zabielana zupa rybna Pomorze.jpg

Kaszubska wigilia była zawsze zgodnie z tradycją postna i raczej uboga, składała się z płodów rolnych i tego co roslo w ogrodzie czy lesie. Przyrządzało się to, w co obradzał latem i jesienią przydomowy ogródek, czyli marchew, kapustę, owoce, oraz to, co można było znaleźć w okolicznych lasach, czyli grzyby. Wigilijna kolacja wcale nie była wystawna czy uroczysta. Jadało się ubogo, szczególnie w biedniejszych domostwach. Popularna dziś tradycja przygotowywania 12 dań dawniej nie była kultywowana. Bakalie dodawano do makowców tylko w bogatszych domach, nie było popularnego dziś piernika, jadano za to pieczone "orzechy", czyli kulki z mąki, marchwi, cukru i miodu.


Zasadniczymi potrawami postnymi na Kaszubach były zupy z brzadu, czyli suszonych owoców: gruszek, jabłek, śliwek i wiśni. Przyrządzano je z drobnymi kluskami, z dodatkiem mleka lub śmietany, a także mąki, cukru i soli. Czasem osobno podawano ziemniaki, owoce zaś pochodziły z przydomowego sadu.



Inną ciekawą postna zupą kaszubską była słodka zupa brukwiowa.


Bliskość morza sprawiła, że na kaszubskim wigilijnym stole dominowały potrawy z morskich ryb. I jest tak do dzisiaj.


Przede wszystkim serwuje sie śledzie, zawsze na kilka sposobów: duszone z jabłkami, śledzie po kaszubsku, ale także łososie, sieje, węgorze - duszone, marynowane, wędzone, pieczone. Podawano i czasami podaje sie zabielana zupę rybną i rybne pierogi.


Dodatkiem do ryb sa pulki, czyli ziemniaki w mundurkach lub tradycyjny kaszubski chleb na drożdżach, z mąki żytniej i ugotowanych ziemniaków, lub tez "pluci” (ziemniaki w mundurkach z solonym śledziem).


Serwuje sie karpia (w maśle, smazonego, w sosie czosnkowym lub nadziewanego),


Niekiedy zamiast karpia na stół u Kaszubów wędruje sieja smażona z grzybami. Nie brakuje też innych ryb - flądry w galarecie, pstrąga z migdałami i śledzi (w śmietanie, marynowane, w sałatce).


Ryby podaje sie nie tylko w galarecie, ale tez w postaci gulaszu, a z dorsza robi sie pyszne drożdżowe racuchy. Podczas Wigilii spożywa sie też kluski z suszonymi owocami. Z ciast najbardziej tradycyjnym jest Miodowy Kuch.


Jeśli chodzi o ciasta, to dawniej popularnością cieszyły się pierniki z marchwi w kształcie poduszki, które wypiekano podczas Adwentu. Na deser podawano tez inne słodkie kuchy, czyli ciasta oraz owoce przechowywane od zbiorów w stogu siana. Dzisiaj ciasta nie różnią się od tych pieczonych w innych częściach Polski, na Kaszubach dania, a głównie ciasta, osładza się konfiturą z czerwonej róży. W niektórych domach podaje się także leguminę z marchwi. Bardzo popularne sa kluski z makiem.


Wigilijne słodycze na kaszubskim stole to sękacze, nazywane Bałmkuchami.


A takze makowe strucle i tradycyjny, kaszubski drożdżowy kuch.