md13.jpg

Martwa Droga
Stavba Gulagu č. 501 a 503, železnice Salechard - Igarka

Budowę szlaku kolejowego rozpoczęto w 1947 roku. Większość pracowników (według obliczeń nawet 100 000) stanowili więźniowie obozów pracy Gułag. Zimą siarczysty mróz, latem chmary komarów, brak wyposażenia i pożywienia, niewolnicza praca, prymitywne narzędzia, przemoc, zła wola, śmierć... Tak wyglądały warunki życia na tej szalonej budowie, którą rozpoczęto na osobisty rozkaz Stalina. W okresie po drugiej wojnie światowej władze ZSRR zdawały już sobie sprawę, że niewolnicza praca więźniów w skorumpowanym systemie Gułag jest nie tyle mało wydajna ale jest to wręcz marnotrawstwo. Jedynie Stalin sobie tego nie uświadamiał, wręcz oszalał na punkcie podobnych projektów. Do dziś nawet rosyjscy historycy nie umieją wyjaśnić, co popchnęło go do decyzji o połączeniu szlakiem kolejowym niezamieszkanych i nieprzyjaznych obszarów polarnych Syberii.

Najprawdopodobniej dyktowały to względy strategiczne, bowiem z perspektywy wojskowej północna część Syberii była praktycznie pozbawiona ochrony. Całą sytuację miał zmienić szlak kolejowy prowadzący do jednego z portów głębokowodnych na Oceanie Arktycznym. W tym miejscu należy zaznaczyć, żeiele wręcz fantastycznych planów związanych z połączeniem kolejowym niezamieszkałych obszarów na północy Rosji i Dalekim Wschodzie istniało już za czasów rosyjskiego caratu. Wtedy jednak nie było wiadomo o bogatych złożach gazu ziemnego na tych obszarach, co w ostatnim czasie przyczyniło się do tego, że szlak kolejowy ponownie wzbudza zainteresowanie.

Szlak miał początkowo łączyć istniejącą już drogę (również wybudowaną przez więźniów Gułagu) z Moskwy do Workuty (ze stacji Czum na terenach Uralu Polarnego) z portem w Zatoce Obskiej przy Przylądku Kamennyj. W dniu 22 kwietnia 1947 roku Rada Ministrów nakazała Ministerstwu Spraw Wewnętrznych oraz zarządowi Gułagu bezzwłocznie rozpocząć budowę gigantycznego portu głębokowodnego, doków, przylegającego miasta oraz szlaku kolejowego, który połączyłby port z resztą kraju.
http://www.gulag.cz/pl/projekty/martwa-droga