W ciemności (2012) - plakat.jpg
-
⦿ Maria z Agredy -
● Do Matki Bożej Rozwiązującej Węzły (2015) -
● Matka Elżbieta Róża Czacka (1986) -
● Przyczyna wrzenia światowego (wzn.z 1921) -
⇨ Polska przedwojenna -
⇒ Fikcja literacka -
⇒ María z Ágredy - Służebnica Boża (2) -
⇒ Maryja w objawieniach -
⇒ Módlmy się -
⇒ Św. Maria Goretti -
⇒ Życie duchowe -
➡︎ Żydostwo -
Bestie końca czasów - Henryk Pająk (wyd.2001) -
Bitschnau, ks. i ojciec Otto (1825 -1905) -
cd. Spis - Żywoty świętych Pańskich (1937) -
Conrad J. Korzeniowski -
Conrad Joseph -Smuga cienia -
Crawley-Boevey, o. Mateo (1875-1960) -
Debroise, François-Michel -
Galeria 1 (Żywoty Świętych Pańskich) -
Galeria 1 (Żywoty Świętych Pańskich-1908r.) -
Galeria 2 (Żywoty Świętych Pańskich) -
Grozes Ojciec -
Gualandi, Armando -
Günther-Schwarzburg, Władysław (1885-1974) -
Gwynne, Howell Arthur (1865-1950) -
Henryk Pająk -
Hildebrand, Dietrich von (1889-1977) -
Jezus Chrystus - Najświętsze Serce -
Jezus Chrystus - naucza -
Jezus Chrystus - Odrodzenie -
Jezus Chrystus - Ukrzyżowanie -
Jezus Chrystus - Wszyscy Święci -
Jezus Chrystus - Zwycięzca śmierci i piekła -
Kazania na Górze Oliwnej -
Laurentin, René (1917-2017) -
Leszczyński, Jan - Ojciec Prokop (1812-1895) -
Literatura polska -
Maria od Jezusa z Agredy (1602-1665) -
Matka Boża - Dzieciątko Jezus -
Msza Łacińska - Naświętszy Sakrament -
Nowy Testament -
Pająk, Henryk (1937- -
Siwak, Albin (1933-2019) -
Skarga, ks. Piotr (1536-1612) -
Stabińska, Jadwiga -
Stare ryciny -
Stępień, o. Maksymilian -
TRZECIA WOJNA ŚWIATOWA – Henryk Pająk -
Wszyscy Święci z Jezusem na miesiąc listopad
ZASADY MORALNE I ROZUM - W DZIAŁANIU
Pisaliśmy niedawno:
Religia może ich uczynić lepszymi, ale błędnym i naiwnym jest przeświadczenie, że jakakolwiek religia, w tym także religia monoteistyczna, a nawet etyczny monoteizm, automatycznie kształtuje lepszych ludzi.
Religia uczyni ludzi lepszymi tylko wtedy, gdy chcą się nimi stać.
A w innym miejscu przypomnieliśmy, że:
Bóg jest podstawą moralności, ale aby ktokolwiek mógł stać się człowiekiem moralnym i sprawić, aby świat stał się nieco lepszy, dwa inne zobowiązania muszą towarzyszyć jego wierze w Boga:
- zobowiązanie wobec nadrzędności zasad moralnych (nad rytuałami, nad deklaracją wiary itd.)
- stosowanie rozumu
Akurat w Polsce wszedł na ekrany kin film o człowieku, który pomagał ludziom, samemu ryzykując życiem. Tym człowiekiem - jedną z głównych postaci filmu "W ciemności" - jest Leopold Socha, który ratuje Żydów ukrywających się w kanałach Lwowa.
Artykuł Pawła Jędrzejewskiego zamieszczony na Forum Żydów Polskich zwraca uwagę na to, co film przeoczył. Na motywację, która skłoniła Leopolda Sochę do ratowania ludzkiego życia.
