Wykorzystujemy pliki cookies i podobne technologie w celu usprawnienia korzystania z serwisu Chomikuj.pl oraz wyświetlenia reklam dopasowanych do Twoich potrzeb.

Jeśli nie zmienisz ustawień dotyczących cookies w Twojej przeglądarce, wyrażasz zgodę na ich umieszczanie na Twoim komputerze przez administratora serwisu Chomikuj.pl – Kelo Corporation.

W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia dotyczące cookies w swojej przeglądarce internetowej. Dowiedz się więcej w naszej Polityce Prywatności - http://chomikuj.pl/PolitykaPrywatnosci.aspx.

Jednocześnie informujemy że zmiana ustawień przeglądarki może spowodować ograniczenie korzystania ze strony Chomikuj.pl.

W przypadku braku twojej zgody na akceptację cookies niestety prosimy o opuszczenie serwisu chomikuj.pl.

Wykorzystanie plików cookies przez Zaufanych Partnerów (dostosowanie reklam do Twoich potrzeb, analiza skuteczności działań marketingowych).

Wyrażam sprzeciw na cookies Zaufanych Partnerów
NIE TAK

Wyrażenie sprzeciwu spowoduje, że wyświetlana Ci reklama nie będzie dopasowana do Twoich preferencji, a będzie to reklama wyświetlona przypadkowo.

Istnieje możliwość zmiany ustawień przeglądarki internetowej w sposób uniemożliwiający przechowywanie plików cookies na urządzeniu końcowym. Można również usunąć pliki cookies, dokonując odpowiednich zmian w ustawieniach przeglądarki internetowej.

Pełną informację na ten temat znajdziesz pod adresem http://chomikuj.pl/PolitykaPrywatnosci.aspx.

Nie masz jeszcze własnego chomika? Załóż konto

MAPA POLITYCZNA WESTEROS.gif

GRA_O_TRON / Encyklopedia Gry o Tron / MAPA POLITYCZNA WESTEROS.gif
Encyklopedia Gry o Tron - MAPA POLITYCZNA WESTEROS.gif
Download: MAPA POLITYCZNA WESTEROS.gif

157 KB

(800px x 1600px)

0.0 / 5 (0 głosów)

Komentarze:

Nie ma jeszcze żadnego komentarza. Dodaj go jako pierwszy!

Aby dodawać komentarze musisz się zalogować

obrazek
Żelazny Tron - Żelazny Tron to tron, na którym zasiada władca Siedmiu Królestw. Stoi w sali tronowej Czerwonej Twierdzy w Królewskiej Przystani. Został stworzony z tysięcy mieczy stopionych razem przez Smoka Baleriona zwanego Czarnym Strachem. Nie jest wygodny a mimo to bardzo pożądany.
Termin "Żelazny Tron" funkcjonuje również jako kolokwializm – oznacza prawowitą władzę Siedmiu Królestw (np. „Bunt przeciw Żelaznemu Tronowi”).


obrazek
Wilkor - Wilkor to znacznie większa i o wiele bardziej inteligentna odmiana wilka.
Większość mieszkańców Siedmiu Królestw uważa, że zwierzęta te nie istnieją, choć niektórzy twierdzą, że przedstawiciele tego gatunku żyją w wilczym lesie nieopodal Winterfell. Bracia z Nocnej Straży, którzy bronią Muru, i Dzicy, którzy żyją po drugiej jego stronie, twierdzą, że watahy wilkorów spotkać można w nawiedzonym lesie za Murem.

Wilkora znaleźć można w herbie rodu Starków.

Wilkory w serialu:

Na samym początku opowieści dzieci Starków przygarniają sześć młodych wilkorów. Nadają im następujące imiona:

* Szary Wicher, wilkor Robba Starka.
* Dama, wilkor Sansy Stark.
* Nymeria, wilkor Aryi Stark.
* Lato, wilkor Brandona Starka.
* Kudłacz, wilkor Rickona Starka.
* Duch, wilkor Jona Snowa.


obrazek
Siedem Królestw Westeros - Westeros to wielki kontynent położony na zachodnim krańcu znanego świata. Od sąsiadującego z nim kontynentu Essos oddzielają go wody noszące nazwę Wąskiego Morza.

Większość wydarzeń „Gry o tron” ma miejsce w Westeros.

