Warszawa_Pałac w Wilanowie_mp3.mp3

innocent5 / Regionalia polskie / Bliżej skarbów kultury / Warszawa_Pałac w Wilanowie_mp3.mp3

Download: Warszawa_Pałac w Wilanowie_mp3.mp3

Pobierz

1,01 MB

XVI w. Podwarszawski Milanów, z dworem, należy do rodziny Milanowskich. W XVII w. posiadłość zmienia właścicieli. W 1677 r. kupuje ją dla Jana III Sobieskiego podskarbi wielki koronny Marek Matczyński.
Po 1677. Król buduje letnią rezydencję, której nadaje z włoska nazwę Villa Nuova. Wokół zostają założone ogrody, folwark z budynkami gospodarczymi oraz zwierzyniec.
1720. Elżbieta Sieniawska kupuje Wilanów od Konstantego Sobieskiego, najmłodszego syna Jana, i dobudowuje skrzydła boczne, korespondujące architektonicznie z korpusem głównego pałacu.
Koniec XVIII w. Izabela Lubomirska zleca zbudowanie wokół dziedzińca Kordegardy, Kuchni i Łazienki w stylu wczesnoklasycystycznym. Południowa część ogrodu zostaje przekształcona w stylu angielsko-chińskim.
1805. Córka Izabeli Aleksandra z mężem Stanisławem Kostką Potockim otwierają w pałacu muzeum – najstarsze polskie muzeum sztuki – dostępne dla wszystkich stanów. Powiększają kolekcję dzieł sztuki, zapoczątkowaną przez Jana III Sobieskiego.
Przed II wojną światową. Właścicielami Wilanowa są Braniccy. Po wojnie pałac przechodzi na własność państwa.
1962. Zostaje otwarty oddział Muzeum Narodowego w Warszawie. Od 1995 r. funkcjonuje jako samodzielna instytucja – Muzeum Pałac w Wilanowie (od 2013 r. – Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie).
Dziś
Pałac w Wilanowie ma kształt prostokątnej podkowy, otwartej na zachód. W centrum środkowego skrzydła mieści się najstarsza część budowli – dwupiętrowa willa, wzniesiona na planie prostokąta. Na parterze i pierwszym piętrze w każdym jej narożniku znajduje się alkierz, czyli czworoboczne pomieszczenie wysunięte poza obrys budynku.
Od budowli odchodzą na północ i południe wąskie jednopiętrowe skrzydła, zakręcające w połowie długości pod kątem prostym na zachód. W każdym narożniku stoi dwupiętrowa wieża, nakryta kopułą.
Elewacje pałacu, w kolorze białym i żółtym, mają bogate zdobienia, inspirowane antykiem. Dekoracje północnej części budowli są związane z królową Marią Kazimierą, a południowej – z królem Janem III Sobieskim. Fasadę pałacu ozdabia sześć płaskorzeźb przedstawiających wygrane bitwy (m.in. zwycięstwo pod Wiedniem) oraz elekcję i koronację Jana Sobieskiego.
Dachy pałacu są prawie płaskie, blaszane, w kolorze zielonkawym.
Pałac jest otoczony parkiem, którego najpiękniejszą część stanowią ogrody położone na tyłach budynku, na tarasach, schodzących w stronę podłużnego Jeziora Wilanowskiego. Przypominają dzieła sztuki – barwne dywany, „utkane” ze starannie pielęgnowanych roślin.
W pałacu mieści się muzeum, które organizuje wystawy stałe i czasowe. W ramach ekspozycji stałych możemy obejrzeć m.in. apartamenty królewskie Jana III Sobieskiego i jego żony Marii Kazimiery, zwaną Marysieńką, mieszczące się na parterze w środkowej części pałacu. Na parterze południowego skrzydła znajdują się apartamenty marszałkowej Lubomirskiej, a na pierwszym piętrze północnego skrzydła – Galeria Portretu Polskiego XIV–XIX w.

Komentarze:

Nie ma jeszcze żadnego komentarza. Dodaj go jako pierwszy!

