę. Nigdy już nie wrócił do kraju, pozostawał na emigracji. Zajmował się dorywczymi pracami, a w latach 1947-1953 pracował w filii Banku Polskiego w Buenos Aires. Do 1963 r. mieszkał w Argentynie, 6 ostatnich lat życia spędził we Francji. W latach 50. Gombrowicz opublikował „Ślub”, „Trans-Atlantyk”, „Pornografię” i „Kosmos”. Witold Gombrowicz zmarł 25 lipca w Vence niedaleko Nicei.

Wisława Szymborska.jpeg

Wisława Szymborska – urodzona 2 lipca 1923 r. w Prowenci ...

Wisława Szymborska – urodzona 2 lipca 1923 r. w Prowencie polska poetka, eseistka, tłumacz. Laureatka Nagrody Nobla za rok 1996. Całe życie związana z Krakowem. Zadebiutowała w 1946 utworem „Szukam słowa” opublikowanym w dodatku do „Dziennika Polskiego” – „Walka”. Sekretarz redakcji dwutygodnika „Świetlica Krakowska” w latach 1947-1948. Przez 24 lata związana z „Życiem Literackim”, gdzie prowadziła dział poezji oraz pocztę literacką, następnie zaś publikowała felietony z cyklu „Lektury nadobowiązkowe”. Zauważona jako poetka socrealizmu. Działaczka PZPR. Oddała legitymację partyjną, gdy usunięto z partii Leszka Kołakowskiego. Należała do zespołu redakcyjnego miesięcznika „Pismo” wydawanego w drugim obiegu w latach 1981-1983. Współzałożycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1988). Członek Polskiej Akademii Umiejętności odm 1996. Publikowała w „Twórczości”, „Odrze”, „Współczesności”, „The Literary Review”, „Arce” i paryskiej „Kulturze”. Laureatka Nagrody im. Fundacji Kościelskich (1960). Wybrane zbiory jej poezji: „Dlatego żyjemy” (1952), „Wołanie do Yeti” (1957), „Sto pociech” (1967), „Wielka liczba” (1976), „Ludzie na moście” (1986), „Koniec i początek” (1993), „Dwukropek” (2005).

Tadeusz Boy-Żeleński.jpg

Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński - pseudonim Boy, urodził ...

Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński - pseudonim Boy, urodził się w grudniu w 1874 roku w Warszawie. Pisarz, tłumacz, krytyk zarówno teatralny jak i literacki. Jego rodzicami byli Wanda z domu Grabowska oraz kompozytor Władysław Żeleński. W latach 1982-1900 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim Studia trwały dość długo z tego względu, że Boy Żeleński nie stronił od hazardu, alkoholu i kobiet. Był jednym z twórców kabaretu Zielony Balonik. W czasie pierwszej wojny światowej pełnił funkcję lekarza w armii austriackiej. Po wojnie kierownik literacki Teatru Polskiego. Brał czynny udział przy powstaniu instytucji Młody Teatr. W 1941 roku rozstrzelany wraz z przedstawicielami polskiej inteligencji.

Julian Tuwim.jpg

wieslaw45