Zbigniew Nienacki.jpg

Julian Tuwim – polski poeta i tłumacz urodzony 13 wrześn ...

Julian Tuwim – polski poeta i tłumacz urodzony 13 września 1894 r. w Łodzi. Julian Tuwim, będą jeszcze uczniem łódzkiego gimnazjum, pracował w piśmie „Pola esperantisimo”, gdzie dokonywał przekładów polskich wierszy na język esperanto. Julian Tuwim debiutował wierszem „Prośba” opublikowanym w „Kurierze Warszawskim” w 1915 r. Studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1916-1919 pisywał dla studenckiego pisma "Pro arte et studio". Tuwim współzałożył kabaret literacki „Pod Pikadorem” (1918) oraz sławną grupę poetycką „Skamander” (1919). Współpracował z pismami: „Skamander”, „Wiadomości literackie”, „Zdrój”. „Naród”, „Kurier polski”, „Cyrulik warszawski”, „Szpilka”. W 1927 r. Julian Tuwim związał się z Polskim Radiem, w 1935 r. został kierownikiem artystycznym działu humoru. W czasie II wojny światowej podróżował po Rumunii, Portugalii, Francji, Brazylii, Stanach Zjednoczonych. Współpracował z pismami polskimi wydawanymi na emigracji, jak np. „Wiadomości Polskie” i „Nowa Polska”. Julian Tuwim powrócił do polski w 1946 r. w latach 50. Został kierownikiem literackim Teatru Nowego. Jego najważniejsze tomy poezji to: „Sokrates tańczący”, „Słowa we krwi”, „Rzecz czarnoleska”. Jego utwory dla dzieci („Lokomotywa”, „Słoń Trąbalski”, „Zosia-Samosia”) na trwałe przeniknęły do kultury polskiej. Julian Tuwim zmarł 27 grudnia 1953 r. w Zakopanem.

Gustaw Herling-Grudziński.jpg

Gustaw Herling-Grudziński – urodzony 20 maja 1919 r. w S ...

Gustaw Herling-Grudziński – urodzony 20 maja 1919 r. w Skrzelczycach polski pisarz. Rodzina Gustawa wyznawała judaizm. Herling-Grudziński studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Wcześnie zaczął publikować w prasie artykuły krytyczne i polemiki. W 1939 r. współzałożył jedną z pierwszych organizacji konspiracyjnych, Polską Ludową Akcję Niepodległościową. W grudniu 1939 r. próbował przekroczyć niemiecko-sowiecką linię demarkacyjną, by przedostać się na Zachód, gdzie formowały się polskie oddziały. Został jednak złapany i po śledztwie osadzony w łagrze koło Jercewa pod Archangielskiem. Gustaw Herling-Grudziński spędził rok i 4 miesiące w niewoli, po czym został zwolniony po ogłoszeniu „amnestii” dla Polaków. Opis życia w łagrze zawarł w książce „Inny świat”, wydanej w 1951 r. Następnie pisarz pełnił służbę w armii – służył w Iraku, Palestynie, Egipcie i we Włoszech. Za walkę w bitwie pod Monte Cassino został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Po zakończeniu II wojny światowej Gustaw Herling-Grudziński nie powrócił już do Polski. Wraz z żoną osiadł w Londynie, gdzie pracował jako publicysta londyńskich „Wiadomości”. Przez wiele lat współpracował z paryską „Kulturą”. Po śmierci żony przeprowadził się do Neapolu, gdzie mieszkał do śmierci. Tam poślubił swoją drugą żonę, Lidię. W 1991 r. Gustaw Herling-Grudziński dostał nagrodę literacką polskiego PEN Clubu. Przez wiele lat prowadził „Dziennik pisany nocą”. Pisarz zmarł 4 lipca 2000 r. w Neapolu.

Zbigniew Nienacki.jpg

Zbigniew Nienacki – urodzony 1 stycznia 1929 r. w Łodzi ...

Zbigniew Nienacki – urodzony 1 stycznia 1929 r. w Łodzi polski pisarz. Pochodził z rodziny inteligenckiej. W 1940 jego rodzina została wysiedlona do Słupi Skierniewickiej, gdzie przyszły pisarz musiał podjąć się ciężkiej fizycznej pracy. Po zakończeniu wojny rodzina powróciła do Łodzi, a Zbigniew rozpoczął naukę w liceum. Zadebiutował w wieku 17 lat powieścią „Związek poszukiwaczy skarbów”, którą wydrukowano w odcinkach w tygodniku „Przyjaciel”. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi oraz scenopisarstwo w Wszechzwiązkowym Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie. Tam uzyskał opinię „antystalinowca” i został wydalony do Polski, wyrzucony ze studiów, a druk jego książki „Chłopcy” został wstrzymany. Znalazł pracę w „Głosie Robotniczym”. Ożenił się z Heleną Dąbską w 1952 r. która rok później urodziła mu syna. Nienacki opuścił rodzinę w 1964 r., by oddać się karierze pisarskiej. W tym samym roku wydał powieść dla młodzieży „Wyspa Złoczyńców”, która zapoczątkowała serię książek o Panu Samochodziku. Jednocześnie pisał powieści dla dorosłych, jak „Laseczka i tajemnica”, „Mężczyzna czterdziestoletni”, „Uwodziciel”, „Raz do roku w Skiroławkach”. Jego książki przetłumaczono na wiele języków, cześć z nich doczekała się ekranizacji. Zbigniew Nienacki zmarł 23 września 1994 r. w Morągu.

Witold Gombrowicz.jpg

Witold Gombrowicz – polski pisarz i dramaturg urodził si ...

Witold Gombrowicz – polski pisarz i dramaturg urodził się 4 sierpnia 1904 r. w Małoszycach na Kielecczyźnie. Dzieciństwo Gombrowicz spędził w małoszyckim dworze rodzinnym. W 1911 r. rodzina Gombrowiczów przeniosła się do Warszawy – tu Witold skończył szkołę i odbył studia prawnicze. Rozpoczął aplikację sędziowską, którą jednak szybko porzucił. Debiutował w 1933 r. zbiorem opowiadań „Pamiętnik z okresu dojrzewania”. Cztery lata później Gombrowicz wydał swoją znakomitą powieść „Ferdydurke”. W 1938 w „Skamandrze” ukazał się jego dramat „Iwona, księżniczka Burgunda”, w którym kontynuuje temat Formy. W czasie wybuchu II wojny światowej przebywał w Argentynie, do której wyjechał na wycieczkę. Nigdy już nie wrócił do kraju, pozostawał na emigracji. Zajmował się dorywczymi pracami, a w latach 1947-1953 pracował w filii Banku Polskiego w Buenos Aires. Do 1963 r. mieszkał w Argentynie, 6 ostatnich lat życia spędził we Francji. W latach 50. Gombrowicz opublikował „Ślub”, „Trans-Atlantyk”, „Pornografię” i „Kosmos”. Witold Gombrowicz zmarł 25 lipca w Vence niedaleko Nicei.

Witkacy.jpg

Witkacy – a raczej: Stanisław Ignacy Witkiewicz – polski ...

Witkacy – a raczej: Stanisław Ignacy Witkiewicz – polski malarz, pisarz, dramaturg oraz filozof urodzony 24 lutego 1885 r. w Warszawie. Był synem artysty oraz nauczycielki muzyki. Kwestią edukacji syna zajął się ojciec. Lekcji udzielali mu często znani artyści oraz profesorowi akademiccy. W 1905 r. Witkacy został studentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po studiach ponownie osiadł w Zakopanem. Kiedy jego narzeczona, Jadwiga Janiszewska, popełniła samobójstwo, Witkacy wyjechał wraz z Bronisławem Malinowskim w podróż do Nowej Gwinei. Wskutek konfliktu z Malinowskim wrócił do Europy akurat w momencie rozpoczęcia I wojny światowej. Dołączył do armii carskiej Rosji. Artysta został ranny w walce i w 1917 r. zwolniony ze służby. W tym czasie Witkacy zaczął malować portrety. Jeszcze w Rosji zaczął pisać teksty o swoich poglądach artystycznych (które wydano później pod tytułem „Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd porozumienia”). Witkacy stworzył koncepcję tzw. Czystej Formy. Według niej najistotniejszym składnikiem dzieła jest jego forma, która oddziałuje na odbiorcę, wywołując u niego „uczucia metafizyczne”. Artysta przyłączył się do Formistów, grupy malarzy, wraz z którymi organizował wspólne wystawy. W 1923 r. Stanisław Ignacy Witkiewicz poślubił wnuczkę Juliusza Kossaka, Jadwigę Unrug. Małżeństwo nie przetrwało. W 1927 wydał swoją powieść „Pożegnanie jesieni”, a w 1930 r. – „Nienasycenie”. W latach 30. artysta doskonalił się jako portrecista. W 1935 r. napisał „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia”, które stanowiły wykładnię jego poglądów filozoficznych. Uhonorowano go Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury. Za najwybitniejszy utwór dramatyczny Witkacego uważa się „Szewców” z 1934 r. 18 września 1939 r. Stanisław Ignacy Witkiewicz popełnił samobójstwo na wieść o ataku Związku Radzieckiego na Polskę.