Aby dodawać komentarze musisz się zalogować

innocent5

Idź do chomika

Inne foldery z plikami do pobrania

Inne pliki do pobrania z tego chomika

Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej.pdf

Bliżej skarbów kultury_mapa.jpg

Bliżej skarbów kultury.pdf

Biskupin_Stanowisko archeologiczne_mp3.mp3

Biskupin leży w woj. kujawsko-pomorskim, ok. 80 km na południowy zachód od Torunia, nad Jeziorem Biskupińskim. Stanowisko archeologiczne znajduje się po południowej stronie jeziora, na półwyspie. Jest częścią rezerwatu archeologicznego, nad którym pieczę sprawuje miejscowe muzeum. W przeszłości 10–8000 lat p.n.e. W okolicach dzisiejszego Biskupina mają obozowiska łowcy reniferów. W epoce neolitu osiedlają się tu rolnicy. 738 p.n.e. Początek epoki żelaza. Na wyspie (obecnie półwysep) na Jeziorze Biskupińskim powstaje osiedle obronne ludności kultury łużyckiej. Prowadzi do niego drewniany most. Osada ma owalny kształt o wymiarach ok. 170x100 m. Składa się z ponad 100 drewnianych domostw. Chaty przylegają do siebie, tworząc 13 równoległych rzędów. Pomiędzy nimi biegną szerokie na 2,5 m ulice, wyłożone drewnianymi balami. Zabudowania otacza wał obronny z drewna i ziemi. Drewniany falochron chroni osadę przed falami jeziora. VI w. p.n.e. Osada zostaje opuszczona. Istnieje kilka hipotez dotyczących przyczyny: zniszczenie przez Scytów, podniesienie się poziomu wody lub wyeksploatowanie środowiska naturalnego wokół grodu. 1933. W wyniku prac melioracyjnych poziom jeziora obniża się. Miejscowy nauczyciel Walenty Szwajcer podczas wycieczki z uczniami odkrywa fragmenty drewnianych bali wystające z jeziora. Rozpoczynają się nowatorskie badania archeologiczne, trwające do wybuchu wojny. 1941–43. Prace wykopaliskowe prowadzą Niemcy. Pod koniec wojny zasypują większość wykopów i wywożą dokumentację oraz rysunki. 1946. Prace archeologiczne zostają wznowione. 1974. Dotychczasowe metody konserwacji drewnianych elementów nie zdają egzaminu. Z tego względu wstrzymuje się badania, a wykopy zasypuje się ziemią. Skarby Biskupina zostają zwrócone środowisku, w którym przetrwały ponad 2700 lat. Koniec lat 60. do dziś. Powstają pełnowymiarowe rekonstrukcje fragmentów osady. Zostaje otwarte muzeum archeologiczne i utworzony ośrodek archeologii eksperymentalnej. Dziś Na teren dawnej osady prowadzi drewniany most. Wał obronny, otaczający pradawny gród, został odtworzony częściowo: fragmenty z obu stron bramy wjazdowej oraz po przeciwnej stronie osady. Wał jest zbudowany z drewnianych skrzyń, wypełnionych ziemią. Ma szerokość 3 m i wysokość 6 m. Na jego szczycie od zewnętrznej strony sterczą wbite pionowo bale drewna. U stóp wału znajduje się falochron: kilka rzędów poziomo wbitych zaostrzonych drewnianych bali. Przechodzimy przez zrekonstruowaną bramę. Ponad nią wznosi się kwadratowa drewniana wieża strażnicza, przykryta trzcinowym dachem w kształcie ostrosłupa. Jesteśmy na niewielkim placu – dawnym miejscu zebrań mieszkańców osady. Dalej, bokiem do placu, stoją dwa rzędy przylegających do siebie drewnianych chat, krytych wspólnymi dachami z trzciny. W części odtworzono wnętrza sprzed 2700 lat. Mają ok. 70 m kw. i składają się z przedsionków oraz izb, w których znajdują się pozostałości palenisk oraz narzędzi rolniczych. Pomiędzy domostwami biegnie droga, wyłożona drewnianymi balami. Warto wiedzieć Na terenie muzeum odbywają się liczne imprezy przybliżające dawne kultury. Najważniejszą z nich jest coroczny wrześniowy Festyn Archeologiczny.

