01.JPG

CorelDRAW – pułapki na początkujących

Większość małych drukarni do obróbki zdjęć i montażu używa Photoshopa w połączeniu z programem CorelDRAW. Corel uważany jest przez profesjonalistów za program amatorski, służący jedynie do domowego projektowania wizytówek. Ich opinia nie do końca jest sprawiedliwa, a program CorelDRAW służy wielu grafikom i operatorom DTP do składu publikacji i montażu. Oczywiście, muszą oni w umiejętny sposób omijać niedoskonałości programu, aby wydrukowany materiał zgodny był z projektem. Warto więc przybliżyć niektóre zagrożenia i pułapki czekające na początkujących operatorów DTP.

Oto niektóre z nich:
Import zdjęć z programu Photoshop do CorelDRAW

Niektórzy operatorzy DTP rozpoczynają projektowanie bez zmiany ustawień programów na których pracują. Należy pamiętać także o skonfigurowaniu programów między sobą. Zdjęcia importujemy do Corela po uprzedniej zamianie ich w Photoshopie na tryb kolorystyczny CMYK. Często dobrze wyglądające zdjęcie w Photoshopie, po zaimportowaniu do Corela drastycznie traci barwy i ciemnieje. Najczęściej dzieje się tak wskutek zastosowania różnych profili kolorystycznych w obu programach. Należy więc je ujednolicić.

Wybieramy najpierw tryb w jakim pracować będzie Photoshop. W tym celu klikamy na Edycja>Ustawienia koloru i z rozwijanej listy wybieramy przestrzeń koloru. Powiedzmy, że będzie to Euroscale Coated v2. Ten sam profil kolorystyczny musimy zadać w programie CorelDRAW. Klikamy więc na Narzędzia>Zarządzanie kolorami.

Na pojawiającym się schemacie wybieramy Drukarka wyciągów barwnych i z rozwijanej listy zaznaczamy profil Euroscale Coated v2. Może zdarzyćsię, że profil ten nie będzie dostępny na liście. Powinniśmy wówczas wskazać interesujący nas profil, wybierając z tejże listy pobierz profil z dysku i wyszukać go w plikach Photoshopa. Profil ten można znaleźć w katalogu: C:Program FilesCommon FilesAdobeColorProfilesRecommended, lub C:windowssystem32spooldriverscolor.

Rysunek 1. Pierwsze zdjęcie zostało w Photoshopie poddane korekcji kolorystycznej i zapisane w trybie CMYK z profilem Euroscale Coated v2. Następnie zdjęcie to zostało zaimportowane do programu CorelDRAW (poniżej), w którym profil kolorystyczny CMYK ustawiony został na Euroscale Uncoated v2. Spowodowana różnym ustawieniem profili kolorystycznych w obu programach, utrata kolorów zdjęcia, jest widoczna tylko na monitorze. Corel nie modyfikuje zadanej w Photoshopie wielkości nafarbienia.

Dobieranie profili kolorystycznych dla Photoshopa i Corela jest uzależnione od charakteru pracy w druku offsetowym. Jeśli jest to ulotka na papierze powlekanym, wówczas suma najwyższego procentowego nasycenia wszystkich zadanych kolorów nie powinna przekraczać 350%. Wiąże się to z ilością farby, jaką wchłania zadrukowywany papier. Dla niepowlekanego, chłonnego papieru gazetowego, wielkość ta wynosi zaledwie 250% (np: C100%, M25%, Y25%, K100%). Jeśli ją przekroczymy, wówczas szczegóły w ciemnych partiach zdjęć zostaną zalane przez zbyt dużą ilość farby drukarskiej. Wartości te posiadają profile, odpowiednio: dla papierów powlekanych - Euroscale Coated v2, dla niepowlekanych - Euroscale Uncoated v2.