Zauważmy, że Leopold Socha najpierw chce się stać lepszym, a później przestrzega dokładnie tych dwu zobowiązań, o których pisaliśmy:
- jego wiara w Boga jest tu podstawą, ale nie ogranicza się on do chodzenia do kościoła lub modlitwy. Uznaje on nadrzędność zasad moralnych (w tym wypadku zasady, że życie niewinnego człowieka jest wartością i należy okazać mu pomoc, gdy to życie jest w niebezpieczeństwie). Bez tego nikomu by nie pomógł, nikt by dzięki niemu nie ocalał.
- stosuje rozum, bo do uratowania ludzi ukrytych w kanałach nie wystarczą dobre intencje. Trzeba logicznie, racjonalnie i skutecznie planować i działać, aby to się udało. Było to skomplikowane zadanie wymagające wiele ROZUMU, w dodatku PRAKTYCZNEGO rozumu. Bez jego zastosowania cała akcja zakończyłaby się klęską - śmierć ponieśli by zarówno ukrywani Żydzi jak i najprawdopodobniej ratujący ich Socha i jego rodzina.
Oto tekst artykułu (za FŻP):
Najbardziej domagającym się odpowiedzi pytaniem po filmie Agnieszki Holland "W ciemności" jest oczywiście: "Dlaczego Leopold Socha - drobny przestępca, zdobywa się na poświęcenie i odwagę ratowania obcych ludzi - Żydów z lwowskiego getta?".
To jest szczegółowe pytanie, ale tak naprawdę chodzi o coś znacznie bardziej ogólnego - o odpowiedź na jedno z podstawowych, wielkich pytań o człowieka: " Co powoduje, że istnieją ludzie, którzy potrafią ryzykować swoje życie dla innych?"
Film nie udziela jednoznacznej odpowiedzi na żadne z tych pytań; stara się natomiast pokazać przemianę postaci filmowego Sochy. Początkowo chce on wykorzystać okazję i zarobić na pomaganiu Żydom ukrywającym się w kanałach, więc bierze od nich pieniądze za okazywaną pomoc. Później jednak sam płaci za żywność dla nich i wielokrotnie ryzykuje życiem, oferując im już bezinteresownie swoją opiekę i nieprzeliczalną na pieniądze nadzieję na przetrwanie.
Motywy działania Sochy nie są znane.
Nie zna ich także Agnieszka Holland, która mówi: "Postać Sochy jest niezwykle złożona i to właśnie urzekło Roberta Więckiewicza w tym scenariuszu. On sam do końca nie wie, kim jest i dlaczego robi to, co robi. To historia o tym, jak trudno jest żyć".
Holland mówi to o Sosze filmowym.
Pamiętajmy jednak, że istnieje dwóch Sochów: ten z ekranu i ten realny. Odpowiedzi na pytanie "dlaczego?" nie znajdujemy u filmowego Sochy.
A co z jego pierwowzorem? Co on by nam odpowiedział?
O wydarzeniach w lwowskich kanałach powstało kilka książek. Jedną z nich jest " Świat w mroku" - pamiętnik Ignacego Chigera - tego, który był płacił Sosze, ojca dwojga dzieci, w tym dziewczynki, którą filmowy Socha podnosi - w najbardziej chyba znanej scenie filmu - ponad otwór kanałowy, aby pokazać jej przez moment świat. W pamiętniku człowiek ten relacjonuje precyzyjnie motywy, które kierowały realnym Leopoldem Sochą:
"Ratowanie nas uznał za swego rodzaju pokutę, za odkupienie swoich własnych złodziejskich grzechów. Poldziu Socha mocno wierzył, że ratując ludzi przed śmiercią, zmaże przed Bogiem własne przewiny. Nigdy nam nie wypominał, że czyni coś niebezpiecznego, przeciwnie - był dumny z tego, że może nam pomóc. Traktował to jako szczytne powołanie i nakaz od Boga. (...) Tłumaczył to tym, że widząc nasze tragiczne położenie, doznał duchowej przemiany i potrzeby naprawienia zła, przynajmniej w taki symboliczny sposób. Chodził pilnie do kościoła, modlił się o nasze zbawienie, które uważał jednocześnie za swoje, i niejednokrotnie dawał datki na naszą intencję oraz stawiał świece w kościele. Poldziu powtarzając słowa pacierza: "Odpuść nam nasze winy", zawsze w myślach dodawał: "jako my ratujemy niewinnych, opuszczonych i zagrożonych" (str. 238)
Autor pamiętnika wraca do tego tematu opisując wydarzenia podczas pokazanej w filmie ogromnej ulewy, gdy woda wypełniła kanały, w których się ukrywali:
"To, że uniknęliśmy wtedy śmierci, było istnym cudem. Socha tuż po ulewie pobiegł do kościoła i zapalił w naszej intencji świece. Ten cud ocalenia podtrzymał w nim jeszcze wiarę w jego posłannictwo i wolę Boga, aby nas, życiowych rozbitków, ratować, mimo że nikt nie wiedział, jak długo to może potrwać" (str. 268)
Motywacje Sochy do ratowania Żydów nie są więc żadną zagadką ani tajemnicą.
