Reetz - Recz 1938 rok 38.jpg

Kreis Arnswalde

Recz (Reetz)

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosi 12,40 km². Miasto stanowi 0,9% powierzchni powiatu.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Toponimia

Najstarszą wzmiankę o Reczu zawiera dokument z 1269 r., w którym pada nazwa Recz. Późniejsza nazwa Recz pochodzi prawdopodobnie od słowiańskiego słowa oznaczającego miejsce nad rzeką. Przez stulecia miasto nosiło nazwę Reetz. W latach 1945 – 1946 obowiązywała nazwa Rzeczyca zmieniona następnie na Recz Pomorski. Z czasem użycie przymiotnika "pomorski" wyszło z użycia.

Historia

Miasto zachowało układ średniowiecznego miasta o owalnym zarysie i jest do dzisiaj w większości opasany murem obronnym z kamieni polnych, zbudowanym w XIV-XV wieku. Na przełomie XIV w. do XVIII w. Recz był własnością rodziny von Wedel. Miasto usytuowane jest na historycznym pograniczu Pomorza i Wielkopolski. Przez Recz przebiega historyczna droga handlowa "droga marchijska", zwana dalej szlakiem cysterskim. W czasie II wojny światowej miasto zostało zniszczone w 70%. Po wojnie zostało odbudowane. Pierwszym burmistrzem Recza w latach 1945–1946 był Mieczysław Czajkowski, a obecnie burmistrzem miasta jest Józef Romanowski.

Kalendarium

we wczesnym średniowieczu był tu słowiański gród i osada targowa na podgrodziu
w 1269 r. tutejsze tereny opanowała Brandenburgia
po 1284 r. obok starej osady lokowano miasto, a na miejscu dawnego słowiańskiego grodu ufundowano w 1296 r. klasztor Cysterek
od 1370 do XVIII wieku miasto należało do rodu von Wedel
w latach 1402 – 1454 było w rękach Krzyżaków
w 1657 r. podczas wojny polsko-szwedzkiej Recz zdobyli Polacy
w czasie wojny trzydziestoletniej Recz został częściowo zniszczony przez pożary w 1686 r.
w XIX wieku miasto było lokalnym ośrodkiem handlowym dla rolniczego zaplecza.
w 1945 r. miała miejsce bitwa czołgów, w wyniku której miasto zostało zniszczone w około 70%.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Zabytki chronione prawem:

teren starego miasta z XIII wieku, nr rej. 59 z dnia 27 lutego 1956 r.
organistówka szachulcowo – murowana z poł. XIX wieku, ul. Ratuszowa 6, nr rej. 347 z dnia 30 stycznia 1991 r. Obecnie Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, pieczołowicie odnowiona w latach 80. XX wieku. Jej ścianę od ul. Ratuszowej zdobią medaliony Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza oraz Stefana Żeromskiego. Na piętrze swą siedzibę ma Towarzystwo Miłośników Recza.
kościół pw. Chrystusa Króla gotycki z 1352 – 1355, przebudowany w XV i XIX wieku, nr rej. 57 z dnia 3 stycznia 1956 r. oraz br rej. 259 z dnia 20 czerwca 1979 r. Kościół parafialny, rzymskokatolicki należący do dekanatu Choszczno, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Budynek trójnawowy, dawniej pod wezwaniem św. Katarzyny. Olbrzymia wieża zachodnia pochodzi z początków XV wieku, kiedy to Recz znajdował się pod zwierzchnictwem zakonu krzyżackiego. We wnętrzu cenny ołtarz późnorenesansowy z lat 1607 – 1611 z bogatą dekoracją snycerską, renesansowa ambona, romańska chrzcielnica z granitu, epitafia znaczących miejscowych rodów. W 1989 r. gruntownie odnowiony.Obecnym proboszczem jest Aleksander Słodkowski.
pozostałosci murów obronnych, zarys zachował się na całym obwodzie dawnego miasta, zbudowane są one z kamienia polnego, nr rej. 399 z dnia 15 lutego 1963 r. oraz nr rej. 290 z dnia 26 października 1979 r., w skład których wchodzą:
baszta Choszczeńska zwana inaczej Młyńska z XIV wieku, przy rozwidleniu dróg do Choszczna i Szczecina
baszta Drawieńska zwana inaczej brama kamienna, z XVI wiek wieku o wysokości 15 m. chroniła wjazdu do miasta, obecnie ma charakter widokowy.
dom z poł. XIX wieku, murowano-szachulcowy, Rynek 1, nr rej. 348 z dnia 30 stycznia 1991 r., odrestaurowany w końcu lat 80. XX wieku.

Pozostałe zabytki:

czatownia z XV wieku, obok Baszty Drawieńskiej
grodzisko średniowieczne pocysterskie, jest stanowiskiem archeologicznym
Cmentarz żydowski w Reczu

Rezerwat przyrody:

2 km na północny wschód od centrum rezerwat przyrody "Grądowe Zbocze" (zaraz za przystankiem kolejowym Recz Pomorski), las mieszany o powierzchni 33,28 ha, utworzony w 1996.

Europejski Szlak Cystersów

Zakon panien Cysterek został sprowadzony do Recza w 1296 r. przez margrabiów brandenburskich. Opactwo ulokowane zostało na wzgórzu (dzisiaj zwanym klasztornym) w widłach rzeki Iny i Reczanki (Młynówki). Panny cysterki zajmowały się prowadzeniem gospodarstwa rolnego i młynów, wprowadzając na ziemię recką nowe techniki upraw rolnych. Prowadzona zgodnie z dewizą cystersów ora et labora (módl się i pracuj) działalność zakonna trwała aż do 1552 r. kiedy to sekularyzowano dobra opactwa, przeznaczając je na domenę państwową. Ostatecznie zniszczone z czasem budowle pocysterskie rozebrano w 1827 roku.