Obracanie wyszparowanych zdjęć

Przygotowanie do druku niektórych materiałów wymaga odwracania całych stron o 180 stopni przy układaniu ich na arkuszu. Wraz ze stronami odwracane są również wyszparowane zdjęcia. Podczas tej operacji czasami pojawia się w Corelu bardzo nieprzyjemny błąd. Zdjęcia obracają się o 180 stopni, natomiast, powiązany z nimi w Photoshopie kanał alfa, obracając się zmienia swoje położenie. W efekcie zdjęcie jest wycięte w przypadkowych miejscach. Błąd ten widoczny jest dopiero w pliku postscriptowym. Dostrzeżenie go wówczas jest dodatkowo utrudnione z powodu separacji kolorów. Efekt ten jest całkowicie nie do przyjęcia i dyskwalifikuje pracę. Jeśli jest ona drukowana na maszynie dwukolorowej lub jednokolorowej, błąd jest trudny do uchwycenia również przez drukarza, gdyż drukowane pojedyncze kolory z natury nie dają pełnego obrazu przedmiotu. Najczęściej o popełnionym błędzie dowiadujemy się już po wydrukowaniu wszystkich kolorów, kiedy na jakiekolwiek zmiany jest za późno. Najlepszym rozwiązaniem jest pozbycie się kanału alfa poprzez zrasteryzowanie, przed obrotem strony wyszparowanego zdjęcia razem z tłem.

Rysunek 2. Program CorelDRAW nie zawsze dobrze daje sobie radę ze stworzonym w Photoshopie kanałem alfa. Czasem przy obracaniu wyszparowanych zdjęć kanał alfa samoczynnie przesuwa się, tnąc zdjęcie w innych miejscach niż zostało ono wyszparowane. Można temu przeciwdziałać przez rasteryzowanie zdjęcia przed obrotem. Można również w Corelu obrysować zdjęcie i umieścić je w tak przygotowanym kadrze. Niestety, niedostępne jest wówczas wiele przydatnych funkcji, jak rozmywanie wyszparowanych krawędzi.

Kolor cienia

W Photoshopie cień zadawany jest domyślnie w 4 kolorach. W Corelu zaś domyślnym ustawieniem koloru cienia jest 100% czerni. Operatorzy DTP skarżą się, że intensywność cienia na wydruku offsetowym jest inna, niż ta zadana przez nich na monitorze. Należy pamiętać, aby na tle czterokolorowym zadawać cień również w 4 kolorach. Cień zadany jedynie w czerni, jeśli jeszcze dodatkowo nie włączymy opcji overprint dla czerni, daje na wydruku offsetowym szary gradient, który nie za bardzo przypomina cień. Przy zadawaniu cienia w 4 kolorach należy uważać, aby nie był on zbyt silny. Intensywność cienia na wydruku offsetowym jest zazwyczaj o wiele ciemniejsza, niż widoczna na monitorze. Wydaje się, że dla cienia 4 kolorowego wartość 20% nasycenia jest odpowiednia. Cień wygląda wówczas naturalnie i nie jest zbyt ciemny. Generalnie, jeśli jest taka możliwość, cienie należy zadawać w Photoshopie, gdyż radzi on sobie z nimi wyśmienicie. Ponadto, przy zadawaniu cienia składającego się z 4 kolorów należy brać pod uwagę kolor tła, na który pada cień. Jeżeli tło jest zimne, należy z koloru cienia zdjąć magentę, co zapobiegnie efektowi ciepłego cienia (wpadającego w czerwień). Jeśli cień leży na ciepłym tle, należy z koloru cienia zdjąć zimne kolory (cyjan). Najlepszym sposobem, aby kontrolować wygląd zadanego przez nas cienia jest rasteryzacja elementu występującego z cieniem i tła. Jest to sposób, który daje nam najbardziej zbliżony wygląd, do takiego jaki będzie na wydruku offsetowym.

Cień wbrew potocznemu przekonaniu nie jest czarny, lecz posiada swój kolor. Bardzo ważne jest, aby nie był obcym kolorystycznie elementem, ale sprawiał wrażenie naturalnego i harmonizował z kolorystyką pracy. Na pierwszym zdjęciu w skład koloru cienia wchodzi tylko 100% czerni (ustawienia domyślne CorelDRAW), na zdjęciu drugim kolor cienia składa się ze 100% czerni i 100% cyjanu.

Dobieranie kolorów

Tylko niektórzy operatorzy DTP dysponują monitorem kalibrowanym. Wszyscy inni pracujący na zwykłych monitorach muszą liczyć się z tym, że kolory na ekranie zupełnie nie odpowiadają kolorom, które ostatecznie znajdą się na wydruku offsetowym. Różnica czasami jest ogromna. Ekran monitora wyświetla kolory w szerszej przestrzeni kolorystycznej RGB niż przestrzeń CMYK, która jest dostępna w druku offsetowym. Nawet, jeśli zamieniamy kolory z RGB na CMYK, to i tak na ekranie wyświetlane są one w przestrzeni RGB. Aby nie być niemile zaskoczonym wyglądem kolorów w druku offsetowym należy je dobierać posługując się wzornikiem kolorów (np. Pantone).

Średnio zaawansowany operator DTP jest w stanie poprawnie przygotować do druku offsetowego czterokolorową ulotkę, nawet z korekcją zdjęć, dysponując jedynie monitorem czarno-białym. Dobierania kolorów i korekcji zdjęć nie przeprowadza się na oko, a dobiera według wzornika kolorów.

Przezroczystości i przejścia tonalne

Dużym problemem w przygotowaniu materiałów do druku są przeźroczystości i przejścia tonalne. Te ładnie wyglądające i dodające projektowi atrakcyjności efekty, stwarzają duże problemy w trakcie generowania pliku postscriptowego. Wielu początkujących grafików tworzy plik postscriptowy z dokumentu, w którym istnieją miejsca transparentne i gradienty. O ile drukarka od biedy da sobie radę z jedną przeźroczystością, o tyle w przypadku nakładających się przezroczystych warstw z pewnością wygeneruje błędy, których efektem będą przypadkowo utworzone formy. Takie same artefakty powstaną, jeśli warstwa zawierająca miejsca transparentne leżeć będzie nad warstwą zawierającą przejście tonalne.

Kolejnym elementem, z którym źle radzi sobie Corel są tryby przenikania. Poprawnie działa właściwie tylko tryb zwykły. Pozostałe w mniejszym lub większym stopniu powodują błędy. Niemile zaskoczony może być projektant, który sięgnął po te efekty. Ostatecznie wydruk jest drastycznie różny od oczekiwanego. W tym przypadku mieszając przeźroczystości należy bezwzględnie korzystać z Photoshopa, który wykonuje to poprawnie. W celu uniknięcia powyższych błędów programu CorelDRAW, elementy zawierające przeźroczystość i przejścia tonalne, przed wygenerowaniem postscriptu, powinny być rasteryzowane. Tylko wówczas można zobaczyć, czy efekt z podglądu jest podobny do tego, jaki zostanie wydrukowany.

Przy tworzeniu pliku postscriptowego zasadą powinno być rasteryzowanie całej strony dokumentu z pominięciem czcionek. Nawet grafika wektorowa, której linie są grubsze niż 0,1mm może być w większości realizacji spokojnie rasteryzowana w rozdzielczości 300 dpi. Oprócz eliminacji błędów, z powstałego w ten sposób pliku, szybciej generuje się plik postscriptowy, szybciej też jest on ripowany w naświetlarni. Generowanie postscriptu z nie zrasteryzowanego dokumentu może trwać nawet 40 min, a plik postscriptowy może mieć nawet rozmiar 2 GB! (zazwyczaj 30 sek./20-150 MB)

Mam nadzieję, że przedstawione w artykule uwagi pozwolą początkującym operatorom DTP, pracującym w programie CorelDRAW na uniknięcie niektórych, czasem bardzo kosztownych błędów. Uważam, że pomimo występujących w nim oczywistych niedociągnięć, program ten może być wykorzystywany do składu publikacji i montażu. Oczywiście przy bezwzględnym stosowaniu zasady ograniczonego zaufania