Heller Michał - Ewolucja kosmosu i kosmologii.pdf

Michał Kazimierz Heller (ur. 12 marca 1936 w Tarnowie) – polski prezbiter katolicki, profesor nauk filozoficznych, teolog, fizyk, kosmolog.

Po wybuchu II wojny światowej został w 1940 r. wysiedlony przez ZSRR na Syberię, a w 1944 r. przesiedlony do Urbachu. Po powrocie do Polski (1946 r.) podjął naukę i w 1953 r. zdał maturę w IV Liceum Ogólnokształcącym w Tarnowie[1][2][3].

Absolwent tarnowskiego seminarium duchownego i jego późniejszy wykładowca. Pierwszy dziekan Wydziału Teologicznego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 kwietnia 1959 z rąk bpa Karola Pękali, a następnie został wikariuszem w Ropczycach. Dalsze studia podjął na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1966 r. obronił doktorat z kosmologii relatywistycznej, zaś habilitację uzyskał w 1969 r.

Jest profesorem filozofii na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, pracownikiem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego, fundatorem i dyrektorem Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych (UPJP2-UJ) oraz dyrektorem Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych (UPJP2), a od 1990 r. - członkiem Papieskiej Akademii Nauk.

W 2008 r. jako pierwszy Polak został laureatem Nagrody Templetona, przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią. 28 czerwca 2008 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Tarnowa[4]. W 2009 r otrzymał Tytuł Małopolanina Roku 2008 nadane przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski.

W metodologii nauki Heller proponuje użycie izomorfizmu jako stosowalności formalizmu matematycznego do opisu świata[5].

Matematyka jest eidetyczna, ponieważ operuje bytami, których istota jest do uchwycenia sama w sobie i może nadawać się do opisu w naukach społecznych i przyrodniczych.

Teza Michała Hellera: "Fundamentalna hipoteza, przyjmowana milcząco w samej metodzie współczesnych zmatematyzowanych nauk empirycznych głosi, że w materialnym świecie nie ma niczego, czego nie dałoby się opisać matematycznie. Na mocy tej hipotezy istotowość matematyki przenosi się na świat materialny. Nauki empiryczne są zatem również naukami eidetycznymi."

Konsekwencjami tezy Hellera są:

interpretacje teorii naukowych muszą zawierać znaczące założenia ontologiczne,
założenia ontologiczne pozwalają na tworzenie teorii zunifikowanych dających wyjaśnienie świata – sam formalizm matematyczny i dane empiryczne tego nie czynią,
możliwe są różnorodne interpretacje ontologiczne, które zależą od wyboru systemu wartości interpretatora i nie podlegają ostatecznej argumentacji.

Aby przedrzeć się przez opis i interpretacje rzeczywistości, jakimi dysponujemy w naukach do samej istoty rzeczy (inaczej eidos), Heller proponuje:

rozważmy zbiory interpretacji dopuszczonych przez formalizmy matematyczne i przewidywania empiryczne teorii,
znajdźmy niezmienniki interpretacyjne – wspólne elementy struktur teoretycznych (strukturalizm interpretacyjny),
mogą one wskazywać na stałe cechy rzeczywistości.

____________________________________________________________________________


Drogami myślących. Wykłady o nauce, wszechświecie i nieskończoności - Michał Heller 2004


Zbiór wykładów księdza profesora Michała Hellera wygłaszanych na antenie radia. Wybitny fizyk, astronom i filozof przybliża w swoich wykładach szereg zagadnień związanych z rozwojem nauki oraz współczesnymi problemami kosmologicznymi i filozoficznymi. Pokazuje, że nauka i wiara nie wykluczają się, a prawdziwa mądrość pozwala na stawianie pytań, które wykraczają poza horyzonty, do których próbuje się nas nieraz ograniczać.