Doktryna szoku.jpg

Naomi Klein w dokumentalnym filmie Michaela Winterbottoma i Mata Whitecrossa wygłasza logiczny, błyskotliwy referat… Nie ma tu śladu histerycznego przekonywania – jest naukowy wywód. Tylko tezy i dowody na poparcie. Jakie? Co się tu udowadnia i widzowi "unaocznia"? Amerykańska dziennikarka, autorka wydanych również w Polsce książek "No Logo" oraz "Doktryna szoku" (na podstawie której powstał dokument) wskazuje na niebezpieczeństwa fatalnego globalnego zauroczenia teorią Miltona Friedmana.

Friedman, którego ekonomiczne pomysły uhonorowano nagrodą Nobla, a pojęcie wolnego rynku (wraz z surowym zakazem ingerencji państwa w kwestie gospodarcze) jako idealnego regulatora gospodarki, wielu ekonomistów przejęło za podstawę recepty na doskonale funkcjonujące państwo i jedyną drogę dla społeczeństw współczesnego świata – jest tu uosobieniem wszelkiego zła. Jest prawdziwym dyktatorem, fanatycznym przywódcą kapitalistycznego fundamentalizmu.

I to ten fundamentalizm autorka wraz z realizatorami filmu biorą za cel i jego mechanizmy starają się zdemaskować. Próbują opowiadać o nie byle jakim zagrożeniu, bowiem ma ono naturę wilka w owczej skórze – mamy do czynienia ze współczesnymi narzędziami dominacji ukrytymi sprytnie pod pozorem harmonii, pokoju i demokracji (nie bez znaczenia jest tu też aspekt naukowej teorii, autorytet nauk ekonomicznych).

Harmonia, za sprawą ekonomistów-czarodziejów ze szkoły Friedmana, wydaje się niepodważalna, bowiem wszędzie tam, gdzie zagości, wyraźnie rysuje się zgrabny i klarowny podział na obszar nędzy i bogactwa, na tereny wyeksploatowane i potencjalne sfery wpływów wolnego rynku. Czyż to nie brzmi znajomo? Może trochę. Nie tak dawno przecież przez ekrany przemknęli "Yes Meni"; jednak w filmie "Doktryna szoku", jak i w książce Klein nie ma miejsca ani na humor, ani na ironię.