To motywacje religijne.
U realnego, prawdziwego Sochy, nie ma wątpliwości, dlaczego pomaga Żydom.
Który z Sochów jest dla nas ważniejszy?
Gdy mówimy o filmie, gdy analizujemy dzieło Holland i znakomite aktorstwo Roberta Więckiewicza - ten filmowy.
Jednak gdy mówimy o prawdziwym życiu i naprawdę ocalonych od śmierci ludziach, liczy się tylko realny Socha. Jedynie on ma dla nas odpowiedź na nasze pytanie "dlaczego?" - swoją własną, sprawdzoną w działaniu, a więc prawdziwą.
Leopold Socha nie żyje już od ponad 65 lat.
Czy gdyby mógł obejrzeć dziś film "W ciemności" nie odczuwałby zdziwienia, że powody, które zadecydowały o jego poświęceniu i odwadze, zostały pominięte?
Oczywiście, można byłoby starać się mu wytłumaczyć, że postać ekranowa i postać realna to nie to samo oraz że motywacja religijna na ekranach kin w roku 2012 mogłaby być sprawą niepopularną, a nawet kłopotliwą. Jako lwowski spryciarz, pewnie by to nawet zrozumiał.
Ale jaką można by dać mu odpowiedź na pytanie, które na pewno by postawił: "W takim razie, dlaczego człowiek na ekranie, który "sam do końca nie wie, kim jest i dlaczego robi to, co robi" nosi moje imię i nazwisko, skoro ja doskonale wiedziałem w tamtych latach, w prawdziwych kanałach, w imię czego naprawdę narażałem życie, aby ratować prawdziwych a nie ekranowych ludzi?".
Paweł Jędrzejewski
7 stycznia 2012.
Obsada aktorska:
Robert Więckiewicz - Leopold Socha
Benno Fürmann - Mundek Margulies
Agnieszka Grochowska - Klara Keller
Maria Schrader - Paulina Chiger
Herbert Knaup - Ignacy Chiger
Kinga Preis - Wanda Socha, żona Leopolda
Krzysztof Skonieczny - Szczepek Wróblewski, pomocnik Sochy
Julia Kijowska - Chaja
Marcin Bosak - Janek Weiss
Jerzy Walczak - Jakub Berestycki
Michał Żurawski - Antoni Bortnik
Oliwer Stańczak - Paweł Chiger, brat Krysi
Milla Bańkowicz - Krysia Chiger
Aleksander (Olek) Mincer - Szlomo Landsberg
Piotr Głowacki - Icek Frenkiel
Maria Semotiuk - Mania Keller, siostra Klary
Zofia Pieczyńska - Stefcia Socha, córka Leopolda i Wandy
Etl Szyc - Szona Grossman
Weronika Rosati - kobieta z dzieckiem
Andrzej Mastalerz - kanalarz Sawicki
Ida Łozińska - Rachela Grossman
Mania Łozińska - nastolatka
Dorota Liliental - Żydówka
Maja Bohosiewicz - młoda Polka, dziewczyna Niemca
Vito Hanne - młody Niemiec
Piotr Nowak - żołnierz niemiecki
Laura Lo Zito - Irena
Zacharjasz Muszyński - żołnierz ukraiński
Olena Leonenko - przekupka
Jeremias Koschorz - młody żołnierz niemiecki
Maciej Więckowski - ksiądz
Alexander Levit - Kowaliew
Frank Köbe - Wilhaus
Ireneusz Czop - ss-man w obozie na Janowskiej
Anton Levit - Max, oficer ukraiński
Benjamin Höppner - oficer SS
Ryszard Mosingiewicz - lwowiak
Filip Garbacz - nastolatek
Dorota Paciarelli - sklepowa
Aniela Nykowska - Anielka, córka przekupki
Wolfgang Boos - oficer
Benedikt Crisand - Daniel
Obsada dubbingu:
Małgorzata Hajewska-Krzysztofik - Paulina Chiger
Leszek Piskorz - Ignacy Chiger
Recenzje:
Efekciarstwo
Nie jest zły, aczkolwiek założę się, a nie mam kilkunastu lat i niemało filmów widziałem w życiu, że gdyby film Holland nie zawierał w sobie naturyzmu, bijącej z ekranu seksualności i przemocy, to wyszłaby denna kaszana nieróżniąca się rangą niczym już nawet nie od produkcji telewizyjnej, ale od teatru Telewizji Polskiej. Bo film nadrabia tylko i wyłącznie okrucieństwem - nie oszukujmy się - dlatego nie tylko łatwo trafia do widza, ale łatwo go porusza, a chodzenie na łatwiznę i stosowanie tanich i oklepanych jak świat chwytów to cecha filmów poniżej przeciętnych. Chwyty marketingowe są nastawiane na płytkich konsumentów, a bazowanie na uczuciach odbiorcy na słabych widzów - jedyna różnica to rodzaj produktu sprzedaży. Po drugie: tematyka. No ludzie...Litości. Cytując jednego z użytkowników filmwebu na forum "Pianisty": "To, że Żydzi mieli najgorzej to już cały świat wie" - i po co to dalej ciągnąć? Żydzi byli eksterminowani, to fakt, ale dlaczego nikt nie nakręci filmu o eksterminacji Burów przez koronę brytyjską, co zainspirowało obozy koncentracyjne Hitlera? Albo o eksterminacji Palestyńczyków przez Peresa i innych przywódców Izraela? Albo o eksterminacji Timorczyków przez Suharto? Albo o eksterminacji Ugandyńczyków przez Idi Amina, którego wojska były szkolone przez Izrael? Odpowiedź jest prosta: z przyczyn politycznych. Ci dyktatorzy byli pupilami USA, Wielkiej Brytanii i Izraela, a przecież nie byli mniejszymi draniami od Hitlera. Nakręć film o Żydach i wojnie, i masz Oscara, albo conajmniej nominację w kieszeni. Jeśli Holland chce pokazywać męczeństwo, to możeby tak
nakręcić film o pomordowanych Polakach przez Ukraińców na Kresach? To wcale nie byłby gorszy film. Np. ostatnia polska produkcja historyczna "Czarny czwartek" bez zbędnego forsowania przemocy i seksu była o niebo lepsza. Co trzeba jednak przyznać, "W ciemności" jest (bardzo) dobre pod względem zdjęć i porządnego aktorstwa, nie tak jak to było z "Katyniem" Wajdy, gdzie aktorzy "z łapanki" polskich seriali recytowali swoje kwestie jak w szkolnym teatrzyku (drewniany Małaszyński pokazał, że wyjątkowe z niego beztalencie, a reszta się poprosu nie przyłożyła). Ze względu na powyższe czynniki i jako tako trzymanie poziomu przez grę aktorską: 4/10.
0600809730 30 paź 2012 15:05