kleszcze1.jpg

KLESZCZE
1. W jakich miejscach występuje największe ryzyko ukąszenia przez kleszcza?

Kleszcze występują najczęściej na obszarach przejściowych między dwoma różnymi typami roślinności np. brzegi lasów z graniczącymi łąkami, polany, błonia nad stawami i jeziorami, zagajniki z zaroślami, miejsca gdzie Las liściasty przechodzi w iglasty i odwrotnie, obszary zarośnięte paprociami, jeżynami i leszczyną. Kleszcze można również spotkać w trawie i niskich krzakach. Wiszą na źdźbłach trawy i na liści, co sprawia, że są niewidoczne.
2. W jaki sposób kleszcze zarażają się wirusem KZM?

Kleszcze zarażają się podczas pobierania krwi od zakażonego kręgowca. Możliwa jest również transmisja wirusa od kleszczy zakażonych do niezakażonych za pośrednictwem migrujących komó- rek skórnych kręgowca. Proces ten (nazywany cofeeting) zachodzi wówczas, gdy niezakażone kleszcze pobierające krew z kręgowca stykają się z odżywiającymi się w pobliżu zakażonymi kleszczami. Zjawisko to odgrywa bardzo ważną rolę, gdyż komórki te mogą być źródłem wirusa, nawet wtedy, gdy w organizmie kręgowca nie występuje układowa wiremia. Ponadto samica może przekazywać wirusa KZM na swoje potomstwo — jest to tak zwane zakażenie transstadialne i transowarialne.
3. Które części ciała człowieka są szczególnie narażone na ukąszenia kleszczy?

Kleszcze reagują na bodźce zapachowe, świetlne i cieplne. Przyciąga je do żywiciela biały kolor, ciepło i zapach kwasu mlekowego (obecny w pocie człowieka). Typowymi miejscami ukąszenia są: głowa – przede wszystkim na granicy włosów i karku, uszy, miejsca zgięcia dużych stawów, kończyny górne i dolne. Ukłucie często nie zostaje zauważone przez człowieka, ponieważ slina kleszczy ma właściwości znieczulające.
4. Jak uniknąć ukąszenia kleszcza?

nosić odpowiednią odzież w lesie, zakrywającą całe ciało;
stosować środki odstraszające kleszcze;
gotować mleko pochodzące od krów, kóz i owiec;
unikać pobytu na terenach endemicznych KZM
po wizycie w lesie dokładnie obejrzeć całe ciało, aby zauważyć ewentualne ukąszenie.
5. Jak usunąć kleszcza z ciała?

Kleszcza najlepiej usunąć pęsetą. Należy chwycić go jak najbliżej skóry i pewnym, ale delikatnym ruchem wyciągnąć lub wykręcić. Trzeba pamiętać, że nie wolno naciskać pęsetą na kleszcza, gdyż może to spowodować wprowadzenie jego zawartości pod skórę. Kleszcze zazwyczaj wkręcają się ruchem w prawo, więc podczas wyciągania należy go delikatnie wykręcać w lewo. Jeśli pod skórą pozostanie główka, ją również trzeba usunąć. Nawet niewielki kawałek kleszcza może spowodować zakażenie. Po wyjęciu kleszcza najlepiej go zmiażdżyć lub spalić. Ranę po kleszczu należy zdezynfekować wodą utlenioną lub spirytusem salicylowym. Miejsce ukąszenia należy obserwować przez najbliższe tygodnie. Jeśli wokół rany pojawi się rumień, obrzęk, wysypka lub wystąpią objawy grypowe należy niezwłocznie udać się do lekarza, gdyż objawy te mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie.