‽ 1800 Filmów Dokumentalnych

Bitwa pod Gettysburgiem była punktem zwrotnym w historii wojny secesyjnej. Po niej nadzieje konfederatów na utworzenie osobnego państwa osłabły. Szanse na zwycięstwo i interwencję państw europejskich były bowiem coraz mniejsze. Jednak z początku Południe nie dostrzegało kluczowego znaczenia tego starcia. Północ zaś ostro krytykowała Meade'a, że pozwolił wycofać się Armii Północnej Wirginii, nie rozbijając jej całkowicie. Bitwy nie dało się uniknąć, ale to, że doszło do niej w taki, a nie inny sposób i akurat w tym miejscu, było wynikiem serii zbiegów okoliczności. Po przegranych bitwach pod Fredericksburgiem i Chancellorsville armia Unii miała bardzo niskie morale. W roku 1862, po bitwie nad strumieniem Antietam, północna kampania generała Lee się zatrzymałą. Jednak Lee nie porzucił myśli o wkroczeniu na terytorium Unii. Zachował także przekonanie, że gdyby udało mu się przenieść wojnę na Północ, prowojenne nastawienie Jankesów znacznie by osłabło.

Rok 1066 to chyba najsłynniejsza data w historii Anglii. Ludzie żyjący w tamtych czasach domyślali się, że czeka ich wiele zmian. Stary król Edward , zwany Wyznawca, leżał na łożu śmierci. Ponieważ nie miał dzieci, nie było wiadomo, kto obejmie po nim tron. Sprawa była tym trudniejsza, że Edward pozostawał w przyjaznych stosunkach z księstwem Normandii po drugiej stronie kanalu La Manche i chciał, by koronę po nim otrzymał tamtejszy władca, książę Wilhelm. Jednak możnowładcy angielscy zdecydowali, by to Harold - earl Wesseksu, został nowym królem. Normanowie nie mogli się z tym pogodzić. W ich oczach wcześniejsze umowy były wiążące. Co więcej Harold złamał przysięgę złożoną Wilhelmowi. To musiało skończyć się wojną. Podczas najazdu na Anglię Wilhelm celowo dążył do bitwy. Chciał uchronić swoje wojsko, przebywające na obcym terytorium, przed liczebną przewagą przeciwnika, głodem lub zasadzką. Pod Hastings stoczył drugą bitwę w życiu i pierwszą, w której dowodził.

Bezpośrednią przyczyną drugiej krucjaty było zdobycie przez muzułmanów miasta Edessy. Państwa założone przez krzyżowców nie miały ściśle wytyczonych granic, które by oddzielały je od muzułmańskich sąsiadów. Było to szczególnie widoczne na ziemiach leżących na styku Królestwa Jerozolimskiego i niezależnego emiratu Damaszku. Tereny nad górnym Jordanem, we wschodniej Galilei, na wzgórzach Golan i w regionie Hawran nad rzeką Jarmuk były właściwie ziemiami niczyimi, na których obie strony miały swoje twierdze, rywalizujące o kontrolę nad okolicznymi wsiami i plemionami arabskimi. Jednocześnie wewnętrzne napięcia polityczne w Królestwie Jerozolimskim sprawiły, że druga krucjata musiała zakończyć się niepowodzeniem, a samo królestwo upaść.

Austerlitz jest niewątpliwie jedną z najsłynniejszych bitew w historii. Była to nie tylko pierwsza kampania, jaką poprowadził Napoleon jako cesarz Francuzów; stanowiła także pierwszy wielki sprawdzian jego Grande Armee. Sam cesarz uważał ją za swoje największe zwycięstwo i niewątpliwie to dzięki niemu zapewnił sobie panowanie nad Europą, które trwało bez przerwy prawie dziesięć lat. Większość opisów kampanii była jak dotąd oparta niemal w całości na źródłach francuskich. Po szeroko zakrojonych poszukiwaniach w archiwach austriackich Ian Castle jest obecnie w stanie przedstawić znacznie bardziej zrównoważony obraz kampanii austerlickiej. W tej książce tworzy on kronikę wydarzeń, które znalazły swoją kulminację na polach Austerlitz.

