Stanisław Wyspiański.jpeg

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik uro ...

Tadeusz Różewicz – polski poeta, dramaturg i prozaik urodzony 9 października 1921 r. w Radomsku. W czasie II wojny światowej Różewicz walczył w oddziałach partyzanckich AK. Już w tym czasie pisał wiersze, które zostały wydane w zbiorze „Echa leśne” w 1944 r. W 1945 r. współpracował w Komisji Likwidacyjnej, a trzy lata później został odznaczony Medalem Wojska Polskiego. W tomie „Niepokój” z 1947 r., wyrażającym rozczarowanie przedwcześnie dojrzewającego pokolenia młodych ludzi, umieszcza swój słynny wiersz „Ocalony”. W 1949 r. Różewicz przeprowadził się z Krakowa do Gliwic, gdzie poślubił Wiesławę, która urodziła mu dwóch synów. Wydał kolejne tomy poezji: „Pięć poematów”, „Czas, który idzie”, „Wiersze i obrazy”, „Równina”. Rok 1950 Tadeusz Różewicz spędził na Węgrzech. W 1956 r. wyjechał na kilka miesięcy do Mongolii, a rok później dostał się na stypendium do Paryża. po powrocie do kraju poeta musiał uporać się ze śmiercią swojego bliskiego znajomego, poety Leopolda Staffa, a wkrótce także i matki. Rok 1960 to debiut Różewicza jako dramaturga, wydał wtedy swoją „Kartotekę”. Związał się z Teatrzykiem STEP. W 1968 r. Tadeusz Różewicz przeprowadził się do Wrocławia. Mieszka tam do dziś. Dzieło „Matka odchodzi” wywalczyło dla poety Nagrodę Nike w 2000 r.

Adam Mickiewicz.jpg

Adam Mickiewicz - urodził się w 1798 roku na terenie dzi ...

Adam Mickiewicz - urodził się w 1798 roku na terenie dzisiejszej Litwy. Polski poeta, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego romantyzmu, uważany także za jedną z czołowych postaci literatury w Europie o czym świadczą porównania do Goethego i Byrona. Autor m.in. "Dziadów" i polskiej epopei narodowej "Pana Tadeusza". Jego ojciec - Mikołaj Mickiewicz był adwokatem sądowym, matka natomiast była córką ekonoma. Adam Mickiewicz wraz z Tomaszem Zanem był założycielem Towarzystwa Filomatów, które miało niepodległościowe aspiracje. W 1822 roku został magistrem filozofii. Wysłany w głąb Rosji za uczestnictwo w tajnych młodzieżowych organizacjach. W Rosji poznał Aleksandra Puszkina. W kolejnym okresie zycia Mickiewicz wybrał się w podróż po Europie. Po latach tułaczki na stałe osiedlił się w Paryżu. Podczas Wiosny Ludów założył we Włoszech legion polski. Był współzałożycielem Trybuny Ludu. Podczas wojny krymskiej wyjechał do Konstantynopola. Zmarł nagle podczas epidemii cholery w 1855 roku.

Aleksander Fredro.jpg

Aleksander Fredro – urodzony 20 czerwca 1793 r. w Suroch ...

Aleksander Fredro – urodzony 20 czerwca 1793 r. w Surochowie polski komediopisarz, poeta, pamiętnikarz. Fredro wychował się w zamożnej rodzinie szlacheckiej. Pobierał nauki domowe w dworku ziemiańskim. Gdy w 1806 r. w pożarze zginęła matka Aleksandra, przeniósł się wraz z ojcem do Lwowa. W wieku 16 lat Fredro dołączył do wojska Księstwa warszawskiego, potem do armii Napoleona, z którą brał udział w wyprawie na Moskwę w roku 1812. Powrócił do domu w 1815 r. W wieku 25 lat napisał komedię „Pan Geldhab”. W 1828 r. Aleksander Fredro poślubił ukochaną Zofię Skarbkową. Został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W latach 1833-1842 był posłem do Sejmu Stanowego. W latach 50. przebywał wraz z rodziną w Paryżu. W 1873 r. został członkiem polskiej Akademii Umiejętności. Twórczość wychowanego w epoce oświecenia Aleksandra Fredy spotkała się z niezrozumieniem młodszego pokolenia romantyków, wskutek czego przez prawie 20 lat nie publikował większości swoich wierszy, poematów i aforyzmów. Zmarł 15 lipca 1876 r. we Lwowie. Najsławniejsze komedie Aleksandra Fredry: „Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca”, „Mąż i żona”, „Zemsta”, „Pan Jowialski”, „Wielki człowiek do małych interesów”.

