Irena Santor 2.jpg

Irena Santor, de domo Wiśniewska (ur. 9 grudnia 1934 w Papowie Biskupim koło Bydgoszczy) – polska piosenkarka śpiewająca mezzosopranem. W latach 1951-1959 była solistką zespołu Mazowsze. Jest laureatką międzynarodowych festiwali piosenkarskich oraz wykonawczynią wielu utworów, które stały się przebojami (np. Tych lat nie odda nikt, Powrócisz tu, Już nie ma dzikich plaż).
Urodziła się w Papowie Biskupim po roku przeniosła się wraz z rodzicami do Solca Kujawskiego, w 1948 roku w piątej klasie szkoły podstawowej zamieszkała z matką w Polanicy-Zdroju. Uczęszczała do Gimnazjum Zdobienia Szkła, gdzie jej nauczycielka zasugerowała, aby po skończeniu szkoły Irena zmieniła profesję.
W Polanicy-Zdroju ukończyła Technikum Szklarskie. Jej śpiewanie zaczęło się w szkolnych chórach, w szkole podstawowej, potem w technikum. Podczas gdy była jeszcze uczennicą do tamtejszego Domu Zdrojowego przyjechał Zdzisław Górzyński ówczesny dyrygent opery w Poznaniu. Wtedy jedna z jej nauczycielek wysłała ją na przesłuchanie do poznańskiego dyrygenta, przeegzaminował i dał list rekomendujący Irenę wtedy jeszcze Wiśniewską Tadeuszowi Sygietyńskiemu założycielowi Zespołu Pieśni i Tańca "Mazowsze". Śpiewała i tańczyła w Mazowszu od 1951 roku. W zespole tym poznała również swojego męża, Stanisława Santora, skrzypka i koncertmistrza orkiestry radiowej. Tam też wykonywała m.in. znaną piosenkę ludową Ej przeleciał ptaszek. Uczęszczała do szkoły w Karolinie wspólnie z aktorką Lidią Korsakówną. Techniki estradowego rzemiosła uczyła się u prof. Wandy Wermińskiej. Już w 1959 roku po odejściu z Mazowsza rozpoczęła samodzielną działalność estradową jako solistka.Po raz pierwszy bez zespołu Mazowsze wystąpiła publicznie w jubileuszowym 50 wydaniu audycji Zgaduj-Zgadula w grudniu 1959 w Sali Kongresowej warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki. Współpracowała z kabaretami Wagabunda, U Kierdziołka i Karuzela Warszawska. W latach 1965-1966 występowała w Teatrze Syrena oraz w Teatrze Ateneum. Występowała na ich scenie w spektaklach: Zróbmy coś, Kram z piosenkami, Inne czasy i Ćwierć za kominkiem. W latach 1965-1966 została uznana za najpopularniejszą piosenkarkę Polonii amerykańskiej. Uczestniczyła w festiwalach zagranicznych np. w Rio de Janeiro, na Majorce. Koncertowała w większości krajów Europy, w obu Amerykach, Azji i Australii. Dokonała licznych nagrań dla Polskiego Radia, a jednym z pierwszych była piosenka Straciłam twe serce, (kompozycja Władysława Szpilmana do słów Ludwika Starskiego). Zrealizowała i wystąpiła w wielu recitalach TV m.in. Powrócisz tu, Ja jestem twoja, czyli śpiewa Irena Santor, Malowanki polskie, Bez próby – I. Santor, Dzisiaj śpiewa się inaczej, Pieśni S. Moniuszki: cz. 1 – Błyszczą krople rosy, cz. 2 – Płyń dźwięczny głosie, Chęć na życie i Benefis I. Santor. Jej wizerunek medialny w latach 60. umocniła rola w filmie Stanisława Barei Przygoda z piosenką, gdzie zagrała rolę gwiazdy piosenki Suzanne Blanche.

