Dzięcioł Czarny.jpg

Dzięcioł Czarny

Największy z naszych dzięciołów , wielkością niewiele ustępujący Gawronowi , z którym można go pomylić w locie , choć Dzięcioł Czarny jest smuklejszy .

Wygląd ptaka
Największy europejski dzięcioł, ubarwiony jednolicie czarno.Długość ciała 41 – 48 cm . Wszystkie pióra pokrywające ciało są czarne z jedwabistym połyskiem. Na głowie czerwona czapeczka , wyróżniająca się z daleka. U samca czapeczka pokrywa cały wierzch głowy , u samicy tylko potylica jest ubarwiona czerwono. Dziób jest żółtawy , widoczny z daleka. Młode nie są jednolicie czarne , ale raczej ciemnobrązowe.

Występowanie

Szeroko rozprzestrzeniony gatunek Euroazjatycki. W Europie występuje jeden podgatunek , gniazdujący wszędzie , z wyjątkiem Wysp Brytyjskich , Islandii , Hiszpanii , części półwyspu Apenińskiego i najbardziej północnych obszarów Skandynawii. Ten sam podgatunek występuje też w Azji , z wyjątkiem najbardziej północnych i południowych obszarów , aż po Japonię , Półwysep Koreański i południowe Chiny. Południowo-zachodnie Chiny oraz Tybet zasiedla inny podgatunek .
W Polsce występuje w rozproszeniu na całym obszarze kraju , z wyjątkiem pozbawionych lasów terenów rolniczych , nieleśnych bagien i najwyższych partii gór powyżej górnej granicy lasu. W Tatrach dochodzi do wysokości 1300 , a w Sudetach do 1000 m n.p.m .

Środowisko
Najliczniej występuje w lasach mieszanych , oraz liściastych , mniej licznie w suchych borach a także w parkach . Po kilka par obserwowano na terenie miasta Warszawy i Wrocławia . Często spotykamy dzięcioły czarne w pobliżu wody , w olsach , gdzie chętnie kują w miękkim drewnie w poszukiwaniu larw.

Głosy
Bębnienie bardzo donośne i intensywne , głos wabiący , najczęściej donośne "klju klju klju", często wydawane w locie , rzadziej skrzeczące "kliao, kliao". W okresie wiosennym ptaki bardzo hałaśliwe , łatwe do stwierdzenia w obrębie zajętego terytorium.

Lęgi
Do lęgów przystępuje w drugiej połowie kwietnia. Gniazdo umieszcza w obszernych , głębokich na co najmniej 0,5 m , samodzielnie wykutych dziuplach , zlokalizowanych przeważnie na wysokości 6–20 m w różnych gatunkach drzew , w drzewach zarówno zdrowych , jak i osłabionych , przeważnie o średnicy nie mniejszej niż 30 cm. Otwór dziupli stosunkowo duży , o średnicy około 10 cm , szerokość komory lęgowej 13–15 cm. Jaja ( 4 – 5 ) białe . Wysiadywanie od złożenia pierwszego jaja , trwa wyjątkowo krótko 12 – 14 dni. W pobliżu gniazda ptaki są ostrożne , wysiadują wytrwale. W wysiadywaniu i karmieniu biorą udział ptaki obu płci. Młode , w porównaniu z innymi dzięciołami , zachowują się w dziupli dość cicho. Opuszczają dziuplę po około 25 – 28 dniach.

Pokarm
Silny dziób, mocne sterówki i pazury pozwalają dzięciołowi czarnemu nie tylko wykuwać duże dziuple , ale rozrywać całe konary w celu zdobycia pokarmu. Drzewo kompletnie obrane z kory i dodatkowo z powyrywanym drewnem to na pewno miejsce żerowania tego ptaka. Dobiera się on do pni , gdzie żerują larwy kózkowatych i mrówki , kompletnie je rozwalając na strzępy . Tylko dzięcioł czarny potrafi wybrać z głębokich jamek tłuste larwy owadów . Również bardzo chętnie rozrywa stare , spróchniałe pnie , wkopując się nawet w ziemię , żeby dotrzeć do korzeni .

Wskazówki dla obserwatorów
Rzucający się w oczy dzięcioł , ze względu na swoja wielkość , jak i głośny tryb życia. Nawet osoby niezajmujące się obserwacją ptaków muszą zwrócić uwagę na głośnego i dużego dzięcioła. Jest to ptak osiadły , tylko młode w okresie jesiennym odbywają wędrówki. Ptak ten wykuje dziuple w każdym , nawet twardym i zdrowym drzewie , nie gardzi także drewnianymi słupami telegraficznymi . Głos Dzięcioła Czarnego rozchodzi się po lesie na ok. 2 kilometry . Wiosną para ptaków nie tylko krzyczy , werbluje , ale także gania się między drzewami , robiąc przy tym mnóstwo wrzawy . Parę taką można obserwować z kilku metrów , ponieważ ptaki są tak sobą zajęte , że nie od razu widzą człowieka. Lot dzięcioła czarnego nie jest typowo falisty , jak u pozostałych dzięciołów , raczej jest równomierny i prostolinijny .