06.Przekleństwo.mp3

.

Przekleństwo

Dość to niezwykły pomysł wydania "Książki z rekomendacją" i to rekomendacją samego autora... który jest najmniej powołany do jej oceny. "Habent sua fata libelli", książka albo żyje własnym życiem, albo idzie na przemiał. Od autora nic tu nie zależy. Gdy jednak sam mam zaproponować którąś z moich książek, co mam przyjąć za motyw wyboru...? Ponieważ sam w tej sprawie nie mam nic do powiedzenia, narzucałaby się "prima facie" jako motyw wyboru wrażliwość na "bodźce materialne" (i zaproponowanie dwutomowej kobyły). Skoro na to nie jestem specjalnie wrażliwy, z kolei do rozważenia pozostaje reakcja krytyków. Ale krytyk w końcu jest także tylko czytelnikiem, który ma swoje gusta, a jak wiadomo, "de gustibus non est disputandum". Andrzej Kijowski nazwał prywatnie moje książki chałą, zaś publicznie pytał, po co się to drukuje. Dla odmiany Waldemar Łysiak raczej sobie moje książki ceni, a za najbardziej udaną postać uznaje mojego Braciszka (z powieści "Bracia" – przyp. red.). Zdanie krytyków przeto także nie stanowi motywu wyboru, jako subiektywne.

Jak wiadomo ze wstępu do moich "Nowel" autorstwa Tadeusza S.A. Kudlińskiego, jemu należy przypisać, że zostałem literatem. Było to w najczarniejszym okresie okupacji, gdy po klęsce Francji gasła wszelka nadzieja na wydanie książki na temat historii polsko–niemieckiej. Historią, zwłaszcza ojczystą, interesowałem się od dawna. Godzina policyjna dawała aż nadmiar czasu na uzupełnienie swych wiadomości, porobiłem notatki i zaoferowałem je Tadeuszowi Kudlińskiemu, by – jako znany autor powieści historycznych – książkę o początkach państwa polskiego napisał. Kudliński jednak oświadczył, że szkoda pisać do szuflady, lecz jeśli nie mam nic lepszego do roboty, sam niech spróbuję ją napisać – jeśli nic z tego nie wyjdzie, mała szkoda. Spróbowałem, a co ciekawsze, w tym czasie, nie wiedząc o sobie, na ten sam temat zaczęli pisać Parnicki swe "Srebrne orły", Gołubiew "Chrobrego" i Grabski "Sagę o Jarlu Broniszu", wszyscy zawodowi pisarze, a tylko ja "outsider". Do powstałego wówczas "Dzikowego skarbu" mam wyjątkowy sentyment, i gdyby nie to, że jest w trakcie wznawiania przez Wydawnictwo Literackie, tę książkę bym zaproponował. Wybór "Przekleństwa" nie jest przypadkowy, książka miała tylko jedno, niezbyt wielkie wydanie, a teraz znów ma szansę zaistnieć w czytelniczym odbiorze. I niech ta nadzieja będzie moją rekomendacją.

czyta: Piotr Rowiński