Na całym niemal obszarze Westeros, za wyjątkiem ziem położonych na dalekiej północy i od reszty kontynentu oddzielonych Murem, rozciąga się Siedem Królestw, twór polityczny ze stolicą w Królewskiej Przystani. Włada nim król na Żelaznym Tronie.

Krainy Westeros

* Północ: Włada nią ród Starków, który ma swą siedzibę w Winterfell. Bękarty Starków przyjmują nazwisko Snow.
* Dolina Arrynów: Włada nią ród Arrynów, który ma swą siedzibę w zamku Orle Gniazdo. Bękarty Arrynów przyjmują nazwisko Stone.
* Dorzecze: Włada nim ród Tullych. Ich siedziba to Riverrun. Bękarty Tullych przyjmują nazwisko Rivers.
* Zachód: Włada nim ród Lannisterów, który ma swą siedzibę w Casterly Rock. Bękarty Lannisterów przyjmują nazwisko Hills.
* Żelazne Wyspy: Włada nimi ród Greyjoyów. Ich siedziba to Pyke. Bękarty Greyjoyów przyjmują nazwisko Pyke.
* Włości Korony: Zarządzane przez króla z Żelaznego Tronu. Stolicą królestwa jest Królewska Przystań. Królewskie bękarty przyjmują nazwisko Waters.
* Ziemie Burzy: Włada nimi ród Baratheonów. Ich siedziba to Koniec Burzy. Bękarty Baratheonów przyjmują nazwisko Storm.
* Reach: Włada nim ród Tyrellów, który ma swą siedzibę w Wysogrodzie. Bękarty Tyrellów przyjmują nazwisko Flowers.
* Dorne: Włada nim ród Martellów, który ma swą siedzibę w Słonecznej Włóczni. Bękarty Martellów przyjmują nazwisko Sand



obrazek
Smoki - Smoki to istoty, które żyły na kontynentach Westeros i Essos. Uważa się, że ostatnie wyginęły półtora stulecia temu.
Pozostały po nich jedynie trzy kamienie, w które według niektórych zmieniły się ostatnie smocze jaja, a także czaszki wielkich smoków Targaryenów, zgromadzone w podziemnych salach Czerwonej Twierdzy w Królewskiej Przystani.
Smoki są wielkimi gadami z ostrymi zębami i pazurami. Mają skórzaste skrzydła, na przednich kończynach, jak nietoperze, choć niektóre grafiki Pieśń Lodu i Ognia pokazuje ich cztery nogi i indywidualną parę skrzydeł. Mają długie szyje i ogony. Jako młode są wielkości kota. Mogą osiągnąć rozmiary wystarczająco duże, aby połknąć Słonia w całości. Polerowane czaszki smoków Targaryen błyszczą jak onyks, a zęby ich są jak zakrzywione sztylety z czarnym diamentem. Ich kości są czarne ze względu na wysoką zawartość żelaza. Kości Smoków są bardzo poszukiwanym towarem.
Kiedy jesteś w pobliżu Smoka czujesz ciepło, od jego ciała bije gorąco oddech sam potrafi palić. Są dziwnymi magicznymi stworzeniami, potrafią nawiązać silną bliska wieź z ludźmi, którzy są ich Panami. Posiadają nieprzeciętną inteligencję. Były szkolone tak by brać udział w bitwach i odbierać komendy głosowe. Smoki rosną przez całe życie ale nie wiadomo jak długo żyją i jakie wielkie mogą urosnąć. Największy i najstarszy Smok Targaryenów, Balerion, żył około 200 lat ale uważa się, że smoki hodowane w niewoli mniejsze od swoich dzikich braci. Smoki są uważane za ściśle związane z magią i porami roku na świecie. Ponieważ smoki wyginęły z Westeros, moc magii stopniała i zimy stawało się zimniejsze.
Smoki zostały odkryte przez Valyrians w pierścieniu wulkanów na Półwyspie Valyriańskim. Valyrianie opanowali sztukę poskramiania smoków i używali ich jako broni wojennej. Targaryenowie mieli trzy Smoki ruszyli na podbój Westeros. Aegon I i jego siostry, każde z nich jechało na swoim Smoku. Udało im się zdobyć sześc z siedmiu Królestw Westeros. Targaryenowie zbudował Dragonpit King's Landing w celu podniesienia ich domu i Smoków. W okresie panowania Jaehaerys I miał sześć Smoków i udał się z nim na północ. Prawdopodobnie miał co najmniej dziewiętnaście smoków na przestrzeni lat.. Przez wieki smoki Targaryenów umierały w różnych wojnach, a następne pokolenia nie rosły tak duże jak ich rodzice. Ostatni smok był karłowaty i zniekształcony a zmarł w młodym wieku za panowania Aegon III. Była zieloną Smoczycą, małą, karłowatą z uschniętymi skrzydłami. Złożyła pięć jaj ale z żadnego nie wykluł się Smok.
Po ich wyginięcia pozostały tylko ich czaszki i kilka skamieniałych jaj. Jaja były bardzo cenne, zarówno dla ich piękna i egzotyczna natury, jak również ich potencjału do wylęgu smoków. Dokonywano wielu prób by owe jaja ożywić.



