Z archiwum IPN -(2008)- W Drodze Do Ojczyzny.avi

nordi / Z archiwum IPN - TVP3 Lublin / Z archiwum IPN -(2008)- W Drodze Do Ojczyzny.avi

Download: Z archiwum IPN -(2008)- W Drodze Do Ojczyzny.avi

Pobierz plik

175,09 MB

Czas trwania: 27 min 31 s

Film opowiada o trwającej od lipca 1944 roku akcji ewakuacyjnej żołnierzy Armii Krajowej z Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego do Polski. Po zajęciu tych terenów w lipcu 1944 roku przez wojska Armii Czerwonej dowództwo AK było przekonane, iż należy w dalszym ciągu prowadzić działalność konspiracyjną do momentu ewentualnej konferencji pokojowej, która rozstrzygnęłaby o przynależności tych terenów. Z tego powodu zachęcano polską ludność do pozostania. Powolny odpływ konspiratorów trwał jednak już od lipca 1944 r. Starano się hamować ten odpływ i zezwalano jedynie na przejście granicy ludziom spalonym i ściganym przez NKWD. Jednak już latem 1945 r. dowództwo AK Okręgu Nowogródzkiego i Wileńskiego zdało sobie sprawę, że losy tych terenów zostały przesądzone i wydało rozkaz nakazujący ewakuację żołnierzom i zezwalający miejscowej ludności na wyjazd do Polski. Część partyzantów wyjechała w transportach PUR, natomiast ci, którzy byli zdekonspirowani, musieli przedzierać się przez granicę. Ważną rolę w pomocy tym oddziałom odegrał Białostocki Okręg AK. Jednak przez pilnie strzeżoną granicy nie wszystkim żołnierzom udało sie przebić i ginęli w drodze do ojczyzny.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: w Lublinie dr Rafał Wnuk oraz w Warszawie dr Tomasz Łabuszewski, Kazimierz Krajewski
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.30 min

Komentarze:

Nie ma jeszcze żadnego komentarza. Dodaj go jako pierwszy!

Aby dodawać komentarze musisz się zalogować

nordi

Idź do chomika

Inne foldery z plikami do pobrania

Z archiwum IPN - spis filmów:

rok 2006:
Ostatni
"Uskok"
rok 2007:
"Wołyniak"
Wołyń w pożodze
rok 2008:
!! Grupa Operacyjna NZS
27 Dywizja Piechoty AK
Czerwona oberża
Kamienie wołać będą
Ksiądz Stanisław Domański
Mały Katyń
"Młot"
"P-8"
Powrót pamięci
Samoobrona Ziemi Grodzieńskiej
V Komenda WIN
W drodze do Ojczyzny
"Wiarus"
WSGO "Warta"
rok 2009:
"Burta"
Dzieci Ziemi Płockiej
Józef Borowski "Grom"
Ks. Jan Trojnar
"Ordon"
Ślady zbrodni
W sieci
rok 2010:
Andrzej Kiszka
III Wileńska Brygada NZW
"Jeż"
Marian Gołębiewski. Przez trzy konspiracje
Rejon NSZ Mrozy
"Ryba"
Śladami żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej

Inne pliki do pobrania z tego chomika

Z archiwum IPN -(2008)- WSGO ''Warta''.mkv

Tematem filmu jest konspiracja po 1945 r. na obszarze Wi ...

Tematem filmu jest konspiracja po 1945 r. na obszarze Wielkopolski, związana z osobą ppłk. Andrzeja Rzewuskiego ps. „Przemysław”, „Wojmir”, „Hańcza”. W chwili wkroczenia w 1945 r. Armii Czerwonej na ziemie Wielkopolski Okręg Poznański AK był rozbity przez Gestapo. Odbudowy Okręgu podjął się właśnie ppłk „Hańcza”. Nie podporządkował się on rozkazowi komendanta Głównego AK gen. Leopolda Okulickiego z 19 stycznia 1945 r., rozwiązującemu Armię Krajową. Postanowił trwać w konspiracji. Jego działalność polegała wówczas na ochronie żołnierzy przed aresztowaniem i represjami ze strony NKWD i UB. Pod koniec kwietnia ponownie otrzymał rozkaz rozwiązania AK, któremu się podporządkował. W miejsce Okręgu Poznań AK powołał 10 maja 1945 r. nową organizację pod nazwą Wielkopolska Samodzielna Grupa Operacyjna „Warta”. Polem jej działania była praca wywiadowcza oraz kontrwywiadowcza, łamanie blokady informacji poprzez wydawanie własnej gazetki „Strażnica sumienia”, jak również przejęcie kontroli nad oddziałami partyzanckimi przebywającymi w lesie. Funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa zupełnie przypadkowo trafili na ślad tej organizacji. Nastąpiło to w momencie aresztowania członków ROAK, którzy w czasie śledztwa zeznali, iż podjęli współpracę z WSGO „Warta”. 26 listopada 1945 r. ppłk Andrzej Rzewuski „Hańcza” został aresztowany przez funkcjonariusz UB i poddany śledztwu. Gdy dowiedział się, że przesyłane przez niego z więzienia grypsy posłużyły UB do dekonspiracji jego i jego podkomendnych, popełnił w celi więziennej samobójstwo. Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: Agnieszka Łuczak (IPN Poznań) oraz dr Sławomir Poleszak (IPN Lublin). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27 min.

Z archiwum IPN -(2008)- Czerwona Oberża.mkv

Film jest historią zbrodniczej działalności grupy Władys ...

Film jest historią zbrodniczej działalności grupy Władysława Rypińskiego ps. „Rypa”, pochodzącego z Łęgu Kościelnego w powiecie płockim. Był on związany w czasie II wojny światowej z ruchem komunistycznym. Fakty mówią o około 100 osobach, które padły ofiarą jego zbrodniczej grupy. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Łęgu Kościelnego ludzie Rypińskiego wydawali miejsca ukrywania się członków Armii Krajowej. Popełniali zbrodnie m.in. na żołnierzach AK, NSZ i członkach PSL. W filmie omówiony został mord, którego ofiarami było 5 żołnierzy AK. Zostali oni sprowadzeni na komisariat MO, a następnie, po odebraniu im cennych przedmiotów, rozstrzelani w pobliskiej stodole. Wyrok na Rypińskiego wydali żołnierze podziemia niepodległościowego NZW. Patrol Wiktora Stryjewskiego ps. „Cacko” w październiku 1947 roku na drodze z Chudzynka do Łęgu wykonał wyrok na poruszającym się bryczką Władysławie Rypińskim. Pozostałych zbrodniarzy grupy Rypińskiego nigdy nie dosięgła sprawiedliwość. Jako komentator w filmie występuje historyk z OBEP IPN w Warszawie Jacek Pawłowicz. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27:48 min.

Z archiwum IPN -(2009)- ''Ordon''.mkv

Film przybliża postać dowódcy oddziału partyzanckiego Jó ...

Film przybliża postać dowódcy oddziału partyzanckiego Józefa Struga „Ordona”, działającego na terenie powiatu Włodawa. W 1940 r. rozpoczął pracę podziemną w ZWZ. Z ramienia konspiracji służył na posterunku policji granatowej w Urszulinie. Miał w ten sposób zbierać informacje o konfidentach i rozpracowaniu polskiego podziemia przez Niemców. Ten fakt po wkroczenia Armii Czerwonej na Lubelszczyznę zaważył między innymi na pozostaniu w strukturach podziemnych. Rozpoczął wówczas działalność w oddziale partyzanckim podległym Klemensowi Panasiukowi „Orlisowi”. Następnie rozpoczął ścisłą współpracę z oddziałem Edwarda Taraszkiewicza „Jastrzębia”. Między innymi uczestniczył w akcji rozbicia PUBP we Włodawie czy mniej chlubnej akcji w Puchaczowie. W odpowiedzi na tę ostatnią akcję minister Radkiewicz 26 lipca 1947 r. rozkazał stworzenie grupy operacyjnej o kryptonimie „Puchaczów”, która miała za zadanie wytropić osoby biorące w niej udział. Józef Strug „Ordon” poległ 30 lipca 1947 r. w wyniku zasadzki aparatu bezpieczeństwa. Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Grzegorz Makus. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 26.55 min.

Z archiwum IPN -(2008)- V Komenda WiN.mkv

Po raz kolejny tematem filmu stała się operacja Minister ...

