Download: Przeznaczenie CD1_by_adam_xyz.avi
(1983) Debiut reżyserski Jacka Koprowicza, autora "Medium". "Przeznaczenie" to biograficzny film o Kazimierzu Przerwie-Tetmajerze, czołowej postaci polskiego modernizmu, twórcy znanych erotyków i tomu opowiadań "Na skalnym Podhalu". Poeta żył 75 lat, ale w historii literatury zazwyczaj przemilczane jest ostatnie trzydzieści lat jego życia. W tym czasie bowiem Tetmajer cierpiał na postępującą chorobę psychiczną, będącą wynikiem zarażenia syfilisem. Jacek Koprowicz przedstawił w swoim filmie całe życie poety. Film - zarówno sposobem narracji, jak i fotografowania - dzieli się wyraźnie na dwie części. Pierwsza część będąca historią szalonego Casanovy jest radosna i nieco perwersyjna. Druga część dotyczy dramatu dotkniętego chorobą i osamotnionego Tetmajera. "Mało kto wie, że Kazimierz Przerwa-Tetmajer był poważnym kandydatem do Nagrody Nobla za cykl powieści "Na skalnym Podhalu". Niestety, kandydował wówczas, kiedy był już poważnie chory. Doszło wtedy do dramatycznej sceny: osoby, które przyjechały, aby w imieniu sztokholmskiej Akademii Królewskiej dogadywać się z poetą na temat ewentualnego wydania jego utworów na Zachodzie przepędził laską..." - mówił Jacek Koprowicz. Tetmajer zafascynowany był kobietami i to one były jego inspiracją, stały się także jego zgubą. Wówczas bowiem choroby weneryczne były nieuleczalne. Poeta coraz mniej tworzył, popadał w rozmaite manie - był przekonany, że ktoś chce go zabić, w końcu jadł tylko surowe jajka. Wierzył także, że ktoś chce wydrzeć mu tajemnicę jego talentu, i nie pozwalał tłumaczyć swoich wierszy. Przez trzydzieści lat wegetował na granicy nędzy i szaleństwa. Jednak największym dramatem jego życia był syn zrodzony z przypadkowego związku ze statystką teatralną. Tetmajer zainteresował się nim dopiero, gdy dziecko miało już kilka lat. Zamieszkali razem, a kiedy młody Tetmajer dorósł, ojciec starał się przekonać go, że talent jest rzeczą dziedziczną. I on mu uwierzył. Od tej pory między schorowanym ojcem a synem zaczęła się tragiczna gra z elementami mistyki i psychopatii. Syn dręczył Tetmajera, maltretował go fizycznie. On zaś wysyłał go do miejsc, które kiedyś go natchnęły. Wszystko na nic, Kazimierz Tetmajer cierpiał na zupełną niemoc twórczą. W końcu - mszcząc się w ten sposób na ojcu - popełnił samobójstwo. Przez siedem pozostałych lat swego życia ojciec codziennie przychodził na cmentarz i leżał krzyżem na jego grobie. Film Jacka Koprowicza jest klasycznym filmem biograficznym. Jest także przypowieścią o ludzkim losie, o przeznaczeniu, które ciąży nad każdym człowiekiem oraz o niszczycielskim wpływie twórczości na życie artysty.