obrazek
Rycerstwo - Tytuł rycerski przyznawany jest wojownikowi, który w wyjątkowy sposób przysłuży się swojemu lordowi, wierze lub władcy Siedmiu Królestw. Wojownik taki otrzymuję rangę rycerza i ma prawo do tytułu „ser”.

Zdobycie pasa rycerskiego jest jednym ze sposobów zmiany stanu społecznego i wejścia w szeregi szlachty. Wiąże się to z wyasygnowaniem wielkiej sumy pieniędzy na zbroję i broń, co czyni ten fakt nieosiągalnym dla większości plebsu.
Każdy rycerz powinien być przede wszystkim żarliwym wyznawcą boga o siedmiu twarzach. Dlatego też ani mieszkańcy północy, którzy wierzą w dawnych bogów lasów, ani mieszkańcy Żelaznych Wysp, których bóstwem jest Utopiony Bóg, nie mogą być rycerzami.
Rycerze kierują się zbiorem praw i zasad postępowania zwanym kodeksem rycerskim. Zgodnie z nim mają obowiązek bronić słabych i niewinnych, chronić kobiety i dzieci, walczyć czysto i honorowo, oraz okazywać posłuszeństwo swym seniorom. To, jak wiernie dany rycerz przestrzega kodeksu rycerskiego, pozostaje jego indywidualną sprawą.




obrazek
Religia - Główną religią Siedmiu Królestw jest Wiara. Poza Westeros jej popularność jest niewielka.
Wiara zakłada istnienie jednego boga o siedmiu twarzach. Są nimi: Ojciec, Matka, Wojownik, Kowal, Dziewica, Starucha i Nieznajomy. Każda z nich uosabia jeden aspekt życia. Do pierwszych sześciu wcieleń boga wierni modlą się przy różnych okazjach. Do Nieznajomego nie modlą się nigdy, ponieważ jest on aspektem śmierci.
Kapłanami Wiary mogą być zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Kapłani nazywani są septonami, a kapłanki septami. Rządzi nimi rada składająca się z Najpobożniejszych. Głową kościoła jest Wielki Septon, który ma swą siedzibę w wielkim sepcie Baelora w Królewskiej Przystani. Do rady Najpobożniejszych wybiera się zarówno septonów, jak i septy, ale Wielki Septon zwyczajowo jest mężczyzną.
Świątynie Wiary to siedmioboczne budynki, które nazywa się septami. Każda z siedmiu ścian septu poświęcona jest jednemu z aspektów boga. Świątynie, w których modlą się liczne rzesze wiernych, noszą nazwę transeptów. Są to miejsca kontemplacji, w których obowiązuje nakaz milczenia i szereg innych nakazów. Wiele sept i septonów ma stałe świątynie, w których rezydują. Ci, którzy ich nie mają, znani są jako bracia żebrzący i przemierzają Siedem Królestw, pełniąc posługę w mniejszych miastach i wsiach.
Wiara jest religią dominującą w południowej części Westeros. Nie przyjęła się jedynie na Żelaznych Wyspach, których mieszkańcy czczą Utopionego Boga i na północy, gdzie wciąż silna jest wiara w dawnych bogów lasów, choć i na wyspach, i na północy zdarzają się wyznawcy Wiary.