Tadeusz Różewicz.jpg

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik uro ...

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik urodzony 9 października 1921 r. w Radomsku. W czasie II wojny światowej Różewicz walczył w oddziałach partyzanckich AK. Już w tym czasie pisał wiersze, które zostały wydane w zbiorze „Echa leśne” w 1944 r. W 1945 r. współpracował w Komisji Likwidacyjnej, a trzy lata później został odznaczony Medalem Wojska Polskiego. W tomie „Niepokój” z 1947 r., wyrażającym rozczarowanie przedwcześnie dojrzewającego pokolenia młodych ludzi, umieszcza swój słynny wiersz „Ocalony”. W 1949 r. Różewicz przeprowadził się z Krakowa do Gliwic, gdzie poślubił Wiesławę, która urodziła mu dwóch synów. Wydał kolejne tomy poezji: „Pięć poematów”, „Czas, który idzie”, „Wiersze i obrazy”, „Równina”. Rok 1950 Tadeusz Różewicz spędził na Węgrzech. W 1956 r. wyjechał na kilka miesięcy do Mongolii, a rok później dostał się na stypendium do Paryża. po powrocie do kraju poeta musiał uporać się ze śmiercią swojego bliskiego znajomego, poety Leopolda Staffa, a wkrótce także i matki. Rok 1960 to debiut Różewicza jako dramaturga, wydał wtedy swoją „Kartotekę”. Związał się z Teatrzykiem STEP. W 1968 r. Tadeusz Różewicz przeprowadził się do Wrocławia. Mieszka tam do dziś. Dzieło „Matka odchodzi” wywalczyło dla poety Nagrodę Nike w 2000 r.

Tadeusz Konwicki.jpg

Tadeusz Konwicki - urodził się w 1926 roku w Nowej Wilej ...

Tadeusz Konwicki - urodził się w 1926 roku w Nowej Wilejce. Wybitny pisarz i reżyser filmowy. Jedna z ważniejszej postaci kultury powojennej Polski. Jego rodzicami byli Michał Konwicki i Jadwiga Kieżun. W czasie II wojny światowej Tadeusz był żołnierzem AK. Po wojnie zajął się pracą dziennikarską i literacką. Debiutował tekstem „Szkice z Wybrzeża”, który sam zilustrował. W latach 50. wstąpił do PZPR, z członkostwa zrezygnował ostatecznie w 1966 roku stając w obronie wydalonego z UW profesora Leszka Kołakowskiego, przez co popadł w niełaskę ówczesnej władzy. W tym czasie pracował również jako scenarzysta. Jest twórcą takich filmów jak m.in.: „Faraon”, „Jowita”, „Ostatni dzień lata”. W 2008 roku otrzymał nagrodę Wielkiego Ambasadora Polszczyzny.

Tadeusz Boy-Żeleński.jpg

Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński - pseudonim Boy, urodził ...

Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński - pseudonim Boy, urodził się w grudniu w 1874 roku w Warszawie. Pisarz, tłumacz, krytyk zarówno teatralny jak i literacki. Jego rodzicami byli Wanda z domu Grabowska oraz kompozytor Władysław Żeleński. W latach 1982-1900 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim Studia trwały dość długo z tego względu, że Boy Żeleński nie stronił od hazardu, alkoholu i kobiet. Był jednym z twórców kabaretu Zielony Balonik. W czasie pierwszej wojny światowej pełnił funkcję lekarza w armii austriackiej. Po wojnie kierownik literacki Teatru Polskiego. Brał czynny udział przy powstaniu instytucji Młody Teatr. W 1941 roku rozstrzelany wraz z przedstawicielami polskiej inteligencji.