Bochnia_Królewskie kopalnie soli w Bochni i Wieliczce_mp3.mp3

Częstochowo_Klasztor Ojców Paulinów na Jasnej Górze_mp3.mp3

1382. Książę Władysław Opolczyk sprowadza pod Częstochowę zakon paulinów z Węgier. Klasztor oraz wzgórze, na którym zostaje wzniesiony, otrzymują nazwę Jasna Góra. 1384. Książę Władysław ofiarowuje paulinom cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, według legendy namalowany przez Łukasza Ewangelistę na desce od stołu, przy którym zasiadała święta rodzina. 1430. Na klasztor napada banda rabusiów. Ograbiają kościół i skarbiec. Tną szablą twarz Madonny na obrazie. Ślady cięcia – dwie równoległe pionowe rysy i jedna pozioma krzyżująca się z nimi – są widoczne do dziś, ponieważ malarze dokonujący renowacji pozostawili je na pamiątkę. XVII w. Zwyczaj pieszego pielgrzymowania na Jasną Górę przeradza się w ważną praktykę religijną. Powstają stałe szlaki wędrowne. Od 1711 r. co roku wyrusza pielgrzymka warszawska. 1655. Jasna Góra pod dowództwem przeora Augustyna Kordeckiego opiera się atakowi wojsk szwedzkich. Do końca pierwszej dekady XVIII w. jest jeszcze trzy razy bezskutecznie oblegana przez Szwedów. 1717. Biskup Krzysztof Szembek koronuje Matkę Bożą Częstochowską na Królową Polski. 1956. Około miliona wiernych składa Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego, napisane przez prymasa Stefana Wyszyńskiego. Są one ponowieniem ślubów lwowskich, złożonych 300 lat wcześniej przez króla Jana Kazimierza. 1979–99. Papież Jan Paweł II sześciokrotnie odwiedza Jasną Górę. W 2006 r. składa tu wizytę Benedykt XVI. Dziś Klasztor otoczony jest murami w kształcie kwadratu o boku długości 250 m. W każdym narożniku wznosi się bastion – część muru w kształcie trójkąta, wysunięta na zewnątrz poza kwadratowy obrys. Główne wejście do klasztoru znajduje się od południa. Prowadzi do niego droga w kształcie łuku. Idąc nią, mijamy cztery bramy. Obszar wewnątrz murów jest gęsto zabudowany. Po wejściu na dziedziniec widzimy bazylikę. Stoi w południowo-wschodniej części kompleksu, bokiem do głównego wejścia. Jej ściany są piaskowe, a dach – szary. Długość świątyni wynosi 100 m. Od jej zachodniej strony wznosi się potężna kwadratowa wieża o wysokości 106 m. Widać ją z odległości kilkunastu kilometrów. Za bazyliką znajduje się Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej, w której umieszczono cudowny obraz. Namalowana na nim Madonna jest zwrócona twarzą do widza. Ma pociągłą twarz, wąski nos i małe usta. Z uwagi na ciemną karnację jest nazywana Czarną Madonną. Na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko, które przypomina raczej młodzieńca niż dziecko. Głowy obojga otaczają złote aureole. Obraz znajduje się za srebrną kurtyną i jest odsłaniany dwa razy dziennie. W kaplicy złożone są liczne wota dziękczynne, z których najcenniejsze to przestrzelony pas, podarowany przez Jana Pawła II w podziękowaniu za cudowne ocalenie. Za kaplicą w północno-wschodniej części kompleksu znajdują się zabudowania klasztorne – prostokątny budynek z dziedzińcem pośrodku. Po zachodniej stronie kompleksu, na lewo od bramy głównej, równolegle do murów obronnych stoi podłużny budynek muzeum, a w południowo-zachodnim rogu – arsenał.

