Joker.cbr

Odkąd historią modelową, do której przyrównuje się każdą kolejną opowieść o Batmanie, stały się nieoficjalnie filmy Christophera Nolana, można zauważyć dominującą tendencję – „Mrocznego rycerza” stawia się w centrum nietoperzowego uniwersum i to w jego cieniu podejmowane są próby ocen i interpretacji gier, komiksów oraz innych produktów made in Gotham. Im dany wyrób bliższy jest wzorcowi, tym większym cieszy się uznaniem. Oczywiście czytelnicy, którzy z Jaskini Nietoperza nie wychodzą od lat, podobnym uproszczeniem się nie posłużą, lecz i tak będą musieli uznać jego powszechność. Na świat Batmana patrzymy dzisiaj przez pryzmat dwóch filmów podpisanych przez Christophera Nolana. Nic więc dziwnego, że w recenzjach nowego wydawnictwa Egmontu szafuje się nazwiskiem brytyjskiego reżysera nader chętnie, szczególnie w kontekście ukazanego tam, niestandardowego portretu Jokera.
Brian Azzarello swój komiks napisał jeszcze przed premierą „Mrocznego Rycerza” – jest to konceptualne przedłużenie jego poprzedniego dzieła, czyli „Lex Luthor: Man of Steel”, w którym przekornie podjął próbę twórczej analizy motywacji i popędów głównego antagonisty Supermana. W przypadku Jokera zadanie okazało się jeszcze trudniejsze, wymagało bowiem ujęcia zupełnie innego niż dotychczas. Bo jak przeniknąć psychikę człowieka nieposiadającego absolutnie żadnego kręgosłupa moralnego, pozbawionego empatii i uczuć wyższych? Szczęśliwie Azzarello mądrze rozpisał swojego antybohatera, narrację powierzając jednemu z jego pomagierów, Johnny'emu Frostowi. Dzięki takiemu zabiegowi formalnemu akcję oglądamy stojąc nieco z boku, z perspektywy obserwatora, a nie uczestnika zdarzeń. Joker definiowany jest więc poprzez swoje czyny, których ocenę Azzarello pozostawia czytelnikowi. I dobrze – niewykonalne jest chyba dokonanie precyzyjnej i pełnej psychoanalizy Jokera, zresztą podobna próba skończyłaby się najpewniej fiaskiem i w dodatku odarła z tajemnicy jedną z barwniejszych postaci komiksowego wszechświata.
Akcja komiksu osadzona jest w Gotham alternatywnym, przypominającym amerykańskie metropolie lat czterdziestych z czarnych kryminałów – nie ma tutaj pajaców z nadludzkimi mocami, są jedynie sutenerzy, dziwki, ćpuny i osiłki do wynajęcia, trudno tu nawet o zwyczajnego przechodnia. Rysunki autorstwa Lee Bermejo oddają duszny, mroczny klimat noir – postaci kryją się w cieniach, nad miastem wiszą czarne chmury, a jesienny wiatr łopocze w połach prochowców. A i sama intryga, po mistrzowsku prowadzona przez Azzarello, czyni z „Jokera” znakomite uzupełnienie i rozwinięcie popkulturowej mitologii Człowieka Nietoperza.