Bronowice 22.jpg

Kreis Friedeberg

Bronowice (Braunsfelde)

Bronowice – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Strzelce Krajeńskie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Trzynastowieczna ulicówka (zwarta zabudowa po obu stronach jednej drogi). Niemiecka nazwa Braunsfelde wymieniona została po raz pierwszy w 1333 roku. Nazwa wsi pochodzi zapewne od imienia rycerza Braun lub Bruno. W XIV wieku wieś liczyła 67 łanów ziemi, czyli około 1491 ha. Właścicielami Bronowice byli w tym czasie czterej bracia z zamożnego rodu von Sak. Księga ziemska z 1337 roku wymienia także proboszcza i czynny młyn wietrzny. Na początku XVI wieku cała wieś należała do rodziny von Sanitz, która to zarządzała tutejszymi dobrami przez 285 lat. Przedstawicielami rodu byli: Mathias Otto von Sanitz i Thomas von Sanitz. W roku 1610 majątek bronowicki znajdował się w opłakany stanie. Był tu jedynie niewielki dom zarządcy i zrujnowany budynek stodoły. W roku 1618 część wsi kupił radca kamery królewskiej Berżer, a drugą zakupiła Rada Miejska Strzelec. W roku 1689 Sanitzowie ponownie odkupili połowę wsi, utrzymując dobra do roku 1792. W roku 1689 Sanitzowie ponownie odkupili połowę wsi, utrzymując dobra do roku 1792. Wtedy to ostatni z rodu, Karol Wilhelm odsprzedaje Bronowice Fryderykowi von Braunschweig, który wkrótce, bo w 1797 roku sprzedaje dobra kapitanowi von Oertzen. W dwa latapóźniej nowym właścicielem zostaje starosta Wilhelm von Pape. W roku 1803 bronowickei dobra nabył Chrystian Lehman. W tym czasie wieś liczyła 35 zagród oraz 35 łanów ziemi. Mieszkało tutaj 227 osób. Był kościół, proboszcz, kowal i wiatrak. Od 1824 roku wieś przeszła w posiadanie mieszczańskiej rodziny Schroederów, do której należało 625 ha gruntów. Ostatnim przedstawicielem był Jan Schroeder. Kolejnymi właścicielami byli: Franciszek Fleischer (1901), Kurt Fleischer i jego opiekunowie (1907). W 1901 roku przez Bronowice przeprowadzono linie kolejową łącząco Strzelce z Choszcznem. W roku 1919 wieś liczyła 457 mieszkańców. Wystarczy obejść zachodni odcinek kościelnego muru, aby znaleźć się na terenie dawnego folwarku. Głównym elementem bronowickiego założenia folwarcznego był XIX wieczny dwór. Jak wyglądał i kiedy został zniszczony nie udało się ustalić. Jedyne ślady po dworze znajdują się w niewielkim parku położonym tuż obok kościoła. Są to: porośnięte trawą i pokrzywami fundamenty oraz dobrze zachowany podjazd, pod którym widoczne jest zasypane gruzem podpiwniczenie. Podobny los spotkał folwarczną gorzelnię.Po rozebranym w latach 80-tych budynku została garstka gruzu i solidne kamienne fundamenty. Tutaj też zachowało się przestronne, sklepione pomieszczenie piwniczne. Z ocalałych budynków starej zabudowy zasługuje istniejący w połowie (druga połowa rozebrana) murowany budynek dworskiego spichlerza, zespół parterowych budynków służby i eklektyczny gołębnik. Tuż za terenem folwarcznego podwórza, na wzgórzu, przy drodze wiodącej do Wielisławic znajduje się stary ewangelicki cmentarz, któremu też nie udało się oprzeć biegnącemu czasowi.

Liczba mieszkańców:

1933 r. - 352
1939 r. - 367
2004 r. - 419
2006 r. - 409