obrazek
Vaes Dothrak - To Święte Miasto Dothraków. Położone pod Górą Matką w pobliżu jeziora zwanego Łonem Matki. Jedyne jakie Dothrakowie posiadają. Nie ma murów, domów. Tak na wszelki wypadek gdyby zjechało do niego więcej khalasar. Obowiązują tu zasady. Nie można nosić broni i przelewać krwi człowieka.
Jest jednocześnie największym i najmniejszy miastem Dothraki a to ze względu na układ i mieszkańców. Kiedy przybywają do niego Khalowie ze swoimi khalesarami robi się tłoczno. Kiedy odjeżdżają zostają w mieście tylko nieliczni. W mieście mogą przebywać zarówno niewolnicy jak i rządzący. Ulice są brukowane ale właściwie pokryte trawą i błotem. Budynki zostały tu przeniesione przez niewolników z podbitych miast. Przez środek biegnie święta droga Bogów, od bramy z Końmi do samej Matki Góry. Na wjeździe ustawiono bramę, na którą składają się dwie ogromne rzeźby ogierów z brązu stojących na tylnych nogach tworząc łuk z przednich stykając się kopytami.
Wbrew pozorom to dobre miejsce do rozwijania handlu. Kupcy mogą tu prowadzić swoja działalność o ile nie bezczeszczą zasad oraz Matki Gór. Mamy tu dwa rynki, Zachodni, wielki bazar z udeptaną ziemią otoczony murkiem z wypalonej gliny, wykorzystywany przez Kupców z Wolnych Miast. Oferuje: sól, srebro, nasiona. Wschodni, należący do ludów Asshai, Yi Ti i Krain Cienia, tu można znaleźć rzadkie zwierzęta egzotyczne. Oczywiście oba oferują masę przeróżnych potrzebnych i mniej potrzebnych przedmiotów.





obrazek
Nocna Straż - Nocna Straż to formacja wojskowa powołana do obrony Muru, olbrzymiej konstrukcji obronnej usytuowanej wzdłuż północnej granicy Siedmiu Królestw. Nocną Strażą dowodzi Lord Dowódca Jeor Mormont, zwany Starym Niedźwiedziem. Jego siedzibą jest Czarny Zamek. Kiedyś Nocna Straż była szanowana i wstąpienie do niej było zaszczytem. Dzisiaj stała się raczej kolonią karną dla brutalnych przestępców, politycznie niewygodnych, młodszych synów, którzy nie mieli dziedziczyć i nie stanowili partii do transakcji ślubnych oraz bękartów. Trzon Dowództwa to jeszcze ciągle dawni rycerze, honor i służba sa dla nich najważniejsze. zasoby Straży to 19 Zamków (teraz w większości to baraki) umiejscowionych wzdłuż Muru. Są one tak skonstruowane by dawać ochronę od północy ale od południa nie ma ani murów, ani ścian po to by w razie buntu (kiedyś wielkiej formacji) ich obrona przeciw siłom z południa była minimalna. System patroli wzdłuż Muru, obserwacja z góry to główne zajęcia Nocnej Straży.
Z powodu braków personalnych ograniczono się do patroli przy Czarnym zamku.
Kiedyś by pomóc utrzymać sie Nocnej Straży obdarowywano organizacje ziemią, miasteczkami, wsiami. Z nich również oprócz zasobów rekrutowali się Strażnicy.
Jeżeli ktoś wstąpił do Nocnej Straży robił to raz na całe życie. Składał przysięgę i stawał się Bratem. Jeżeli znalazł się na Murze dobrowolnie przysługiwało mu prawo do urlopu. Jeżeli jednak był skazanym, nie miał takich przywilejów. Strój, który ich obowiązuje to czerń przez co nazywa się ich popularnie Wronami. To jest jedyne miejsce w Westeros gdzie najmniej znaczący obywatel może zyskać władzę i panować nad Lordami czy szlachetnie urodzonymi. Każdy kto zasłuży w swoim czasie może zostać Lodrem Dowódcą. Lorda Dowódcę wybierają Strażnicy zazwyczaj był to Zwiadowca. Wyjątkiem tu będzie Jon Snow, który z wyboru LD stał się Zarządcą.
Struktura organizacji jest stosunkowo prosta: mamy Zwiadowców, Budowniczych i Zarządców.