Po raz kolejny tematem filmu stała się operacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego o kryptonimie „Cezary”. Tym razem poszerzony został wątek związany z głównym celem operacji, czyli prowokacją wymierzoną w Delegaturę Zagraniczną WiN. Fikcyjny twór powołany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, czyli V Komenda WiN, posłużyła właśnie do rozpracowania Delegatury Zagranicznej, która odgrywała rolę łącznika struktur krajowych ze światem. V Komenda WiN dezinformowała Delegaturę przesyłając spreparowane sprawozdania dotyczące sytuacji w Polsce, czy wysyłając na Zachód autentycznych konspiratorów. Operację przerwano jesienią 1952 roku. Aresztowano wówczas około 200 osób. Epilogiem operacji było aresztowanie w 1954 r. Adama Boryczki – kuriera Zrzeszenia WiN. Udał się on do Polski celem sprawdzenia, co tak naprawdę stało się w grudniu 1952 roku. Został aresztowany przez aparat bezpieczeństwa i osadzony w więzieniu, które opuścił dopiero pod koniec lat 60-tych. Jako komentatorzy występują historycy z IPN: Wojciech Frazik (IPN Kraków), dr Tomasz Łabuszewski (IPN Warszawa), dr Sławomir Poleszak (IPN Lublin), dr Rafał Wnuk (IPN Lublin). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski.

Z archiwum IPN -(2008)- Powrót pamięci.mkv

Film jest zapisem konspiracyjnych losów ppłk. Aleksandra ...

Film jest zapisem konspiracyjnych losów ppłk. Aleksandra Rybnika ps. „Jerzy”, przedstawionych na tle dziejów konspiracji białostockiej. Bohater filmu działał w konspiracji od 1939 roku najpierw na Wileńszczyźnie, a potem w strukturach AK, AKO, WiN na Białostocczyźnie. Po wkroczeniu na Białostocczyznę Armii Czerwonej stał na stanowisku, że dalsza konspiracja w nowych warunkach będzie niezbędna. Wyrazem uznania dla jego działalności było odznaczenie go Krzyżem Virtuti Militari V klasy. 19 kwietnia 1946 r. Aleksander Rybnik został zatrzymany przez grupę podającą się za partyzantów NSZ, która okazała się grupą żołnierzy pozorującą oddział partyzancki. Został aresztowany, a następnie stanął przed WSR wraz z innymi 23 konspiratorami WiN z Inspektoratu Augustowsko-Suwalskiego. Został skazany na karę śmierci, którą wykonano 11 września 1946 roku w więzieniu w Białymstoku. Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: dr Sławomir Poleszak (OBEP Lublin), Piotr Łapiński (OBEP Białystok). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 28 min.

Z archiwum IPN -(2008)- Samoobrona Ziemi Grodzieńskiej.mkv

Losy polskiej konspiracji niepodległościowej na terenach ...

Losy polskiej konspiracji niepodległościowej na terenach ziem II RP włączonych do ZSRR to temat kolejnego filmu, który szkicuje historię lokalnej poakowskiej organizacji, jaką była Samoobrona Ziemi Grodzieńskiej. Dowodzona od samego początku, od 1945 r. przez por. Mieczysława Niedzińskiego ps. „Men”, „Ren”, „Niemen”, dotrwała aż do wiosny 1948 roku, kiedy to rozbita została przez sowiecki resort bezpieczeństwa. Porucznik Niedziński był przeciwny ewakuacji do Polski, gdyż uważał, że jego zadaniem jest obrona przebywającej tam polskiej ludności oraz trwanie tak długo, jak to możliwe. Oddział partyzancki, którym dowodził, osiągnął liczebność około 70 żołnierzy i prowadził przede wszystkim działalność bojową w zakresie samoobrony. Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: dr Tomasz Łabuszewski (OBEP Warszawa) oraz dr hab. Rafał Wnuk (OBEP Lublin). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.55 min.

Z archiwum IPN -(2009)- Ks. Jan Trojnar.avi

14 marca 1946 r. w budynku parafii Pętkowice został zamo ...