Sławomir Mrożek.jpg

Sławomir Mrożek – polski prozaik, satyryk, dramatopisarz ...

Sławomir Mrożek – polski prozaik, satyryk, dramatopisarz i rysownik przyszedł na świat 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie. Debiutował w 1950 r., kiedy pismo „Przekrój” opublikowało jego pierwszy reportaż. W tym samym roku Mrożek dał się poznać także jako wybitny rysownik, a od 1953 r. publikował cykle satyrycznych rysunków. Wtedy też wydał swój pierwsze zbiory opowiadań, „Opowiadania z Trzmielowej Góry” i „Półpancerze praktyczne”. Sławomir Mrożek pracował w redakcji krakowskiego „Dziennika Polskiego” od 1950 do 1954 r., a w latach 1956-1958 w „Życiu literackim”. Znana była jego satyryczna rubryka „Postępowiec”, którą prowadził w różnych pismach. W 1958 r. Mrożek wydał swoją pierwszą sztukę teatralną, „Policję” i zyskał sławę, jako utalentowany dramatopisarz. Pod koniec lat 50. artysta przeniósł się z Krakowa do Warszawy. W 1963 r. wyjechał z Polski i osiedlił się we Włoszech. Rok później światło dzienne ujrzał jego znakomity dramat „Tango”. Potem przeniósł się do Paryża, następnie do Meksyku, by w 1993 r. powrócić do kraju. W 1997 r. Sławomir Mrożek nawiązał współpracę z „Gazetą Wyborczą”. W 2008 r. wyjechał do Nicei, twierdząc, że tamtejszy klimat bardziej mu odpowiada. Najważniejsze dzieła Mrożka to: zbiory opowiadań „Słoń”, „Wesele w Atomicach”, „Donosy”, „Śpiąca królewna”; dramaty „Policja”, „Męczeństwo Piotra Oheya”, „Tango”, „Emigranci”, „Letni dzień”.

Stefan Żeromski.jpg

Stefan Żeromski – urodzony 14 października 1864 r. w St ...

Stefan Żeromski – urodzony 14 października 1864 r. w Strawczynie koło Kielc polski pisarz, publicysta i dramaturg. Wychował się w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Po zakończeniu gimnazjum Żeromski nie zdał egzaminu maturalnego i podjął pracę jako guwerner. Już wtedy pisał swoje dzienniki, zapiski, które prowadził przez całe swoje życie. W 1886 r. rozpoczął naukę w Szkole Weterynaryjnej w Warszawie, jednak zła sytuacja finansowa zmusiła go do przerwania studiów i powrócenia do zawodu korepetytora i guwernera. Pracował w dworach szlacheckich na Kielecczyźnie, Mazowszu, Podlasiu oraz w Nałęczowie. Tam też poznał swoją przyszłą żonę, Oktawię. W 1892 r. Stefan Żeromski zaczął pracować jako zastępca bibliotekarza w Muzeum Polski w Rapeswillu. Wkrótce potem zaczął publikować swoje pierwsze utwory. W 1895 r. ukazały się zbiory „Rozdziobią nas kruki, wrony” oraz „Opowiadania”, a w 1897 r. Żeromski wydał „Syzyfowe prace”. Od tego czasu do 1904 r. pracował w bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie. Dzięki ustabilizowanej sytuacji finansowej postanowił zająć się tylko pisarstwem. Przebywa we Włoszech i w Paryżu. Po powrocie do Polski rozwodzi się z Oktawią i wiąże z malarką, Anną Zawadzką. Stefan Żeromski był założycielem i pierwszym prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich oraz polskiego centrum PEN Clubu. W 1924 r. wydaje „Przedwiośnie”. Pozostałe dzieła Żeromskiego to m.in. „Ludzie bezdomni”, „Popioły”, „Dzieje grzechu”, „Siłaczka”. Pisarz zmarł 20 listopada 1925 r. w Warszawie.

Zbigniew Nienacki.jpg

maanda