- Pomysł scenariusza przyszedł mi do głowy podczas własnej przeprowadzki, którą powierzyłem znanej warszawskiej firmie - mówi Cezary Harasimowicz. - Pomyślałem, że to świetny filmowy temat. Upewniłem się, kiedy moja mama, widząc wygrzebaną z piwnicy walizkę, popłakała się i opowiedziała historię ucieczki ze Lwowa z tą właśnie walizką. Jej opowieść uświadomiła mi, że historia Polski to historia ciągłych przeprowadzek i towarzyszących im emocji. Każda filmowa przeprowadzka będzie dotyczyła konkretnej daty w historii Polski. Ważnym miejscem jest magazyn firmy Szczygłów, w którym przechowuje się m.in. rzeczy zgubione podczas przeprowadzek. Bohaterem każdego odcinka będzie przedmiot. Rok 1905 reprezentować będzie np. serwantka generała gubernatora Maksymowicza, 1939 - sejf pierwszego pułku szwoleżerów, 1956 - szuflada redaktora Bryjki, 1974 - fotel towarzysza Maja. Niektóre historie są wymyślone, inne pojawiły się podczas zbierania dokumentacji. Serial zaczyna się w sylwestra 1900 roku romantyczną opowieścią o miłości protoplasty rodu i założyciela firmy Czesława Szczygła, wozaka z Powiśla wożącego gnój. Zakochuje się on w rewolucjonistce SDKPiL ściganej przez ochranę. Ukochana musi uciekać z Polski, zostaje po niej kufer. Odcinek nosi tytuł "Kufer Lilianny". Jaki przedmiot poprowadzi nas przez rok 2001, to tajemnica. Wiadomo tylko, że w ostatnim odcinku spotkają się wszyscy klienci firmy. - To będzie opowieść polska, ale też bardzo warszawska, poznamy typy, klimaty dawnej i obecnej stolicy - mówi Harasimowicz. Saga rodzinna w klimacie prozy Hrabala, tragikomiczna, ciepła, ogólnie optymistyczna. Widzowie oglądający film nie będą mieli poczucia, że zmusza się ich do jakichś radykalnych postaw, ocen, rozliczeń. Będą mogli pozwolić sobie na własną interpretację. Leszek Wosiewicz, autor groteskowego "Kornblumenblau", ale i zabawnych, nostalgicznych "Kronik domowych" według własnego scenariusza, mówi: - Na początku byłem najeżony, bo nie cenię sobie seriali. Ale scenariusz zaskoczył mnie swoim ciepłem, dowcipem, auto-ironią. Zrozumiałem, że otrzymałem materiał, który ma masę zalet, i że warto go zrobić. Uważam, że jest to pierwszy od wielu lat pomysł na serial o charakterze uniwersalnym. Będzie go można sprzedać na całym świecie. Michał Kwieciński, szef Akson Studio, producent wykonawczy filmu, chce, aby role braci, właścicieli firmy i ich żon zagrali nieznani aktorzy. - Chcemy dać ogłoszenie w prasie, ogłosić przetarg na przeciętnego Polaka. To bardzo ważny, podsumowujący naszą historię serial o karierze na miarę Bliklego, możliwej dzięki aspiracjom i inteligencji jednostki - mówi Kwieciński. - Na taki serial może sobie pozwolić tylko telewizja publiczna. (fragment artykułu Katarzyny Bielas z "Gazety Wyborczej" 1999 nr 146 z 25.06).
Reżyserem serialu został Leszek Wosiewicz ("Kornblumenblau", "Kroniki domowe"), mimo że do realizacji cykli telewizyjnych odnosił się dotychczas sceptycznie. "Przeprowadzki" ujęły go jednak ciepłem, łagodnym humorem i z lekka ironicznym dystansem do przedstawianych w nich zdarzeń. Serial Harasimowicza i Wosiewicza to oryginalnie ujęta saga rodzinna, odległa klimatem od brazylijskich czy wenezuelskich telenowel. Melodramatyczne efekty ustępują tu miejsca Hrabalowskiej i Munkowskiej z ducha refleksji nad tragikomizmem ludzkiej egzystencji. Akcja cyklu trwa równo sto lat. Od sylwestra 1900 do sylwestra 2000. Każdy z odcinków to odrębna fabularna całość, opowiadająca o jakiejś przeprowadzce i zagubionym podczas niej przedmiocie. Jedynym łącznikiem między poszczególnymi częściami jest rodzina Szczygłów, kierująca firmą, przewożącą dobytek ludzi zmieniających mieszkanie. Z woli scenarzysty w tle każdej z dwudziestu jeden opowieści rozgrywają się doniosłe wydarzenia historyczne. Nie pozostają one rzecz jasna bez wpływu na dzieje rodziny Szczygłów.
Zbliża się koniec roku 2000, a zarazem XX wieku. W firmie "Szczygieł - Przeprowadzki. Rok zał. 1901" wybucha pożar. Stanisław Szczygieł, obecny właściciel przedsiębiorstwa, zostaje śmiertelnie ranny. Przed zgonem przekazuje synowi pilnie strzeżoną przez lata tajemnicę. W firmie znajduje się tajny magazyn zagubionych podczas przeprowadzek rzeczy. W ręce Bogusia Szczygła trafia pożółkła ze starości księga, w której opisane są losy tych przedmiotów. Chłopak zaczyna czytać. Pierwsza historia dotyczy "kufra Lilianny" i rozgrywa się w roku 1900 na warszawskim Powiślu. Bracia Mietek i Czesiek Szczygłowie zarabiają na życie wożąc gnój. Pewnego dnia spotykają piękną pannę, która postanowiła porzucić swą bogatą, bankierską rodzinę i poświęcić się walce o oswobodzenie proletariatu z pazernych rąk kapitalistów. Liliannę, która w swoim kufrze ukrywa rewolucyjną bibułę, ściga ochrana. Dziewczyna musi uciekać z kraju. Emigruje aż do Ameryki. W sylwestrową noc na peron odwozi ją zakochany Czesiek Szczygieł. Przypadek sprawia, że Lilianna odjeżdża bez kuferka, w którym znajduje się teraz tylko elegancka suknia i skromny zestaw niezbędnych do życia rzeczy. Zrozpaczony Czesiek nagle doznaje olśnienia. A może by tak zamiast gnoju wozić ludzi i ich dobytek? Pomysł przedni, tylko skąd wziąć pieniądze na rozkręcenie interesu? I wówczas, jeszcze tej samej nocy, spotyka niejaką Różę Żychniewicz, dzięki której jego życie całkowicie się odmieni.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1901. Czesiek zakochuje się w Róży, nie wiedząc, że durzy się w niej również jego brat Mietek. Obaj chłopcy obserwują dom, w którym mieszka dama ich serca. Wzbudzają jednak niepokój właściciela posesji, Ignacego Żychniewicza, który napuszcza na nich stójkowego. W rezultacie bracia lądują w cyrkule. Czesiek ze szklaną kulą ukochanej, Mietek z głęboką urazą do brata. Tymczasem charakterna Róża, na złość ojcu, ucieka z domu i zaczyna zamiast Szczygłów wywozić gnój z Powiśla. Pan Ignacy, przekonawszy się o sile uczucia córki, wykupuje chłopców z niewoli i - wprawdzie bez przekonania, ale zgadza się na mezalians Róży z prostym furmanem. W prezencie ślubnym ofiarowuje młodym pieniądze na założenie własnego interesu. W ten sposób wesele Róży i Cześka zbiega się z otwarciem firmy przewozowej "Szczygieł - przeprowadzki". Kolejnym radosnym wydarzeniem jest pojednanie braci. Mietek bowiem zjawia się na weselu i na znak zgody oddaje skradzioną bratu szklaną kulę Róży.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1905. Po kolejnym nieudanym zamachu na generała - gubernatora jego żona ma dosyć życia w ciągłym zagrożeniu. Postanawia więc wrócić do Petersburga. Przeprowadzkę zleca firmie Szczygła. Niebawem dowiadują się o tym koła konspiracyjne. Do Cześka zgłasza się bojowiec, który zamierza zgładzić namiestnika, umieszczając w jego serwantce bombę. Szczygieł staje przed poważnym dylematem: dobro ojczyzny czy klienta, który mu zaufał. Mimo oporów Czesiek przyjmuje bojowca do pracy, by ułatwić mu umieszczenie śmiercionośnego ładunku. Tymczasem pozostali tragarze buntują się, widząc, że "nowy" wyraźnie i bezkarnie lekceważy swoje obowiązki. Niewygodną dla Cześka sytuację niespodziewanie rozwiązuje Róża. Znalazłszy bombę, zwraca ją bojowcom, oświadczając, że jej firma nie zajmuje się wysadzaniem klientów w powietrze. Nawet, jeśli stoją za tym wzniosłe pobudki patriotyczne.