14 marca 1946 r. w budynku parafii Pętkowice został zamordowany proboszcz ks. Jan Trojnar. Okoliczności tego mordu nie zostały wyjaśnione do tej pory. Nasuwa się pytanie czy za jego śmierć odpowiada zwykła banda rabunkowa, funkcjonariusze UB czy może jeszcze ktoś inny ? Mimo upływu ponad sześćdziesięciu lat ta zagadka pozostaje niewyjaśniona. Ks. Jan Trojnar pochodził z bardzo biednej podrzeszowskiej wsi. Pod koniec okupacji niemieckiej, w 1945 r. został oddelegowany na stanowisko proboszcza w parafii Pętkowice. W czasie swojej krótkiej, bo niespełna rocznej, pracy duszpasterskiej w tej parafii zjednał sobie sympatię społeczności katolickiej jako że dla parafian był przystępny i chętnie się do nich zbliżał, a także dużo pracował fizycznie – nie tyle jako ksiądz ile jako dobry gospodarz. W rozmowach bywał być może za szczery, a gwarą chłopską posługiwał się nawet w kazaniach, co zapewne mogło niektórych razić. W czasie blisko rocznej pracy proboszcza bywał tu wielokrotnie okradany, obrzucany kamieniami i wreszcie bestialsko zamordowany po dwugodzinnych torturach fizycznych i moralnych. Śledztwo bezpieki w tej sprawie oczywiście prowadzi donikąd. Urząd Bezpieczeństwa nie kwapił się zbytnio z ustaleniem sprawców tego mordu. Dopiero tydzień po zabójstwie na miejscu zbrodni pojawił się patrol MO i pracownicy UB. Postawiono hipotezę o napadzie rabunkowym dokonanym przez partyzantów Armii Ludowej. Wszyscy wiedzieli jednak, że okoliczności tej śmierci są tuszowane. Relacje świadków wskazują na zupełnie inny trop... W okresie powojennym na terenie Pętkowic funkcjonowały dwa kościoły – rzymsko-katolicki i narodowy. Konflikt dwóch wyznań był tu szczególnie mocny przed wojną, zaś po jej zakończeniu został wzmocniony, gdyż władze komunistyczne zaczęły popierać hodurowców, skutecznie wbijając klin pomiędzy społeczność rzymsko- i polsko-katolicką. Śmierć księdza Trojnara – zaplanowana przez hodurowców i zaaprobowana przez bezpiekę - miała doprowadzić do rozbicia parafii rzymsko-katolickiej na tym terenie, a poprzez swoje okrucieństwo odstraszyć ewentualnych następców proboszcza. Każdy aż nadto to rozumiał... Jako komentator występuje historyk: Grzegorz Sado. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.42 min.

Z archiwum IPN -(2008)- ''Wiarus''.mkv

Patrol NZW sierż./ppor. Stanisława Grabowskiego "Wiarusa ...

Patrol NZW sierż./ppor. Stanisława Grabowskiego "Wiarusa" (pierwszy z lewej), ok. 1950 r. "Wiarus" do 1952 r. był szefem PAS w Komendzie Powiatu NZW "Mazur" Wysokie Mazowieckie. Drugi od lewej - NN "Jastrząb", trzeci - Józef Grabowski "Vis" - brat "Wiarusa". Film ten to zakończona tragicznym finałem historia członka NZW z Białostocczyzny – Stanisława Grabowskiego o pseudonimie „Wiarus”. Jego przygoda z konspiracją zaczęła się w marcu 1943 roku, gdy został zaprzysiężony w szeregi NOW i trwała aż do śmierci w 1952 roku. Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski w 1944 roku uważał za kolejną okupację, dlatego trwał w konspiracji. Po wejściu w życie amnestii w lutym 1947 roku, jak wielu partyzantów, ujawnił się. Niedługo cieszył z możliwości nieukrywania się przed władzami bezpieczeństwa. W maju 1947 r. miał miejsce incydent, w wyniku którego stał się znowu poszukiwanym za posiadanie broni. Ukrywał się do 1952 roku z grupą partyzantów, prowadząc cały czas aktywne działania wymierzone we władze komunistyczne. Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: dr Sławomir Poleszak (OBEP Lublin), Piotr Łapiński (OBEP Białystok). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.45 min.

Z archiwum IPN -(2009)- Dzieci Ziemi Płockiej.avi

Jest to historia antykomunistycznej organizacji młodzież ...

Jest to historia antykomunistycznej organizacji młodzieżowej, założonej na przełomie 1953/54 roku w Płocku, w liceum imienia Stanisława Małachowskiego. Organizacja „Dzieci Ziemi Płockiej” powstała z inicjatywy dwóch uczniów tej szkoły: Wojciecha Rydzewskiego i Wiesława Nowakowskiego. Za cel stawiała sobie walkę propagandową, samokształcenie, a także ośmieszanie i kompromitowanie ówczesnego ustroju Polski. Organizacja zakończyła swoja działalność wraz z aresztowaniem jej członków 1 września 1954 roku. Wcześniej prowadzone przez UB prowokacje nie przyniosły rezultatów. 19 listopada 1954 roku WSR w Warszawie skazał młodych ludzi na kary więzienia od roku do sześciu lat. Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie: dr Sławomir Poleszak oraz Warszawie: Jacek Pawłowicz. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.55 min.

Z archiwum IPN -(2009)- Ślady zbrodni.avi

Areszt został zbudowany w 1905 roku jako budynek mieszka ...

Areszt został zbudowany w 1905 roku jako budynek mieszkalny. W 1941 roku powstało tam hitlerowskie więzienie śledcze, przejęte po wejściu sowietów przez NKWD, a w kolejnych latach przez UB, SB i milicję. Obecnie budynek jest siedzibą policyjnego aresztu śledczego. W 1965 roku część pomieszczeń piwnicznych została zamurowana. Budynek Komendy Policji w Płocku to jedno z najstraszniejszych i najtragiczniejszych miejsc w tym rejonie. To tu od 1941 roku znajdowała się siedziba płockiego gestapo, przekształcona w styczniu 1945 r. w siedzibę NKWD, a następnie Urzędu Bezpieczeństwa. Tu przetrzymywano, przesłuchiwano i mordowano żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego. Na sąsiadującym z budynkiem podwórku wykonywano egzekucje, a także zwożono ciała partyzantów zamordowanych w różnych obławach, które na tym właśnie podwórku grzebano. Z tym miejscem wiąże się wiele tragicznych ludzkich historii. Są to opowieści o łamaniu bohaterów narodowych dające świadectwo czasu kiedy aresztowano i likwidowano ludzi za to, że byli patriotami. Kilka historii związanych z tym miejscem zechcemy w najbliższym wydaniu programu opowiedzieć. Lata 1945-47 to okres działalności na terenie powiatu płockiego różnych struktur Armii Krajowej. Jednym z żołnierzy AK był Jan Bolesław Jaroszewski, ps. „Zawieja”, który na tym terenie zorganizował oddział ROAKu. Oddział ten przeprowadził kilka akcji zbrojnych rozbijania posterunków MO i UB. Wpadka nastąpiła przypadkowo. Wóz przewożący zdobytą broń wjechał w samochody UB, które wracały z obławy na tym terenie. Ludzi „Zawiei” aresztowano. Poddani torturom ujawnili miejsce zamieszkania kolegów w wyniku czego praktycznie cały oddział aresztowano, a następnie zamordowano. Dowódca oddziału – Jan Bolesław Jaroszewski został powieszony w piwnicach budynku UB przerobionych na cele. Kolejna tragedia związana z tym miejscem historia Adama Wojciechowskiego, żołnierza AK zawiązanego po wojnie z Ruchem Oporu Armii Krajowej. Aresztowany i więziony w piwnicach budynku pewnego dnia dostał – jak mu się wówczas zdawało – szansę ucieczki. Jeden ze strażników otworzył drzwi celi i pozwolił mu uciec. Wojciechowski wybiegł przez piwnicę na podwórko, gdzie został zagryziony przez czekające tam już na niego psy. Była to niezwykle perfidna gra ze strony UB przeciwko temu człowiekowi. Kompleks piwnic służących w latach ’40 i ’50 za cele więzienne został częściowo przebudowany. Zamurowano wejścia do niektórych pomieszczeń. Ślady przebudowy widoczne są gołym okiem. My zechcemy do nich zajrzeć w poszukiwaniu śladów zbrodni, zwłaszcza zachowanych na ścianach napisów, które ktoś tak skrupulatnie chciał ukryć. Być może uda nam się odsłonić kolejne tragiczne tajemnice skrywane latami przez ten budynek. Jako komentator występuje historyk: Jacek Pawłowicz (IPN O/Warszawa). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.26 min.

więcej plików z tego folderu...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin