Pamiętniki, wspomnienia

Wywodząca się ze środowiska inteligencji lwowskiej Zofia Romanowiczówna (1842-1935), pisała swoje wspomnienia, przeżycia i refleksje w latach 1859-1930. Pozostawiła potomnym świadectwo niezwykłe, obejmujące blisko 80 lat życia w Galicji Wschodniej. Jej działalność to przede wszystkim dwie pasje: godna najwyższego uznania praca nad sobą, nad kształtowaniem własnego charakteru i wręcz zapamiętała, niezwykle zróżnicowana służba społeczna. Religijność i głęboka duchowość prowadząca niekiedy do mistycznych przeżyć i altruizm przejawiający się w trosce o drugiego człowieka, ukształtowały jej heroiczne życie w całości oddane sprawie narodowej.

Prezentowana praca stanowi zapis rozmów, które przeprowadził Błażyński ze zbiegłym z PRL zastępcą dyrektora X Departamentu MBP Józefem Światłą. Informacje Światły ujawnione na falach RWE doprowadziły do zmian w kraju i stały się drugim po śmierci Stalina i likwidacji Berii wydarzeniem, które umożliwiło odwilż i otworzyło drogę do polskiego Października. W aneksie przedstawiono wybór dokumentów dotyczących J. Światły znajdujących się w zbiorach IPN.

Dzielnica milionerów jest opowieścią o części Pruszkowa, z którą Autora szczególnie silnie złączyły losy. Jest opowieścią o ludziach, ich życiu i zmianach. O dzieciństwie i dorastaniu w okresie dwudziestolecia międzywojennego stając się zarazem pięknym portretem miasta Pruszkowa, jakiego dziś już nie ma.
Jest też czymś znacznie więcej. Spoza opisów zabaw i przeżyć dziecięcych oraz lat młodzieńczych wyłania się codzienność rodzącego się miasta i odradzającej się po 123 latach zaborów Polski. Zza podwórkowego gołębnika, przy którym zbiera się pruszkowska młodzież, wychyla się pogmatwana przeszłość narodu polskiego, ukazywana poprzez losy przyjaciół i ich rodziców.
Doskonałej pamięci Henryka Krzyczkowskiego zawdzięczamy możliwość wniknięcia w codzienność domów pruszkowian, obserwowanie emocji towarzyszących wszelkim problemom, z jakimi borykała się odradzająca ojczyzna oraz ważkim wydarzeniom politycznym. Widzimy bezrobocie i biedę, trudności systemu szkolnictwa, stopniową poprawę sytuacji. Poznajemy niepokój towarzyszący wojnie polsko – bolszewickiej, reformie Grabskiego, przewrotowi majowemu, Wielkiemu Kryzysowi i dojściu Hitlera do władzy. Pojawia się zagadnienie asymilacji Żydów. Pojawiają się też problemy polskich Kresów Wschodnich i wrogi stosunek ludności ukraińskiej do Polski i Polaków. Wraz z Autorem odwiedzamy przedwojenną Warszawę, Gdynię i Lwów. Możemy też z bliska przyjrzeć się ówczesnym konfliktom na tle politycznym, szczególnie podczas manifestacji 1 maja, ale nie tylko.
A tuż obok tych opiewanych w podręcznikach historii wydarzeń pojawiają się inne, zdawałoby się mniej doniosłe, a jednak jakże ważne w życiu ludzi. To pojawienie się kina, radia, elektryfikacja, poprawa warunków sanitarnych. Poznajemy ogromny wpływ na życie mieszkańców Pruszkowa bibliotek, amatorskich zespołów sportowych, teatralnych, muzycznych.
To wszystko sprawia, że sięgając po starannie napisaną i wydaną, opatrzoną zdjęciami Dzielnicę milionerów autorstwa Henryka Krzyczkowskiego dostajemy do ręki coś niezwykłego – kawałek dawnej Polski, której już nie ma.

http://stacjakultura.pl/1,1,13469,Dzielnica_milionerow_recenzja_ksiazki,artykul.html