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1914. W wyniku zamachu w Sarajewie wybucha I wojna światowa. Wzrastają nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. W Warszawie mobilizacja idzie pełną parą. Mietek Szczygieł - wciąż zakochany w Róży, choć ożeniony z pracownicą firmy, Celiną - wstępuje do rosyjskiej armii i rusza na front. Tymczasem władze carskie zmuszają warszawiaków pochodzenia niemieckiego do opuszczenia miasta. Do firmy Cześka Szczygła zgłasza się Maciek Reutt, student medycyny, a zarazem syn znanego ordynatora Szpitala Ewangelickiego. Młodzian zamawia przeprowadzkę rodzinnego majątku do Niemiec. Zamówienie wiąże się z wielkim ryzykiem, gdyż jest równoznaczne z przekroczeniem linii frontu. Róża, która po długim oczekiwaniu niedawno zaszła w ciążę, chce odrzucić ofertę. Jednak, ku jej rozpaczy, Czesiek postanawia przeprowadzić Reuttów. Na granicy Królestwa stary ordynator dostaje ataku serca. Trzeba zrobić przystanek w pobliskiej szopie. Tymczasem ostrzał wokoło wzmaga się, a umierający Reutt nakazuje synowi wracać i walczyć o wolność Polski, gdyż to ona jest jego prawdziwą ojczyzną.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1918. Kończy się I wojna światowa, Polska odzyskuje niepodległość. Czesław wraca do domu. Tu czekają nań dwie nowiny, jedna dobra, druga zła. Pierwsza, że urodził mu się długo oczekiwany syn. Druga zaś, że Mieczysław zaginął bez wieści na froncie. Czesiek postanawia rozpocząć poszukiwania brata. Na razie musi na nowo rozkręcać interes. Liczne powroty warszawiaków napędzają koniunkturę na przeprowadzki. Firma kwitnie. Jednym z pierwszych klientów jest lwowski kuchmistrz Sokołek, który po powrocie z Syberii marzy o sprowadzeniu się do rodzinnego miasta, by zacząć tam nowe życie u boku Klary, sympatycznej starej panny. Czesiek, mimo ryzyka (o Lwów trwają właśnie walki), przyjmuje zlecenie. Niestety, wkrótce po wyruszeniu w drogę transport wpada w wir działań wojennych. Kto wie, jakby się skończyła przygoda z armią ukraińską, gdyby nie ugotowany przez Sokołka w rondelku smakowity barszcz ukraiński.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1920. Armia Czerwona zbliża się do Warszawy. Szczygieł zgłasza się na ochotnika do wojska polskiego. Dostaje rozkaz sformowania oddziału transportowego. Wojenna zawierucha rzuca Cześka i jego towarzyszy broni w pobliże Radzymina, a dokładnie do posesji państwa Kubiczów. Służąca Agata zakochuje się w Szczygle. Dziewczyna usługuje starej pani Kubicz, bez przerwy domagającej się "la tasse de nuit", czyli po prostu nocnika. Obowiązkowość Agaty przeradza się w heroizm, kiedy na posiadłość napadają bolszewicy. Nie waha się narazić życie, byle tylko uchronić nocnik od zguby. Na szczęście w sukurs służącej przychodzi polska konnica.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1926. Nadchodzi czas kryzysu. Zarówno w państwie, jak i w firmie i rodzinie Szczygłów. Celina, wciąż nie mogąc przeboleć straty męża, a teraz jeszcze przemijającej młodości, coraz częściej zagląda do kieliszka. Towarzysz wspólnych popijaw, malarz Kuśmider, właśnie kończy portret prezydenta Wojciechowskiego. Brakuje mu jednak pieniędzy na przewiezienie dzieła do gmachu Sejmu. Celina prosi Czesława o pomoc. Tymczasem w Warszawie wybuchają zamieszki. Celina, która jest świadkiem strzelaniny pomiędzy zwolennikami prezydenta i Józefa Piłsudskiego, doznaje szoku. Widząc jej stan, Czesław podejmuje się przetransportować portret "na krechę". Kuśmider, dowiedziawszy się, że wojska Piłsudskiego zyskują przewagę, szybko przemalowuje twarz Wojciechowskiego na oblicze marszałka. Frak, niestety, pozostawia nienaruszony i podczas transportu fałszerstwo wychodzi na jaw. Zdesperowany artysta w ostatniej chwili przerabia więc obraz na modłę kubistyczną.