Bolesław Leśmian.jpg

Bolesław Leśmian – a raczej: Bolesław Lesman – polski po ...

Bolesław Leśmian – a raczej: Bolesław Lesman – polski poeta urodzony 22 stycznia 1877 r. w Warszawie. Leśmian był czołowym przedstawicielem okresu dwudziestolecia międzywojennego. Miał żydowskie korzenie. Ojciec Leśmiana pochodził z księgarskiej, a matka z prawniczej rodziny. Dzieciństwo i młodość poeta spędził na Ukrainie. Ukończył prawo na Uniwersytecie Świętego Włodzimierza w Kijowie. W 1901 r. wyjechał do Warszawy. Podróżował po Europie. W Paryżu poślubił malarkę, Zofię Chylińską, która urodziła mu dwie córki. Po powrocie do Polski Leśmian rozpoczął współpracę z pismem „Chimera”, a następnie tworzył Teatr Artystyczny w Warszawie. Wydał powieść „Przygody Sinbada Żeglarza”. Po zakończeniu I wojny światowej pracował jako rejent w Hrubieszowie. W 1920 r. wydał tom poezji „Łąka”. Bolesław Leśmian został członkiem Polskiej Akademii Literatury w 1933 r. Poeta umarł na serce 5 listopada 1937 r. w Warszawie.

Zofia Nałkowska.jpeg

Zofia Nałkowska – przyszła na świat w Warszawie w 1884 r ...

Zofia Nałkowska – przyszła na świat w Warszawie w 1884 roku. Polska pisarka, poetka, publicystka. Była córką Władysława Nałkowskiego, autora wielu podręczników dotyczących geografii. Jej literacki debiut przypadł na rok 1898, miał miejsce na łamach Przeglądu Tygodniowego. Nałkowska była absolwentką tzw. Latającego Uniwersytetu, członkinią wielu kobiecych organizacji. Dwukrotnie zamężna. Pracowała między innymi w biurze propagandy zagranicznej. Wchodziła w skład Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich, na skutek tej działalności powstało jedno z bardziej poczytnych opowiadań - „Medaliony”. Zmarła na skutek wylewu krwi do mózgu w roku 1954.

Zbigniew Nienacki.jpg

Zbigniew Nienacki – urodzony 1 stycznia 1929 r. w Łodzi ...

Zbigniew Nienacki – urodzony 1 stycznia 1929 r. w Łodzi polski pisarz. Pochodził z rodziny inteligenckiej. W 1940 jego rodzina została wysiedlona do Słupi Skierniewickiej, gdzie przyszły pisarz musiał podjąć się ciężkiej fizycznej pracy. Po zakończeniu wojny rodzina powróciła do Łodzi, a Zbigniew rozpoczął naukę w liceum. Zadebiutował w wieku 17 lat powieścią „Związek poszukiwaczy skarbów”, którą wydrukowano w odcinkach w tygodniku „Przyjaciel”. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi oraz scenopisarstwo w Wszechzwiązkowym Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie. Tam uzyskał opinię „antystalinowca” i został wydalony do Polski, wyrzucony ze studiów, a druk jego książki „Chłopcy” został wstrzymany. Znalazł pracę w „Głosie Robotniczym”. Ożenił się z Heleną Dąbską w 1952 r. która rok później urodziła mu syna. Nienacki opuścił rodzinę w 1964 r., by oddać się karierze pisarskiej. W tym samym roku wydał powieść dla młodzieży „Wyspa Złoczyńców”, która zapoczątkowała serię książek o Panu Samochodziku. Jednocześnie pisał powieści dla dorosłych, jak „Laseczka i tajemnica”, „Mężczyzna czterdziestoletni”, „Uwodziciel”, „Raz do roku w Skiroławkach”. Jego książki przetłumaczono na wiele języków, cześć z nich doczekała się ekranizacji. Zbigniew Nienacki zmarł 23 września 1994 r. w Morągu.