Słowa Przysięgi:
"Nadchodzi noc i zaczyna się moja warta.
Zakończy ja tylko śmierć.
Nie wezmę sobie żony, nie będę miał ziemi, ojca ani dzieci.
Nie założę korony i zapomnę o zaszczytach.
Będę żył i umrę na posterunku.
Jestem mieczem w ciemności.
Jestem strażnikiem na murach.
Jestem ogniem, który odpędza zimno, światłem, które przynosi świt, rogiem, który budzi śpiących, tarczą, która osłania krainę człowieka.
Moje życie i mój honor należą teraz do Nocnej Straży na te noc i wszystkie pozostałe"



obrazek
Królewski namiestnik - Królewski namiestnik lub namiestnik króla to najwyższy obieralny urząd w Siedmiu Królestwach.
Królewski namiestnik jest drugą, po królu na Żelaznym Tronie, osobą w państwie. Uprawnienia namiestnika można porównać z tymi, które posiada pierwszy minister w monarchii absolutnej. Królewski namiestnik jest najbliższym doradcą monarchy. Ma prawo podejmować decyzje i przemawiać w jego imieniu.




obrazek
Mieszkańcy Westeros -

Do ludów Westeros zaliczamy:

* Pierwszych Ludzi, których przodkowie przybyli na kontynent ponad 12 tysięcy lat temu.
* Andalów, którzy najechali ziemie Westeros ponad 6 tysięcy lat temu.
* Rhoynarów, ludzi wschodu, którzy w trakcie wojny z Valyrią uciekli do Dorne i przemieszali się z tamtejszą populacją Andalów.
* Żelaznych Ludzi, potomków Pierwszych ludzi i Andalów, którzy zwyczajami różnią się od pozostałych mieszkańców Westeros.

Rasy mityczne i stworzenia magiczne:

* Dzieci Lasu, rasa przyjazna ludziom, sprzymierzona z Pierwszymi Ludźmi. Pierwsi wyznawcy dawnych bogów lasów. Uważa się, że Dzieci Lasu wyginęły podczas najazdu Andalów lub uciekły z Westeros. Inteligentne istoty żyjące na terytorium Westeros przed przybyciem Pierwszych Ludzi. Niewielkiej postury, ładne, zielone (cokolwiek miałoby to znaczyć). Nosiły ubrania z liści, walczyły bronią ze smoczego szkła. Wyznawały Starych Bogów, potrafiły posługiwać się zieloną magią, zostawiali po sobie drzewa z wyrzeźbionymi twarzami. Po przybyciu do Westeros Pierwsi Ludzie zaczęli wycinać czardrzewa, doszło do wojen między obiema rasami. W końcu Pierwsi Ludzie pogodzili się z Dziećmi, przejęli ich wiarę, lecz przybyli Andalowie, którzy nie byli tacy skorzy do ugody. Ocalałe resztki Dzieci Lasu ponoć zamieszkały w lasach dalekiej północy. Obecnie uważa się je za rasę wymarłą.

* Inni, rasa lodowych potworów z najdalszej północy. Według legend przed ośmioma tysiącami lat starła się z Pierwszymi Ludźmi i Dziećmi Lasu. Wysocy nieumarli o lśniących niebieskich oczach. Istnieje prawdopodobieństwo, że powstają poprzez składanie ofiar z ludzi Wielkiemu Innemu (przez Melisandre uważanego za boga przeciwnika R'hllora). Znają się na jakiejś magii, potrafią ożywiać ludzkie i zwierzęce zwłoki, tworzyć miecze z lodu. Istoty rozumne. W obawie przed powrotem Innych wybudowano Mur. Rasę uważa się za wymarłą.

* Olbrzymy, stwory przypominające ludzi, lecz znacznie od nich większe, według Dzikich można je spotkać za Murem. Mieszkańcy Siedmiu Królestw nie wierzą w ich istnienie.

* Wargowie, ludzie, którzy potrafią panować nad związanymi z sobą zwierzętami. Mieszkańcy Siedmiu Królestw nie wierzą w ich istnienie.