System polityczny był źródłem sukcesu Rzymian, ale został przez ten sukces obalony. Rywalizowano o zdobycze uzyskane w trakcie podbojów. W końcu mechanizmy rozwiązywania konfliktów zawiodły zupełnie, a władzę udawało się utrzymać jedynie z użyciem siły. To dlatego rankiem 9 sierpnia 48 roku p.n.e. dwie rzymskie armie stanęły naprzeciw siebie do bitwy na wąskiej równinie na północ od rzeki Enipeos w greckiej Tesalii. Bitwę stoczoną tego dnia nazwano bitwą pod Farsalos. Starcie to było kulminacją rozpadu republiki, który rozpoczął się mniej więcej sto lat wcześniej. Dwaj główni bohaterowie tych wydarzeń - Juliusz Cezar i Gnejusz Pompejusz, najwięksi wodzowie w historii Rzymu - doprowadzili do tego, że walka, która toczyła się w społeczeństwie od pokoleń, przeniosła się na pole bitwy. Nigdy dotąd w historii republiki tak wielu obywateli nie walczyło przeciw sobie. Dla historii Rzymu bitwa ta miała ogromne znaczenie.

Naczelne dowództwo armii Wietkongu opracowało spójną strategię podboju Wietnamu Południowego, której Amerykanie nie docenili. Generalnie planiści kierowali się zasadami wojny partyzanckiej Mao Zedonga. Pomysłowi stratedzy wietnamskich komunistów dostosowali ją jednak do wyjątkowych okoliczności. Była to taktyka opracowana na początku lat 60. XX w., gdy w Wietnamie przebywali jedynie doradcy amerykańscy. Trzymano sie jej kurczowo aż do końca, podczas trudnych lat działań wojennych. W istocie okazała się ona strategią zwycięską.

Siła drzemiąca w rewolucji francuskiej skupiona w ręku jednego człowieka, Napoleona Bonaparte, była potężną bronią. Napoleon nie wahał się z niej korzystać. Realizował z jej pomocą zarówno cele państwowe, dążąc do dominacji Francji w ówczesnej Europie, jak i osobiste. W ciągu siedmu lat, które minęły od podpisania traktatu pokojowego w Tylży, gdy cesarz Francuzów był u szczytu potęgi, sytuacja całkowicie się zmieniła. Inne kraje Europy rozbudowały i zmodernizowały armie, korzystając z rozwiązań organizacyjnych i taktycznych zastosowanych przez Naopleona. W roku 1812 Rosja dowiodła cesarzowi, że jego władza nie jest nieograniczona. Wyprawa Bonapartego na Moskwę kosztowała życie ponad 400 tysięcy żołnierzy francuskich i zakończyła się klęską.

Persowie dwukrotnie próbowali zaatakować państwa greckie w Grecji macierzystej - raz w roku 490 p.n.e., ponownie w latach 480-479. Najważniejszym starciem pierwszej inwazji była bitwa pod Maratonem. Od strony strategicznej nie miała ona dużego znaczenia, ponieważ nie zapobiegła drugiej inwazji, do której doszło zaledwie dziesięć lat później. Była jednak ogromnie ważna dla morale armii ateńskiej. Było to pierwsze zwycięstwo Greków nad Persami, które pokazało, że taktyka i uzbrojenie hoplitów przewyższają taktykę i uzbrojenie wroga.

Filmowa podróż po chińskiej prowincji Junnan. Z liczącej 5 mln mieszkańców stolicy prowincji, Kunming, filmowcy przenoszą się do Jainshui. Tu zachowała się architektura z trzech epok.

Podróż po położonej we wschodnich Chinach prowincji Jiangsu. Jej krajobraz i historię kształtowała woda: potężna Jangcy przepływająca przez jej terytorium i Tai Hu – jedno z największych jezior Chin.

W kolejnym odcinku serialu przybliżającego cywilizację, kulturę i codzienność Chin, jego twórcy odbywają podróż do prowincji Hunan. Na jej terenie znajduje się największy, liczący ponad dwa tysiące lat, kompleks świątynny w południowych Chinach - Nanyue. Na powierzchni blisko dziewięciu tysięcy metrów kwadratowych mieści się tam aż osiem świątyń buddyjskich i osiem daojiao. Wybudowane na ponad 1200 m n.p.m. sanktuarium jest ważnym elementem życia duchowego Chińczyków. Całkowicie inną scenerię przedstawia stolica prowincji Hunan - Changsha, nad którą dominują drapacze chmur. Jedną z głównych atrakcji okolicy stanowi położona na wzgórzu akademia konfucjańska Yuelu. Realizatorzy odwiedzają też z kamerą góry Wulingyuan, na północnym zachodzie prowincji Hunan. W latach 80. XX wieku utworzono tam Park Narodowy Zhangjiajie. Od 1992 roku rezerwat figuruje na na Liście Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.