W 1978 roku Estrada Stołeczna przygotowała program zatytułowany Skąd my się znamy, którego była gospodynią. Obok niej wystąpili, między innymi, Tadeusz Drozda, Kazimierz Kowalski, Jan Kaczmarek, Zbigniew Korpolewski. Artystom towarzyszyła Orkiestra Polskiego Radia i Telewizji pod dyrekcja Jerzego Miliana. Program ten był wystawiony kilkakrotnie w Sali Kongresowej w Warszawie oraz w kilku miastach w Polsce. W 1979 roku związała się z Wojewódzką Agencją Imprez Artystycznychw Katowicach i dała cykl koncertów recitalowych na Śląsku, oraz wystąpiła w programie estradowym Gwiazda zaprasza z udziałem Tadeusza Rossa, Józefa Homika (solisty Opery Śląskiej), Jerzego Miliana i jego orkiestry. Artyści wystąpili czterokrotnie w zabrzańskim Domu Muzyki i Tańca. Ponadto w tym czasie Irena Santor nagrała wiele utworów dla katowickiej Rozgłośni Polskiego Radia oraz dla Telewizji Katowice.
W 1979 roku Telewizja Polska zrealizowała 49 minutowy program artystyczny pt. Gwiazdy estrady - Irena Santor. W programie przedstawiono m.in. przeboje wyśpiewane przez artystkę w latach 1968-1979. Autorką programu jest Katarzyna Sobol.
W 1991 roku zdecydowała się wycofać z czynnego życia artystycznego. Zapowiadała, że nie będzie dawać już koncertów na żywo z wyjątkiem imprez charytatywnych i tych promujących zdrowy tryb życia, miała jednak nadal nagrywać dla radia i współpracować z telewizją. Jednak po występach radośnie przyjętych przez publiczność (w szczególności w Sopocie w 2002 roku) odstąpiła znacznie od zapowiadanej praktyki.
W latach 1994 - 2004 była przewodniczącą Stowarzyszenia Polskich Artystów Wykonawców Muzyki Rozrywkowej. Pracowała w nim społecznie. Uczestniczy również w pracach Rady Artystycznej Polskich Nagrań.
W 1995 roku ukazały się pamiętniki piosenkarki Miło wspomnieć w opracowaniu Violetty Lewandowskiej, wydane przez Grupę Image.
W 2000 roku ukazał się album Santor Cafe, na płycie znalazły się największe światowe standardy autorstwa Burta Bacharacha, Michela Legranda i Huberta Girauda, śpiewane niegdyś przez takie znakomitości jak: Édith Piaf, Charlesa Aznavoura, Joe Dassina czy Franka Sinatrę. Z artystką można było dwukrotnie porozmawiać na forum internetowym w portalu Onet.pl Rozmowy 10 listopada 2000 roku oraz 24 czerwca 2003 roku.
9 grudnia 2004 roku obchodziła swoje 70 urodziny, w tym dniu była gościem Polskiego Radia programu Muzyczna Jedynaka PI, audycję prowadziła Maria Szabłowska, z tej także okazji otrzymała listowne życzenia od wojewody mazowieckiego Leszka Mizielińskiego.
Irena Santor nadal aktywnie uczestniczy w życiu estradowo-telewizyjnym; w 2005 roku brała udział w programie TVP 2 Kawa czy herbata, w 2006 roku wystąpiła w programie Załóż się.Nagrała szereg solowych albumów, np. Halo Warszawo, Piosenki stare jak świat, Powrócisz tu, Zapamiętaj, że to ja, Moja Warszawa, Witaj gwiazdko złota, Telegram miłości, Cdn., Biegnie czas, Warszawa, ja i ty. Piosenkarka stworzyła wiele duetów muzycznych m.in. z Mieczysławem Foggiem, Edytą Górniak (Embarras), Krzysztofem Cugowskim (Jalousie), Magdaleną Umer (Tych lat nie odda nikt), Andrzejem Sikorowskim (Serce), Zbigniewem Wodeckim (Śnimy się sobie co noc), Katarzyną Stankiewicz (Kamienne schodki), Pawłem Kukizem (Już nie ma dzikich plaż), Alibabkami (A mnie się diabeł śni), Wojciechem Gąssowskim (Odrobinę szczęścia w miłości), Jerzym Połomskim (Zakochani), Anną Marią Jopek (Jesienny pan), Grzegorzem Turnauem (Jak to dziewczyna), Grażyną Łobaszewską (Maleńki znak), Justyną Steczkowską (Ej przeleciał ptaszek). Większość z nich można usłyszeć na wydanej w 1996 roku płycie Duety. Doboru wykonawców do piosenek na płytę Duety dokonał producent płyty Jan Borkowski. Współpracowała z Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji pod dyrekcją Stefana Rachonia, gdzie jak sama przyznała w wywiadzie pt. Gwiazdy festiwalu opolskiego, współpraca układała się nader udanie, a orkiestra potrafiła grać w każdej sytuacji.

W 1966 roku, półtora tygodnia przed rozpoczęciem KFPP w Opolu, Piotr Figiel zaproponował Irenie Santor wykonanie swojej piosenki pt. Powrócisz tu. Artystka uważała, że jest ona dla niej zbyt ostra, ale po pierwszym występie z orkiestrą, jak powiedziała w rozmowie Gwiazdy festiwalu opolskiego, połknęła bakcyla. Ową piosenką na festiwalu opolskim zdobyła wtedy I nagrodę w kategorii Premiery. W latach 60. wykonywała też Cyganerię – polską wersję greckiej piosenki Oi mortez nagrodzonej na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie w roku 1966.
W jej repertuarze wiele miejsca zajmuje Warszawa. W 2001 roku powstała płyta pt. Kolory mojej Warszawy, zawierająca nagrania artystki z lat 1960-1980, poświęcone w całości stolicy.
Spełnieniem marzeń artystki była realizacja płyty Santor Cafe, o której opowiadała w Sali moniuszkowskiej w warszawskim Hotelu Bristol 8 listopada 2000 roku. Gospodyni, odpowiadając na pytania, przyznała, iż myśl o spotkaniu z tak dużą ilością dziennikarzy bardzo ją tremuje. Powiedziała wtedy również, że trema i pewnego rodzaju lęk, jest powodem tego, iż póki co nie ma planów koncertowych. Wojciech Młynarski, uczestnik spotkania, który tłumaczył większość tekstów na prezentowaną płytę, namawiał Irenę Santor na nowe koncerty. Podczas spotkania została wręczona gospodyni Złota Płyta za poprzedni album Duety.
W 2002 roku ukazała się ostatnia z dotychczasowych płyt Ireny Santor pt. Jeszcze. Autorka tak opowiadała o swojej płycie: Nową jakością tej płyty jest to, że po raz pierwszy zetknęłam się zawodowo z pomysłodawcą tego albumu, producentem muzycznym i kompozytorem większości piosenek, Romualdem Lipko. Śpiewanie Jego utworów było dla mnie nęcącym wyzwaniem, taką małą prowokacją, możliwością zetknięcia się z "nowym". Nie mogłam z tego nie skorzystać. To "nowe" okazało się przyjazne i przystępne. Przed wydaniem płyty ukazał się singel pt. Jeszcze kochasz mnie. Singel promował krążek, który 6 kwietnia trafił na sklepowe półki . Album Jeszcze zawierał 15 premierowych piosenek, które skomponowali Romuald Lipko, Piotr Kominek, Wojciech Trzeciński i Paweł Sot, a słowami opatrzyli Andrzej Mogielnicki, Jan Wołek i Tomasz Zeliszewski.
Prywatnie
Pierwszym mężem artystki był koncertmistrz (pierwszy skrzypek) Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji pod Dyrekcją Stefana Rachonia, grający również w Warszawskiej Operze Kameralnej. Ich związek zakończył się rozwodem. I chociaż ich drogi się rozeszły, do końca życia Stanisław Santora (zmarł w 1999 roku) pozostawali w przyjaźni. Jej obecnym partnerem jest Zbigniew Korpolewski, którego poznała w warszawskim Teatrze Syrena, gdzie potem był dyrektorem.
W 1961 roku uległa poważnemu wypadkowi samochodowemu, jadąc wraz z piosenkarką Ludmiłą Jakubczak, która w wypadku zginęła.
6 kwietnia 2000 roku w Wielki Czwartek dowiedziała się, że wykryto u niej nowotwór piersi. Nie ukrywała swojej choroby i zaangażowała się w akcję namawiania kobiet do systematycznych badań ginekologicznych i mammograficznych. W jej przypadku nowotwór został ujawniony w pierwszym stadium rozwoju, a operacja w warszawskim Centrum Onkologii wypadła pomyślnie.
Jest matką chrzestną Julii, córki piosenkarki Łucji Prus.