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1929. W firmie i rodzinie Szczygłów wszystko układa się znakomicie. Kiedy jedni się bogacą, inni muszą tracić. Do tych ostatnich należy książę Dowgiłło. Arytokrata wszakże nie poddaje się. Chcąc poprawić swoją sytuację finansową, planuje wielkie, lecz bardzo ryzykowne przedsięwzięcie. Zamierza uzyskać gwarancję zobowiązań finansowych, przyjmując kontrahenta w urządzonym z przepychem pałacyku w Alejach Ujazdowskich. Najpierw jednak musi przetransportować swój dobytek z majątku w Ośnieżu do stolicy. W tym celu prosi Szczygła o przeprowadzkę...na kredyt. Czesław godzi się, a ordynat - kiedy już urządza się w pałacyku - zaprasza go wraz z rodziną na wystawne przyjęcie z udziałem m.in. Hanki Ordonówny i Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Tak efektowna oprawa robi wrażenie na kontrahencie, w wyniku czego Dowgiłło zarabia okrągłe 150 tysięcy dolarów. Cóż z tego, skoro następnego dnia dochodzi do krachu na Wall Street i czek, który otrzymał książę, okazuje się bez wartości.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1939. Męska część rodziny Szczygłów zostaje powołana do wojska. Krzysztof do piechoty, Ryszard do marynarki, zaś Czesław i Wacław do pierwszego pułku szwoleżerów im. Józefa Piłsudskiego. Niestety, nie oznacza to bynajmniej spełnienia marzeń o ułańskim mundurze. Szczygłowie znani są jako świetni przewoźnicy i takąż funkcję otrzymują w wojsku. No bo kto lepiej nadaje się do przetransportowania pułkowego sejfu? Do plutonu transportowego zgłasza się na ochotnika niejaki Holtz. Od samego początku budzi nieufność Czesława. Nie bez powodu. Wkrótce okazuje się, że Holtz to w cywilu król warszawskich kasiarzy, który zamierza wykraść z sejfu sztaby złota.
z chomika bombadilwlocie
Rok 1941. Choć wokół szaleje hitlerowski terror, firma Szczygła jakoś funkcjonuje. Niedaleko jej siedziby staje mur getta. To zły znak dla Abrahama Rozenberga, silnego jak tur i niezwykle sympatycznego brygadiera z firmy Cześka. Szczygieł nie potrafi rozstać się ze swym długoletnim, lojalnym pracownikiem. Postanawia go ukrywać, ale pada ofiarą donosu szmalcownika. Czesław trafia na Szucha. Ma jednak wyjątkowe szczęście. Jednym z przesłuchujących go gestapowców okazuje się sturmfuhrer Reutt, krewny pewnego doktora, któremu niegdyś Szczygieł ocalił majątek. Dzięki interwencji Reutta Czesław wychodzi na wolność pod pretekstem samodzielnego odnalezienia Abramka. Gdy Szczygieł spotyka przyjaciela, na jego usilną prośbę pomaga mu przeprowadzić się do getta, gdzie znajduje się rodzina Rozenberga. Sam niesie szafę Abramka na plecach. Tuż po przekroczeniu muru strażnik wypędza Cześka razem z meblem na aryjską stronę. Szczygieł nie zdaje sobie sprawy, że w szafie ukrywa się żydowskie dziecko.
z chomika bombadilwlocie
- Pobierz folder
Zachomikuj folder
Foldery