Film dokumentalny który trafnie pokazuje obecną wiedzę o panującym tam systemie politycznym. Ciekawostką niech będzie fakt, że po raz pierwszy pokazano w filmie nowego dyktatora. Kim Jong il potrafi żartować aby rozluźnić atmosferę. W dokumencie zobaczymy także wywiad z byłym kucharzem Kima któremu udostępnił on do zabawy swoje Koreanki. W początkach władzy, po śmierci ojca, miał po prostu szczęście że w kraju panował głód a pomoc międzynarodową przypisano oczywiście ukochanemu przywódcy. Warto zastanowić się jednak czy było warto pomagać Korei Północnej, przecież nie mieli wówczas broni atomowej i łatwiej byłoby się z nimi rozprawić niż ich dotować.
Francuscy dokumentaliści dotarli do wielu skrzętnie ukrywanych przed opinią światową faktów z życia dyktatora jak na przykład do jego kolejnych kochanek i ukrywanych dzieci wśród których dziś trwa zakulisowa walka o sukcesję i przejęcie władzy.

Dyktatura, paranoja, głód. Witamy w Korei Północnej! Oto dokument Alexandre'a Spalaikovitcha i Jean-Christophe'a Brisarda nakręcony ukrytą kamerą podczas ich pobytu na wakacjach w tym kraju.
Propaganda i kult dyktatora, notoryczne przypadki łamania praw człowieka, włącznie z karą dożywotniego pobytu całych rodzin w obozach koncentracyjnych, badania nad bronią nuklearną i szantażowanie całego świata użyciem jej - Korea Północna jest prawdopodobnie ostatnim miejscem na spędzenie wakacji. Lecz nie dla wszystkich. Jedna z agencji turystycznych specjalizuje się w "niebezpiecznej turystyce" i regularnie organizuje podróże do Korei Północnej dla tych, którzy chcą zobaczyć na własne oczy "ostatnich Sowietów". Reżyserowie filmu wybrali się na taką wyprawę. W efekcie powstał film o przerażających realiach życia w totalitarnym państwie.

Yodok to nazwa jednego z północnokoreańskich obozów koncentracyjnych. Okoliczności powstania tego filmu były równie niezwykłe jak sam film. Norweska organizacja praw człowieka RAFTO Foundation, poddała Andrzejowi Fidykowi pomysł zrobienia dokumentu o braku praw człowieka w Korei Północnej. Andrzej Fidyk wymyślił, że wśród północnokoreańskich uciekinierów w Seulu odnajdzie reżysera teatralnego, którego namówi do realizacji spektaklu o życiu w północnokoreańskim obozie koncentracyjnym i do realizacji tego spektaklu zaangażowani zostaną byli więźniowie obozów koncentracyjnych, którym udało się opuścić obozy i następnie uciec do Korei Południowej.

Niewiele osób w Polsce zdaje sobie sprawę z wydarzeń, jakie miały miejsce w tym kraju, gdy władza decydowała o wszystkim a socrealizm miał być naszą dumą i drogą do potęgi. Na początku lat '50 z ogarniętej wojną "bratniej" Korei Północnej przybywają do Polski sieroty. Na prośbę Kim Ir Sena Polska miała zapewnić im dom, szkołę i opiekę w czasie konfliktu w ich ojczyźnie. Poufna decyzja, koordynowana na najwyższych szczeblach władzy. Olbrzymia grupa ponad 1200 koreańskich dzieci, w wieku przedszkolnym i nieco starszych, zamieszkała w Państwowym Ośrodku Wychowawczym w Płakowicach koło Lwówka Śląskiego. Opiekę nad nimi sprawowali polscy wychowawcy oraz nieliczne osoby z Korei Północnej. Gościnne władze zrobiły wszystko, aby życie w ośrodku było bogate i ciekawe; wspaniała kuchnia, produkty spożywcze -tak trudne do zdobycia w tamtych czasach dla zwykłych obywateli, interesujące wycieczki, spotkania z dziećmi z innych państw socjalistycznych, nauka polskiego, zajęcia sportowe. W takich oto przytulnych warunkach, otoczone opieką i wielką sympatią polskich pedagogów, dzieci koreańskie spędziły w Polsce 8 lat... Nagle władza w Korei upomniała się o swe sieroty, w ciągu kilku dni dzieci zostały odesłane, ku wielkiej rozpaczy przywiązanych do nich opiekunów. Zaś i one same, mimo wszystko wrośnięte w polską kulturę, wracały do domu z wielkim strachem, niepewnością. Do domu, gdzie nie czekali na nich rodzice. Jolanta Krysowata przedstawia dokument, będący współczesną opowieścią o tamtych latach. Jest to dobitne zestawienie mentalności ówczesnej władzy polskiej i koreańskiej z mentalnością zwykłych ludzi, pedagogów, lekarzy, osób, które z wielkim poświeceniem otoczyły sieroty opieką. Film obfituje we wzruszające rozmowy z opiekunami, ich wspomnienia, często pojawiające się na ich twarzach łzy oraz liczne materiały archiwalne Polskiej Kroniki Filmowej ukazujące pobyt koreańskich sierot.