Nysa - ul. Gierczak, róg Brackiej; widok na SP Nr5 (2).jpg

Emilia Gierczak (ur. 25 lutego 1925 w Maszewie, pow. lubomelski, w województwie wołyńskim]; zm. 17 marca 1945 w Kołobrzegu) – podporucznik, biorąca udział w walkach II wojny światowej.

Córka Leontyny i Józefa Gierczaków, właścicieli gospodarstwa rolnego. W 1938 Emila kończy siódmą klasę szkoły powszechnej w Lubolmu i rozpoczyna naukę w gimnazjum w Kowlu, należy tam do drużyny harcerskiej. W czerwcu 1939 kończy klasę pierwszą, a we wrześniu rozpoczyna się II wojna światowa.

17 września 1939 Armia Czerwona wkracza na Kresy Wschodnie II RP, w tym na Wołyń, i rodzinna Gierczaków zostaje wywieziona w pierwszej fali deportacji - 10 lutego 1940 aż pod koło polarne, a tam umieszczona w kołchozie w Pindze w obwodzie archangielskim. Emilia Gierczak pracuje wówczas w kołchozowej piekarni.

We wrześniu 1943 Emilia wraz z ojcem została zmobilizowana do służby wojskowej i wcielona do Dywizji Piechoty im. Tadeusz Kościuszki, gdzie ją przydzielono do Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater. Wkrótce po wcieleniu do wojska skierowano ją do szkoły oficerskiej w Riazaniu, którą ukończyła w dniu 9 lutego 1944, otrzymując stopień chorążego. Od lutego do maja 1944 była dowódcą plutonu fizylierów przy sztabie 1 DP, następnie została przeniesiona do 4 DP im. Jana Killińskiego i wyznaczona na dowódcę I plutonu w 2 komp. fizylierów 10 pp.

Od lipca do września 1944 wraz z plutonem przechodziła intensywne szkolenia, m.in. we wsi Stecówka koło Sum na Ukrainie a następnie w miasteczku Ołyka na Wołyniu. 10 września 1944 po złożeniu uroczystej przysięgi otrzymała stopień podporucznika.

W styczniowej ofensywie 1945 roku oddziały 4 DP ruszyły w pościg za Niemcami na północny zachód. Emilia Gierczak wraz z innymi żołnierzami tej dywizji wzięła udział w walkach m.in. na Wale Pomorskim, w umocnieniach w Żabnie, Bobrujsku i Drawsku Pomorskim. Dowodziła swoim plutonem przy niszczeniu bunkrów niemieckich w rejonie Wierzchowa k. Drawska Pomorskiego, co otworzyło drogę innym pododdziałom pułku. Na początku marca 1945 dotarła w okolice miasta Kołobrzegu. Mimo choroby (grypy) uczestniczyła razem z 10 pp w ataku na parowozownię i zakłady farmaceutyczne w Kołobrzegu. Po zdobyciu parowozowni, rozpoczęto atak na fabrykę farmaceutyczną. Na własną prośbę Emilia Gierczak dołączyła do grupy szturmowej. W godzinach popołudniowych rozpoczął się następny atak. Opór Niemców został złamany, zakłady farmaceutyczne zdobyte. Zginęła 17 marca 1945. Pochowano ją w pobliżu latarni morskiej, dopiero po kilku miesiącach przeniesiono na Cmentarz Bohaterów Walk o Kołobrzeg.

Rozkazem NR 08 Z 9 kwietnia 1945 została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari przez Dowódcę I Armii WP, a w 1997 na wniosek dyrektora I LO w Nowogardzie i ZKRPiBWP, Minister Obrony Narodowej awansował ją pośmiertnie na stopień porucznika.