* Zombie, zmarli ożywiani:
- zombie tworzone przez Innych. Inni tworzą zombie z ciał poległych. Stwory takie są raczej pozbawione własnego rozumu, w dzień robią za zwykłe zwłoki, w nocy atakują. Ich oczy świecą się na niebiesko. Głównym ich celem jest mordowanie wszystkiego co żywe i się rusza.
- zombie stworzone przez R'hllora. Mamy dwóch przedstawicieli: lorda Bericka i Catelyn Stark, którzy zostali ożywieni po śmierci dzięki Thorosowi z Myr, kapłanowi R'hllora. Berick wspomina, że nie wiele pamięta z czasów przed (pierwszą) śmiercią, jak jest z Cat nie wiemy. Istoty rozumne.
- zombie Qyburna

* Smoki, skrzydlate, długowieczne gady, brutalne i krwiożercze, które potrafią zionąć ogniem. Narodziły się na wschodzie i zostały ujarzmione przez Valyrian, którzy wykorzystywali je w walce lub jako środek transportu i dzięki nim stworzyli imperium. Większość smoków zginęła podczas zagłady Valyrii. Nieliczne, które przeżyły, dopomogły Targaryenom w opanowaniu Westeros. Ostatnie smoki Targaryenów umarły przed ok. 150 laty. Te istoty istniały naprawdę. Czaszki ponad tuzina targaryeńskich smoków zdobią hale Czerwonej Twierdzy. Uważa się, że obecnie nie ma na świecie smoków.



obrazek
Dzicy - Dzicy lub Wolni Ludzie to rasa ludzi żyjących za Murem, na kontynencie Westeros, lecz poza granicami Siedmiu Królestw.
Dzicy podzieleni są na plemiona, żyją w wioskach. Niektórzy z nich są opanowani i kulturalni, inni dzicy i krwiożerczy. Zwykle biją się między sobą, choć czasem, zjednoczeni przez Króla za Murem, atakują Siedem Królestw.
Mieszkańcy Siedmiu Królestw uważają, że Mur zbudowano po to, by chronił ich przed Dzikimi. Tylko Nocna Straż pamięta, że Mur wzniesiono dla obrony przed Innymi, mitycznymi istotami, które 8 tysięcy lat temu niemal zniszczyły świat.



obrazek
Mur - Mur to ogromna, mająca 300 mil długości i 700 metrów wysokości konstrukcja obronna usytuowana wzdłuż północnej granicy Siedmiu Królestw.
Chroni mieszkańców królestwa przed istotami spoza muru. Mur ma ponad 800 stóp wysokości i jest zbudowany z lodu. Według licznych świadectw przy jego wznoszeniu wspomagano się starożytną magią i czarami. Mur zbudowano ponad 8 tysięcy lat temu dla obrony przed Innymi, którzy jakoby zamieszkiwali wówczas najdalszą północ kontynentu. Obecnie uważa się, że Inni nigdy nie istnieli.
Mur budował Brandon Builder, wówczas zrobiono ile się dało jeżeli chodzi o wysokość a później dobudowywano Mur do obecnej wysokości. Braki kadrowe dały się odczuć przy jego konserwacji. Dawniej Nocna Straż pilnowała by las rosnący od północy nie zbliżał się do Muru na 3 mile. Dzisiaj jednak las znowu się podkradł i jest tuż, tuż pod Murem.
Mur strzeżony jest przez zaprzysiężonych braci z Nocnej Straży. Formacja, niegdyś silna i poważana, obecnie mocno podupadła. Główną kwaterą Nocnej Straży jest Czarny Zamek, forteca wzniesiona w cieniu muru, do której prowadzi królewska droga.
Mur jest na tyle szeroki, że kilku rycerzy może na nim swobodnie jechać konno. Na jego szczycie są rozmieszczone katapulty i żurawie. Katapulty do obrony a żurawie i windy do dostarczania sprzętu, materiałów budowlanych i żywności oraz samych Strażników na Mur.
Mur posiada 19 Strażnic, dzisiaj czynne (obsadzone) są trzy: Czarny Zamek, Wschodnia Wieża oraz Wieża Cieni na Zachodzie.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin
W ramach Chomikuj.pl stosujemy pliki cookies by umożliwić Ci wygodne korzystanie z serwisu. Jeśli nie zmienisz ustawień dotyczących cookies w Twojej przeglądarce, będą one umieszczane na Twoim komputerze. W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia. Dowiedz się więcej w naszej Polityce Prywatności