Witkacy.jpg

Witkacy – a raczej: Stanisław Ignacy Witkiewicz – polski ...

Witkacy – a raczej: Stanisław Ignacy Witkiewicz – polski malarz, pisarz, dramaturg oraz filozof urodzony 24 lutego 1885 r. w Warszawie. Był synem artysty oraz nauczycielki muzyki. Kwestią edukacji syna zajął się ojciec. Lekcji udzielali mu często znani artyści oraz profesorowi akademiccy. W 1905 r. Witkacy został studentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po studiach ponownie osiadł w Zakopanem. Kiedy jego narzeczona, Jadwiga Janiszewska, popełniła samobójstwo, Witkacy wyjechał wraz z Bronisławem Malinowskim w podróż do Nowej Gwinei. Wskutek konfliktu z Malinowskim wrócił do Europy akurat w momencie rozpoczęcia I wojny światowej. Dołączył do armii carskiej Rosji. Artysta został ranny w walce i w 1917 r. zwolniony ze służby. W tym czasie Witkacy zaczął malować portrety. Jeszcze w Rosji zaczął pisać teksty o swoich poglądach artystycznych (które wydano później pod tytułem „Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd porozumienia”). Witkacy stworzył koncepcję tzw. Czystej Formy. Według niej najistotniejszym składnikiem dzieła jest jego forma, która oddziałuje na odbiorcę, wywołując u niego „uczucia metafizyczne”. Artysta przyłączył się do Formistów, grupy malarzy, wraz z którymi organizował wspólne wystawy. W 1923 r. Stanisław Ignacy Witkiewicz poślubił wnuczkę Juliusza Kossaka, Jadwigę Unrug. Małżeństwo nie przetrwało. W 1927 wydał swoją powieść „Pożegnanie jesieni”, a w 1930 r. – „Nienasycenie”. W latach 30. artysta doskonalił się jako portrecista. W 1935 r. napisał „Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia”, które stanowiły wykładnię jego poglądów filozoficznych. Uhonorowano go Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury. Za najwybitniejszy utwór dramatyczny Witkacego uważa się „Szewców” z 1934 r. 18 września 1939 r. Stanisław Ignacy Witkiewicz popełnił samobójstwo na wieść o ataku Związku Radzieckiego na Polskę.

Sławomir Mrożek.jpg

Sławomir Mrożek – polski prozaik, satyryk, dramatopisarz ...

Sławomir Mrożek – polski prozaik, satyryk, dramatopisarz i rysownik przyszedł na świat 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie. Debiutował w 1950 r., kiedy pismo „Przekrój” opublikowało jego pierwszy reportaż. W tym samym roku Mrożek dał się poznać także jako wybitny rysownik, a od 1953 r. publikował cykle satyrycznych rysunków. Wtedy też wydał swój pierwsze zbiory opowiadań, „Opowiadania z Trzmielowej Góry” i „Półpancerze praktyczne”. Sławomir Mrożek pracował w redakcji krakowskiego „Dziennika Polskiego” od 1950 do 1954 r., a w latach 1956-1958 w „Życiu literackim”. Znana była jego satyryczna rubryka „Postępowiec”, którą prowadził w różnych pismach. W 1958 r. Mrożek wydał swoją pierwszą sztukę teatralną, „Policję” i zyskał sławę, jako utalentowany dramatopisarz. Pod koniec lat 50. artysta przeniósł się z Krakowa do Warszawy. W 1963 r. wyjechał z Polski i osiedlił się we Włoszech. Rok później światło dzienne ujrzał jego znakomity dramat „Tango”. Potem przeniósł się do Paryża, następnie do Meksyku, by w 1993 r. powrócić do kraju. W 1997 r. Sławomir Mrożek nawiązał współpracę z „Gazetą Wyborczą”. W 2008 r. wyjechał do Nicei, twierdząc, że tamtejszy klimat bardziej mu odpowiada. Najważniejsze dzieła Mrożka to: zbiory opowiadań „Słoń”, „Wesele w Atomicach”, „Donosy”, „Śpiąca królewna”; dramaty „Policja”, „Męczeństwo Piotra Oheya”, „Tango”, „Emigranci”, „Letni dzień”.

Stefan Żeromski.jpg

Stefan Żeromski – urodzony 14 października 1864 r. w St ...

Stefan Żeromski – urodzony 14 października 1864 r. w Strawczynie koło Kielc polski pisarz, publicysta i dramaturg. Wychował się w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Po zakończeniu gimnazjum Żeromski nie zdał egzaminu maturalnego i podjął pracę jako guwerner. Już wtedy pisał swoje dzienniki, zapiski, które prowadził przez całe swoje życie. W 1886 r. rozpoczął naukę w Szkole Weterynaryjnej w Warszawie, jednak zła sytuacja finansowa zmusiła go do przerwania studiów i powrócenia do zawodu korepetytora i guwernera. Pracował w dworach szlacheckich na Kielecczyźnie, Mazowszu, Podlasiu oraz w Nałęczowie. Tam też poznał swoją przyszłą żonę, Oktawię. W 1892 r. Stefan Żeromski zaczął pracować jako zastępca bibliotekarza w Muzeum Polski w Rapeswillu. Wkrótce potem zaczął publikować swoje pierwsze utwory. W 1895 r. ukazały się zbiory „Rozdziobią nas kruki, wrony” oraz „Opowiadania”, a w 1897 r. Żeromski wydał „Syzyfowe prace”. Od tego czasu do 1904 r. pracował w bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie. Dzięki ustabilizowanej sytuacji finansowej postanowił zająć się tylko pisarstwem. Przebywa we Włoszech i w Paryżu. Po powrocie do Polski rozwodzi się z Oktawią i wiąże z malarką, Anną Zawadzką. Stefan Żeromski był założycielem i pierwszym prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich oraz polskiego centrum PEN Clubu. W 1924 r. wydaje „Przedwiośnie”. Pozostałe dzieła Żeromskiego to m.in. „Ludzie bezdomni”, „Popioły”, „Dzieje grzechu”, „Siłaczka”. Pisarz zmarł 20 listopada 1925 r. w Warszawie.

Stanisław Wyspiański.jpeg

Stanisław Wyspiański – urodzony 15 stycznia 1869 r. w Kr ...

Stanisław Wyspiański – urodzony 15 stycznia 1869 r. w Krakowie polski poeta, dramaturg, malarz, witrażysta, architekt i ilustrator książek. Artysta epoki Młodej Polski. Syn rzeźbiarza. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych i na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Młodego Wyspiańskiego szczególną opieką otoczył malarz, Jan Matejko. Jeszcze na studiach skomponował witraż dla katedry lwowskiej. Jako student odbył podróż po Europie. Wyspiański uczęszczał do Académie Colarossi i École des Beaux Arts w Paryżu. Tam też zaczął pisać dramaty. Momentem zwrotnym w karierze pisarskiej Stanisława Wyspiańskiego było wystawienie „Wesela” w 1901 r. Po sukcesie „Wesela” artysta pracował nad opracowaniem inscenizacji „Dziadów” Adama Mickiewicza. Wkrótce powstały dzieła: „Wyzwolenie”, „Akropolis”, „Noc listopadowa”. Dramatopisarz zdobył tytuł profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Wyspiański zmarł 28 listopada 1907 r. w Krakowie w wieku zaledwie 38 lat w wyniku kiły, na którą medycyna nie znała wtedy jeszcze lekarstwa.

Stanisław Wyspiański.jpeg

maanda