Donbosco.jpg

Jan Melchior Bosko, właśc. wł. Giovanni Melchiorre Bosco (ur. 16 sierpnia 1815 w Becchi, zm. 31 stycznia 1888 roku w Turynie) – duchowny włoski, prezbiter, założyciel zgromadzenia salezjanów i salezjanek, święty Kościoła katolickiego.

Dzieciństwo:
Jan Bosko w wieku dwóch lat i pięciu miesięcy stracił ojca, Franciszka i od tej pory wychowywała go tylko matka, Małgorzata. Miał dwóch starszych braci, Józefa i Antoniego. Mieszkał w małej rolniczej wiosce. Żył w czasach, w których w jego rodzinnym Piemoncie (obecnie część Włoch) dokonywały się przemiany polityczne: m.in. zjednoczenie Włoch w granicach zbliżonych do obecnych. Był linoskoczkiem, iluzjonistą i opowiadał świetne przypowieści, których przychodzili słuchać zarówno jego koledzy, jak i dorośli. W wieku 9 lat miał proroczy sen - śniło mu się, że zostanie pomocnikiem Chrystusa, co zrozumiał dopiero później.

Nauka:
Na przełomie roku 1824/1825 rozpoczął naukę – początkowo u mieszkańców wsi, później u księdza Lacqua w Capriglio. 26 marca 1826 roku przyjął komunię świętą w kościele parafialnym w Castelnuovo. W lutym 1827 roku musiał opuścić dom, gdyż jego brat Antoni wywoływał awantury ze względu na jego naukę – uważał, że nie była ona Jankowi potrzebna. Znalazł zatrudnienie jako chłopiec stajenny u rodziny Moglia. W listopadzie 1829 roku wrócił do domu. Od tej pory uczył się u księdza Calosso, który mieszkał w Morialdo. W listopadzie 1830 roku ksiądz zmarł. Jan ponownie podjął naukę w grudniu 1831 roku w szkole powszechnej księcia Emanuela Virano w Castelnuovo. Zmiana nauczyciela, na dobrze znanego księdza Moglia, spowodowała, że Jan Bosko postanowił pójść w listopadzie 1831 roku do szkoły w Chieri. Nauczył się szyć, robić likiery, był szewcem oraz sprzedawał w kawiarni.

Seminarium:
18 kwietnia 1834 roku Jan Bosko spełniał wszystkie warunki i mógł zostać przyjęty do zakonu franciszkańskiego. Był na to zdecydowany, jednak pewien sen zmienił jego zdanie na ten temat. Poradził się księdza Cafasso, który zasugerował mu, by został klerykiem. Posługę kapłańską rozpoczyna 5 czerwca 1841 roku.

Kapłan:
Swoją posługę kapłańską wykonywał przede wszystkim wśród więźniów i chorych. Dzień 8 grudnia 1841 roku (Święto Niepokalanego Poczęcia NMP) uznaje się za początek jego apostolstwa wśród młodzieży. Pomagał chłopcom znajdować pracę, a także zabierał ich na wycieczki i organizował zabawy. 12 października 1844 r. ksiądz Bosko otworzył swoje pierwsze oratorium dla młodzieży, które znajdowało się na Valdocco, na przedmieściach Turynu. Było to miejsce zabawy i nauki, które z czasem zostało rozbudowywane. Siedziba oratorium była wielokrotnie przenoszona, aż 5 kwietnia 1846 roku wreszcie znaleziono stałe miejsce w małej szopie należącej do Franciszka Pinardiego, od którego odkupiono później cały dom (19 lutego 1851 roku). Kolejne oratorium otwarto 8 grudnia 1847 roku. W 1852 roku Bosko zbudował kościół dla swoich podopiecznych, a rok później rozbudowano oratorium. Później otworzył dla swoich wychowanków zakłady pracy, a całe dzieło rozrastało się w szybkim tempie przez następne lata.

Założenie zgromadzeń:
W dniu 26 stycznia 1854 roku ksiądz Bosko zapowiedział utworzenie Towarzystwa Świętego Franciszka Salezego. Rok później 25 marca zostało ono oficjalnie założone, a pierwszym salezjaninem został Michał Rua, późniejszy następca Jana Bosko. 11 listopada 1872 roku Bosko założył Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych. Dwa lata później Zgromadzenie wysłało pierwszych misjonarzy do Ameryki. W międzyczasie w całej Europie powstawały kolejne domy salezjańskie. Umierając, ks. Jan Bosko zostawił zakon umocniony i posiadający 65 domów.

System wychowawczy

Jan Bosko wprowadził w swoich domach system prewencyjny. Opiera się on w całości na rozumie, religii i miłości wychowawczej; natomiast zakazuje wszelkiego rodzaju kar cielesnych. Wprowadza zasadę, że wychowawca stara się być dla wychowanka przyjacielem, a nie osobą, która go nadzoruje i wymierza odpowiednie kary.

Kult

Święty Jan Bosko został beatyfikowany 2 czerwca 1929 i kanonizowany 1 kwietnia 1934 przez Piusa XI.
Jest patronem m.in. młodzieży, uczniów i studentów.
W ikonografii święty przedstawiany jest przy łóżku chorego w szpitalu lub prowadzący dwóch uśmiechniętych, patrzących na niego chłopców.
Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 31 stycznia.