Darłowo_Zamek książąt pomorskich_mp3.mp3

1352–72. Książę pomorski Bogusław V wznosi na wyspie (dziś połączonej z lądem) zamek z potężną wieżą bramną i skromnym skrzydłem mieszkalnym. Całość otacza murem obronnym. 1382. W darłowskim zamku przychodzi na świat potomek dynastii Gryfitów – Eryk, późniejszy książę pomorski, następnie król Danii, Szwecji i Norwegii, a wreszcie, po detronizacji – przywódca gotlandzkich piratów. Po opuszczeniu Gotlandii w 1449 r. obejmuje władzę w Księstwie Słupskim. Rezyduje w Darłowie, gdzie umiera w 1459 r. XV–XVI w. Kolejni książęta pomorscy rozbudowują twierdzę, powstają nowe budynki mieszkalne i druga linia murów. W 2 poł. XVI w. zamek przyjmuje gotycką, najpiękniejszą w swej historii formę. Składa się z trzech skrzydeł. Z podzamczem łączy się przez wieżę bramną, a z miastem – przez drugi budynek bramny, za pomocą mostu zwodzonego. XVII w. Zamek trawią pożary. Po każdym z nich warowania zostaje odbudowana w skromniejszej formie i stopniowo podupada. W następnych wiekach służy kolejno jako magazyn soli, koszary wojskowe, szpital wojsk napoleońskich, siedziba sądu, więzienie i magazyn zboża. 1929–35. Remont kładzie kres powolnemu niszczeniu zamku. W 1930 r. zostaje tu utworzone muzeum. 1971. Rozpoczyna się generalny remont i regotyzacja obiektu. W 1988 r. następuje otwarcie dla zwiedzających. Dziś Zamek jest zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 42x35 m. Na dziedziniec, wybrukowany kamieniami, prowadzą dwie bramy: od południa i od północy. Południowa brama znajduje się w masywnej, pięciokondygnacyjnej wieży – najwyższej części zamku. Jest nieco wysunięta poza obrys pozostałych budynków. Od zachodu przylega do niej czterokondygnacyjny książęcy budynek mieszkalny. Razem tworzą południowe skrzydło zamku. Są zbudowane z czerwonej cegły i mają dachy pokryte zielonkawą (od patyny) blachą. w miejscu połączenia wieży z budynkiem od strony dziedzińca wznosi się smukła biała wieża, zbudowana na planie sześciokąta, kryta zielonkawym dachem. To klatka schodowa. Zachodnie skrzydło zamku stanowi trzykondygnacyjny budynek z czerwonej cegły, przykryty spadzistym dachem z czerwonej dachówki. Na parterze mieści on Salę Rycerską. Po przeciwnej stronie widzimy zubożałe skrzydło wschodnie – parterowy ceglany pawilon z tarasem na dachu. Północne skrzydło to fragment czerwonego ceglanego muru i biały trzykondygnacyjny budynek bramny, przykryty czerwonym, spadzistym dachem. W narożniku między północnym i wschodnim skrzydłem znajduje się druga klatka schodowa, również w formie białej wieżyczki przylegającej od strony dziedzińca do ścian budynków. Na zamku można obejrzeć zabytkowe meble, dawną broń, a także narzędzia tortur. Urządzone są różne ekspozycje, m.in. pomorskiej sztuki sakralnej i ludowej oraz sztuki współczesnej i wschodniej.

Drewniane cerkwie regionu Karpat_mp3.mp3

Drewniane cerkwie Roztocza, Małopolski i Podkarpacia mają charakterystyczny styl. Budowano je z drewna przeważnie drzew iglastych, na wzniesieniach, tak aby dom boży górował nad siedzibami ludzkimi. Świątynię otaczano drewnianym lub kamiennym ogrodzeniem, gdyż podczas ataku wroga stawała się ona schronieniem dla okolicznej ludności. Wokół ogrodzenia sadzono drzewa, chroniące budowlę przed wiatrami i piorunami. Cerkwie są niewielkie. Składają się z trzech części: prezbiterium, nawy i babińca, ułożonych w jednej linii, przy czym znajdująca się pośrodku nawa jest największa. Każdą część przykrywa osobny dach, kryty gontem lub rzadziej – blachą. Ma on najczęściej kształt niskiego, ściętego na górze ostrosłupa, na którym znajduje się kopuła w kształcie bani (przypominająca cebulę). Dookoła cerkwi biegną soboty – drewniane podcienia. W cerkwiach w Kwiatoniu, Powroźniku, Owczarach, Turzańsku i Brunarach nad babińcem znajduje się wieża z dzwonem, znacznie wyższa od pozostałych części. Wieża ma pochyłe ściany, na których osadzono sześcienną „skrzynkę” mieszczącą dzwon. Wieńczy ją baniasta kopuła. W Radrużu, Chotyńcu i Smolniku wszystkie części są mniej więcej tej samej wysokości, a dzwonnica stoi osobno w pobliżu cerkwi. W środku świątyni nawę od prezbiterium oddziela ikonostas – ozdobna ściana pokryta ikonami. Nawa jest większa i wyższa od pozostałych części cerkwi. Tu gromadzili się na nabożeństwo wierni – oprócz kobiet, które pozostawały w babińcu. Dziś reguła ta została zniesiona, a podział na nawę i babiniec widać jedynie w architekturze świątyni

Drewniane kościoły południowej Małopolski_mp3.mp3

W XV w. w południowej Małopolsce, regionie gór i lasów, wykształcił się charakterystyczny styl – wzorzec, według którego budowano świątynie. Najłatwiej dostępnym budulcem było drewno. Drwale ścinali w okolicznych lasach jodły i modrzewie, które suszono, zdejmowano z nich korę i okantowywano. Cieśle wznosili budowle o konstrukcji, którą dziś nazywamy zrębową. Drewniane bale układano na kamiennej podmurówce jeden na drugim i odpowiednio docinając, łączono w narożnikach bez użycia gwoździ! Dach, a niekiedy również ściany, pokrywano gontem. Świątynie otaczano drewnianym ogrodzeniem. Wokół niego sadzono drzewa dla ochrony przed wiatrami i piorunami. Budowle są niewielkie. Przykładowo, długość kościoła w Dębnie nie przekracza 20 m, a szerokość – 10 m. Składają się z nawy i prezbiterium, przykrytych wysokim, spadzistym dachem, który zimą ułatwia zsuwanie się śniegu na ziemię. Wszystkie świątynie oprócz tej w Lipnicy Murowanej mają wieże. Ich ściany są pochyłe; przypominają ostrosłup ze ściętym wierzchołkiem, na który nałożono sześcian, mieszczący dzwon. Wieże wieńczy hełm w kształcie ostrosłupa. Na dachach widzimy niewielką wieżyczkę – sygnaturkę, w której znajduje się mały dzwon. Kościoły są orientowane, co oznacza, że prezbiterium jest zwrócone na wschód. Prowadzą do nich dwa wejścia: główne od zachodu przez wieżę i boczne od południa przez kruchtę (zewnętrzny przedsionek). Okna wycięto jedynie w południowej ścianie. Budynki okalają soboty – drewniane podcienia, wsparte na słupach. Początkowo ich rolą była ochrona podmurówki przed zawilgoceniem. Później stały się schronieniem dla wiernych czekających na nabożeństwo. Wnętrza świątyń pachną intensywnie starym drewnem. Panuje w nich półmrok. Oczy patrzącego dopiero po chwili dostrzegają bogate zdobienia. Wśród nich szczególnie cenne są polichromie – malowidła wykonane bezpośrednio na ścianach.

Drewniane meczety Podlasia_mp3.mp3

Kruszyniany. Meczet zbudowano na planie prostokąta o wymiarach 10x13 m. Od strony północnej zdobią go dwie wieże. Ściany budowli są pomalowane na zielono, a okna – na biało. Dach jest spadzisty, pokryty gontem, ciemnoszary. Na jego szczycie wznosi się trzecia, mniejsza wieżyczka. Dachy wież również są ciemnoszare; mają kształt kopuły z półksiężycem na szczycie. Do budynku przylegają trzy dobudówki. Dwie z nich to wejścia: od północy – dla kobiet i od zachodu – dla mężczyzn. W trzeciej, od południa, znajduje się mihrab, czyli wnęka w sali modlitw wskazująca Mekkę. Meczet otacza kamienny mur o wysokości 60 cm. Wewnątrz meczetu znajdują się dwa pomieszczenia. Większe jest przeznaczone dla mężczyzn. Od żeńskiego oddziela je ściana, w której wycięto poziome podłużne okienko, przesłonięte białą firanką. Przez nie kobiety mogą obserwować przebieg nabożeństwa odprawianego w męskiej części. W południowej ścianie pomieszczenia dla mężczyzn znajduje się mihrab, a po jego lewej stronie – minbar (kazalnica). To niewielki zadaszony podest, na który wchodzi się po schodkach. Ściany są drewniane, a podłogi – wyłożone dywanami. Na ścianach wiszą muhiry, czyli ozdobne cytaty z Koranu, wypisane kaligraficznym pismem po arabsku. Bohoniki. Meczet jest zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 11,5x8 m. Ściany mają kolor surowego drewna, a okna są białe. Budynek przykrywa ciemnoszary dach w kształcie niskiego ostrosłupa, krytego gontem. Na szczycie znajduje się sześciokątna wieżyczka z białymi oknami, przykryta ciemnoszarą kopułą, którą wieńczy dekoracja w postaci trzech kul ułożonych jedna nad drugą. Nad nimi umieszczony jest półksiężyc. Od południa do świątyni przylega dobudówka – mihrab. Wejście jest jedno, z prawej strony północnej ściany, osłonięte trójkątnym daszkiem. Wejście prowadzi do wspólnego przedsionka, w którym zdejmuje się obuwie. Stąd osobne drzwi wiodą do dwóch części: przeznaczonej dla mężczyzn i tej dla kobiet. Męska część meczetu wygląda bardzo podobnie jak w Kruszynianach. Dodatkowo w Bohonikach wybudowano balkon wsparty na słupach, dzięki czemu w świątyni mieści się więcej osób. Warto wiedzieć W obu miejscowościach w pobliżu meczetów znajdują się mizary – cmentarze muzułmańskie. Najstarsze nagrobki mają arabskie napisy na nieobrobionych głazach. W Kruszynianach warto odwiedzić gospodarstwo agroturystyczne Tatarska Jurta, gdzie można skosztować specjałów kuchni tatarskiej. Tutaj też organizowany jest Festyn Kultury i Tradycji Tatarów Polskich.

więcej plików z tego folderu...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin